رای منفی نمایندگان به حذف چانه زنی

به گزارش می متالز، رد بودجه در مجلس در شرایطی رخ داد که بسیاری از تبصره های دولت در این لایحه با اعمال تغییراتی از سوی اعضای کمیسیون تلفیق مواجه شده بود و حتی همان تغییرات هم برخی گلایه ها و نارضایتی ها از سوی دولتی ها را موجب شده بود. اما روز یکشنبه با وجود اظهارات رئیس سازمان برنامه و بودجه مبنی براینکه نمایندگان وجدان خود را قاضی کنند که آیا لایحه بودجه 97 با سیاست های اقتصاد مقاومتی و برنامه توسعه کشور انطباق دارد یا نه، نتوانست اکثریت نمایندگان را برای تصویب راضی کند.

مخالفان لایحه بودجه ایرادات مختلفی به لایحه وارد کردند که در ادامه به اختصار اشاره می شود. اما باید دید مهم ترین مساله ای که موجب اجماع 120 نماینده در رد لایحه بودجه شده، چیست.

گسترش استفاده از اوراق مشارکت (۱۹۴هزار میلیارد تومان) و سوق دادن آن به سمت بودجه‌های جاری، کاهش ۱۹هزار میلیارد تومان از یارانه نقدی و قطع یارانه بیش از ۳۰ میلیون نفر، افزایش بودجه جاری ، کاهش ۱۷ درصدی بودجه‌های عمرانی، عدم افزایش قیمت حامل‌های انرژی، مغایرت بودجه ۹۷با اسناد بالادستی به ویژه برنامه ششم توسعه، افزایش برداشت از صندوق توسعه ملی، افزایش ۶۰درصدی حجم بودجه، عدم توجه به کاهش حجم دولت و متورم‌تر شدن آن، عدم توجه به حل مشکل صندوق‌هایی از جمله تامین اجتماعی و بازنشستگی،  تعیین سقف افزایش حقوق برای اعضای هیات علمی و قضات، کمبود منابع طرح تحول سلامت، استانی شدن آموزش و پرورش و بنیاد شهید،   بی‌توجهی به معوقات بازنشستگان و فرهنگیان، هزینه‌های بالای شرکت‌های دولتی‌های زیان‌ده،  تعیین قیمت نفت بشکه‌ای ۵۵ دلار، حجم مالیات  ۱۱۱ هزار میلیارد تومانی، عدم توجه به صادرات غیرنفتی، وابستگی هزینه‌های جاری دولت به درآمدهای نفتی، بی‌توجهی به همسان سازی حقوق کارکنان کشوری و لشکری، بخشی از ایرادات وارده از سوی نمایندگان بود که برخی از آنها غیر منطقی و برخی مغایر با تصمیم کمیسیون و تعدادی دیگر مخالف تصمیم و هدف دولت در لایحه است.

مهم ترین وجه تمایز لایحه بودجه 97 روش بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد بود که به گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه بهترین روش بودجه ریزی بر اساس استانداردهای جهانی شناخته می شود.

در بودجه ریزی عملیاتی، بخش های مختلف اداری بر اساس استانداردهای مشخصی تحت عنوان شاخص های عملکرد پاسخگو هستند.

 در بودجه ریزی عملیاتی  منابع براساس اولویت امورونتایج قابل اندازه گیری تخصیص داده می شوند. بودجه عملیاتی محصول برنامه ریزی استراتژیک است که درآن بعد از تهیه برنامه استراتژیک، هر سازمانی که اعتبارات دولتی دریافت می کند بودجه خود را طوری تهیه و تنظیم می کند که تصمیم گیری های دارای اولویت مربوط به برنامه استراتژیک خود رامنعکس کند . پس تقاضای بودجه توسط سازمان بیانگر نیازهای آن سازمان برای اجرای نتایج دارای اولویت در برنامه استراتژیک خود است.

یک بودجه عملیاتی عبارت است از یک برنامه سالانه به همراه یک بودجه سالانه که رابطه میان میزان وجوه تخصیص یافته به هر برنامه با نتایج به دست آمده از اجرای آن برنامه را نشان می دهد. این بدان معنی است که با هر میزان مخارج انجام شده در هر برنامه ، می باید مجموعه معینی از اهداف تامین شود .

