رستاخیز ستون سوم؛ الماس پنهان در نقشه راه ۲۰۳۰ عربستان سعودی

به گزارش می‌متالز، یکی از مقامات ارشد عربستان سعودی اعلام کرد که اصلاحات ادامه‌دار در بخش معدن باعث شده تا این کشور حوزه خلیج‌ فارس ۳۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مرتبط با آهن، فسفات، آلومینیوم و مس جذب کند.

به نوشته عرب‌نیوز، خالد المضیفر، معاون وزیر صنعت و منابع معدنی عربستان، اعلام کرده این آمار نزدیک به یک سوم سطحی است که دولت به‌عنوان هدف خود یعنی ۱۰۰ میلیارد دلار، برای جذب سرمایه‌گذاری در این بخش تا سال ۲۰۳۰ قرار داده است.

این سرمایه‌گذاری در حالی رقم خورده است که پیش‌بینی می‌شود سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلی (GDP) عربستان از ۱۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ میلادی به ۷۵ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ برسد. این صنعت در سال ۲۰۲۳ موجب ایجاد درآمد ۴۰۰ میلیون دلاری برای سعودی‌ها شد و اکنون با یک نقشه راه سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد دلاری تا سال ۲۰۳۵ حمایت می‌شود؛ نقشه راهی که مواد معدنی حیاتی را هدف خود قرار داده است.

این مقام سعودی می‌گوید: «عربستان حدود ۳۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در پروژه‌های معدنی آهن، فسفات، آلومینیوم و مس جذب کرده است که همگی در حال ساخت و توسعه هستند. این نمایان‌گر نزدیک به یک‌-سوم از هدف ۱۰۰ میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری تا سال ۲۰۳۰ است.»

خالد المضیفر افزود که هزینه‌کرد برای اکتشافات معدنی در این کشور از سال ۲۰۱۸ با افزایش چهار برابری همراه شده و به ۱۰۰ دلار به‌ازای هر کیلومتر مربع رسیده و نرخ رشد سالانه آن نیز در سطح ۳۲ درصد قرار دارد که بسیار بالاتر از میانگین جهانی به‌میزان ۶ تا ۸ درصد به حساب می‌آید.

او گفت که تعداد شرکت‌های اکتشاف در عربستان سعودی از تنها ۶ مورد در سال ۲۰۱۹ به ۱۳۲ شرکت در سال ۲۰۲۵ افزایش یافته است. طبق گزارش‌ها، ۶۰ درصد از آنها شرکت‌های کوچک و متوسط هستند. شرکت‌های خارجی در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از شرکت‌هایی که در بخش معدن عربستان فعالیت دارند را شامل می‌شوند.

تخمین‌ها حاکی از آن است که ارزش ذخایر معدنی عربستان سعودی در سطح ۲.۵ تریلیون دلار قرار داشته باشد و این کشور تصمیم دارد تا صنعت معدن را به ستون سوم اقتصاد خود تبدیل کند. در چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان‌سعودی که توسط محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی هدایت می‌شود، بخش معدن و فرآوری مواد معدنی به‌عنوان ستون‌سوم صنعتی در کنار نفت و گاز و محصولات پتروشیمی در نظر گرفته شده است.

در ماه ژانویه و در مجمع مواد معدنی آینده در ریاض، وزیر صنعت و مواد معدنی عربستان از فرصت‌های اکتشافی آتی در پنج هزار کیلومتر مربع از کمربند‌های معدنی در سال ۲۰۲۵ خبر داد چراکه این کشور خلیج فارس به تلاش خود برای گسترده شدن بخش معدن ادامه می‌دهد.

سعودی‌ها همچنین در ماه مارس از یک مشوق برای جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی به صنعت معدن رونمایی کردند؛ به‌عنوان بخشی از این طرح ابتکاری، وزارت سرمایه‌گذاری عربستان در حال همکاری با وزارت صنعت و مواد معدنی از طریق یک برنامه اکتشاف قانونی است که به موجب آن، سازوکار‌های سرمایه‌گذاری در این بخش تسهیل می‌شود.

این برنامه بخشی از تلاش‌های گسترده‌تر در جهت ارتقای اکتشافات معدنی و ایجاد محیطی جذاب برای شرکت‌های معدنی داخلی و بین‌المللی است.

جاه‌طلبی کشور‌های حوزه خلیج‌ فارس در بخش معدن

کشور‌های حوزه خلیج‌ فارس که تشنه متنوع کردن اقتصاد خود و جدا کردن آن از نفت هستند، در حال هدایت دلار‌های نفتی به مسیر دستیابی به معادن مس، نیکل و دیگر مواد معدنی قرار دارند؛ موادی که در خطوط انتقال برق، خودرو‌های الکتریکی و انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌شوند.

علاوه بر تلاش‌های عربستان در بخش معدن، عمان فرآیند ساخت یک کارخانه فولاد را آغاز کرده تا که پتانسیل تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین کارخانه فولاد سازگار با محیط زیست جهان را دارد و این کشور می‌خواهد از سنگ آهن کامرون برای تولیدات این کارخانه بهره‌مند شود. همچنین سازمان سرمایه‌گذاری قطر در حال حاضر دومین سهام‌دار بزرگ شرکت مشهور گلنکور است. گلنکور یک شرکت چندملیتی است که در زمینه صنایع معدنی و تجارت کالا فعالیت دارد.

اقتصاد عربستان معدن

یکی از کارشناسان معتقد است: «این منطقه پتانسیل زیادی برای ایجاد یک صنعت معدنی بزرگ دارد. سعودی‌ها بسیار جاه‌طلب هستند: حتی اگر ۶۰ درصد آنچه را که در پی آن هستند، به دست آورند، این میزان نیز بسیار قابل توجه خواهد بود.»

عربستان سعودی برای بهره‌برداری از مواد معدنی داخلی از شرکت «آرامکو» به عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان و شرکت معادن بهره می‌برد.

انتظار می‌رود توسعه منابع معدنی عربستان یک فرآیند طولانی باشد که ممکن است چندین سال یا شاید بیش از یک دهه طول بکشد. چالش‌ها شامل دسترسی محدود به آب، کمبود مهندسان معدن ماهر و کمبود ذخایر معدنی با کیفیت بالا می‌شود. برای حل این مشکل، عربستان می‌خواد مس، سنگ آهن، لیتیوم و نیکل مورد نیاز خود را از کشور‌های خارجی تأمین کند و فرآوری آنها را داخل این کشور انجام دهد.

عربستان سعودی در ازای سرمایه‌گذاری حداقلی در شرکت‌های معدنی معروفی مانند «بی‌اچ‌پی» و «ریو تینتو»، به دنبال تأمین فلزات است. این رویکرد، منعکس‌کننده استراتژی به‌کار گرفته شده توسط شرکت‌های تجاری ژاپنی بوده که در طول سالیان متمادی موفقیت‌آمیز بوده است. با این سرمایه‌گذاری‌ها، عربستان می‌خواهد خود را به‌عنوان کانون یک منطقه بزرگ معدنی شامل آفریقا، آسیای مرکزی و جنوب آسیا مطرح کند.

منبع: اکو ایران