اقدامات شرکت‌های کلیدی و پیشرو جهانی در صنعت فولاد در حوزه توسعه فناوری و نوآوری

به گزارش می متالز، دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن این مرکز روز دوشنبه در گزارشی با عنوان «آینده صنعت فولاد ۲. بررسی اقدامات شرکت‌های کلیدی و پیشرو جهانی در صنعت فولاد در حوزه توسعه فناوری و نوآوری» آورده است؛ ظهور فناوری‌های نو در قالب انقلاب صنعتی چهارم، رقابت تنگاتنگی را میان بخش‌های مختلف صنعت و معدن برای بهره‌گیری از این فناوری‌ها در راستای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید ایجاد کرده است.

این گزارش افزود: کشورهای پیشرو در صنایع فولاد نیز راهبردهای مشخصی برای استفاده از دستاوردهای فناورانه تدوین کرده و برنامه‌هایی را بدین منظور اجرایی کرده‌اند. کشورهای چین، ژاپن، کره‌ جنوبی، هند، روسیه، اتحادیه اروپا، ترکیه و ایالات متحده آمریکا به‌عنوان تولیدکنندگان بزرگ فولاد در جهان گام‌های مؤثری در راستای بهره‌گیری از دستاوردهای انقلاب صنعتی چهارم برداشته‌اند.

مرکز پژوهش‌های مجلس تصریح کرد: برنامه «ساخت چین» تأثیر گسترده‌ای روی صنعت فولاد این کشور داشته و شرکت‌های بزرگ فولادی با ابتکارات و طرح‌های جدی، در این مسیر پیشرو بوده‌اند. همچنین نهادها و مراکز جدیدی نیز برای توسعه این اکوسیستم شکل گرفته است و ارتباطات پویا و نظام‌مندی بین غول‌های فناوری و فولادسازی چین ایجاد شده است.

بنابراین گزارش، طرح‌های کشور ژاپن برای انقلاب صنعتی چهارم بسیار جدی بوده و از دولت تا فولادسازانِ عمده‌ این کشور، همه در این مسیر، همگام و منسجم در حرکت هستند.

مرکز پژوهش‌های مجلس عنوان کرد: شرکت پوسکوی کره جنوبی و سایر فولادسازان بزرگ این کشور در جهت ادغام فناوری‌های نوین و صنعت فولاد برمبنای استانداردهایی که بر پیشبرد مفهوم کارخانه و تولید هوشمند و همچنین آموزش نیروی انسانی ماهر برای دنیای دیجیتال، متمرکز است، تلاش می‌کنند.

این گزارش اضافه کرد: اقدامات حمایتی دولت هند برای دیجیتالی کردن بخش تولید و به‌خصوص پژوهش در صنعت فولاد نیز مثال‌زدنی است. نهادهای دولتی مختلف با اختصاص بودجه‌های قابل توجه به پژوهش‌های نوآورانه در صنعت، عزم راسخ خود را برای تحول دیجیتال نشان داده‌اند.

مرکز پژوهش‌های مجلس خاطرنشان کرد:‌ طرح‌های دیجیتالی ‌شدن در کشورهای اروپایی نیز مهم و فراگیر هستند و بسیاری از نهادها و تشکل‌ها در اتحادیه اروپا در تلاش برای حمایت از این طرح‌ها هستند. همچنین شرکت‌های فناور با شتاب خوبی در این راستا در حال حرکت بوده و شواهد نشان می‌دهد که انقلاب صنعتی چهارم در این اتحادیه به‌صورت جدی در حال پیگیری و پیاده‌سازی است.

براساس این گزارش، کشور روسیه با شکل ‌دادن همکاری‌های گسترده‌ بین شرکت‌های فولادی و شرکت‌های فعال در زمینه‌ فناوری اطلاعات و با مشارکت ‌دادن دانشگاه‌ها و حفظ ارتباطشان با صنعت به‌سمت انقلاب صنعتی چهارم و دیجیتال‌سازی تولید فولاد پیش می‌رود و در تلاش برای پیشبرد اهداف «تولید پیشرفته» است تا بتواند از رقبای خود در این صنعت پیشی بگیرد.

مرکز پژوهش‌های مجلس یادآور شد: کشور ترکیه در همسایگی ایران الگوی موفقی از ایجاد ارزش‌افزوده از صنعت فولادسازی بدون اتکا به منابع معدنی و انرژی ارزان ایجاد کرده است و فناوری نقش مهمی در تولید این کشور دارد. در سال‌های اخیر اقدامات سیاستی دولت ترکیه بر توسعه فناوری‌های برافکن در راستای انقلاب صنعتی چهارم متمرکز بوده و این مسیر نیز توسط شرکت‌های بزرگ فولادی ترک دنبال شده است.

این گزارش نشان می‌دهد که انقلاب صنعتی چهارم در سطح حاکمیتی و سیاستی ایالات متحده آمریکا به‌سرعت پیگیری می‌شود و بازتاب گسترده‌ای در سطح حاکمیتی و نهادهای مربوطه داشته است. لکن به‌طور خاص و در سطح شرکت‌ها، دو شرکت بیگ‌ریوراستیل و نیوکور، اقدامات پُرشتابی را انتخاب کردند و توسعه فناوری در انقلاب صنعتی چهارم را در صدر اولویت‌های توسعه‌ای خود قرار داده‌اند.

مرکز پژوهش‌های مجلس تصریح کرد: ایران به‌عنوان یکی از ۱۰ کشور برتر در حوزه تولید فولاد در دنیا، علی‌رغم حرکت شتابان سایر کشورها برای بهره‌گیری از دستاوردهای فناورانه انقلاب صنعتی چهارم، راهبرد مشخصی برای این مسئله نداشته و زیرساخت‌ها و اکوسیستم‌های فناورانه برای ایجاد و جهت‌دهی به شرکت‌های فناور در حوزه آهن و فولاد شکل نگرفته است.

این گزارش خاطرنشان کرد: شاید تأمین مواد اولیه و انرژی ارزان و همچنین ساختار مالکیتی و مدیریتی شبه‌دولتی در صنایع عمده فولادی ایران یکی از دلایل عدم حرکت فولادسازان ایرانی برای استفاده از فناوری‌های نوین باشد و پیش‌بینی می‌شود با توجه به رقابت فولادسازان بزرگ دنیا برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید، عدم حرکت ایران به سمت استفاده از طرح‌های فناورانه می‌تواند زنگ خطری برای آینده صنعت فولاد ایران باشد.