به گفته نوبخت در روش بودجه‌ریزی با توجه به اینکه برنامه‌ها در قالب بودجه‌ها و برنامه‌های یکساله تهیه می‌شود عملیاتی می شود و دیگر به روش گذشته بودجه هر دستگاه به علاوه یک درصدی در اختیارش قرار نخواهد گرفت.

همچنین در این روش براساس قیمت تمام شده هر فعالیت بودجه دستگاه براساس حجم فعالیت تعیین می‌شود و بودجه‌ها به جای اینکه در اختیار دستگاه‌های ملی قرار داده شوند در اختیار استان‌ها قرار می گیرند و هر چقدر استانداران و شورای توسعه و برنامه‌ریزی استان بتوانند با بهره‌وری صرفه‌جویی کنند همه آن ارقام را در اختیار خودشان قرار داده می شود تا بتوانند به عنوان پروژه‌های توسعه و عمرانی از آنها استفاده کنند.

بنابراین و طبق توضیحات رئیس سازمان برنامه و بودجه در بودجه مبتنی بر عملکرد یا عملیاتی، بودجه هر استان در اختیار خود استان ها قرار می گیرد و این امتیاز وجود دارد که فضای لابی گری و چانه زنی استان ها برای افزایش بودجه خود با نمایندگان آن استان از بین می رود یا حداقل کاهش می یابد.

در این روش دیگر لازم نیست نماینده ها به منظور افزایش بودجه استان مربوط به خود در مجلس با دولت چانه زنی کنند.

به نظرمی رسد این روش بودجه ریزی به مذاق برخی نمایندگان خوش نیامده و ترجیح می دهند بودجه به روش های قبل تخصیص یابد تا لابی گری ها با نمایندگان نیز ادامه داشته باشد.

البته این موضوع تنها یک فرضیه است که امیدواریم فرضیه غلطی باشد و منافع ملی و بلند مدت کشور تحت تاثیر منافع کوچک و فردی قرار نگیرد اما از آنجا که از زمان آخرین سال ریاست جمهوری احمدی نژآد که کلیات لایحه بودجه 92 با 84 روز تاخیر به مجلس آمد و نمایندگان مجبور شدند لایحه سه دوازدهم تصویب کنند تا کنون چنین اتفاقی در صحن رخ نداده بود. از سوی دیگر لایحه بودجه 97 اولین بودجه عملیاتی است و همین موضوع شائبه سیاسی بودن رد کلیات بودجه در مجلس را تقویت می کند.

همچنین  غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و کمیسیون تلفیق به خانه ملت گفته است: بخشی از نمایندگان در خصوص رد کلیات بودجه دیدگاه سیاسی داشتند.

مخالفت کمیسیون تلفیق با افزایش قیمت حامل های انرژی

به هر حال روز گذشته لایحه برگشت داده شده به کمیسیون تلفیق در این کمیسیون به بررسی مجدد برای رفع ابهامات و ایرادات گذاشته شد و یوسف‌نژاد در خصوص این جلسه به خانه ملت گفت: تصمیماتی برای تامین منابع مالی برای پرداخت پاداش پایان خدمت بازنشستگان آموزش و پرورش و همسان سازی حقوق بازنشستگان فرهنگی در نظر گرفته شد. 

سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی ادامه داد:براساس مصوبه کمیسیون تلفیق، 5هزار میلیارد تومان، برای پاداش پایان خدمت بازنشستگان آموزش و پرورش و همسان سازی حقوق بازنشستگان فرهنگی اختصاص داده شد.

یوسف نژاد تصریح کرد:بعد از بررسی ها و اصلاحات انجام شده گزارش کمیسیون تلفیق بودجه به هیئت رئیسه مجلس تقدیم شد.

سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی یادآور شد: علی رغم اینکه پیشنهاداتی برای افزایش نرخ حامل های انرژی مطرح شد اما در نهایت پیشنهادات بعد از بررسی رای نیاورد و کمیسیون تلفیق بودجه با افزایش قیمت حامل های انرژی موافقت نکرد.