پیش بینی تداوم روند افزایش سودآوری 6 پالایشگاه در سال آینده

همانگونه که از نمودار فوق ملاحظه می گردد، در طول سال جاری نرخهای جهانی نفت روند رو به رشدی را تجربه نموده است و در هفته های اخیر حتی نرخهای بالاتر از 70 دلار را مشاهده کرد.  روند مذکور منجر به افزایش سودآوری شرکتهای پالایشی خواهد شد.

شرکتهای پالایشگاهی هزینه های مصرف مواد اولیه و درآمد فروش را براساس نرخ مبادله ای دلار محاسبه می کنند و در سال جاری شاهد افزایش نرخ آزاد دلار بوده ایم.

در نمودار زیر، روند نرخ آزاد دلار از ابتدای سال جاری آورده شده است (ارقام به ریال / دلار):

همچنین زمزمه هایی از تک نرخی شدن ارز از ابتدای سال جاری به گوش می رسید که منجر به افزایش نرخ مبادله ای دلار شد . انتظار می رود طرح مذکور به شکلی جدی تر در سال آتی اجرایی شود. در نتیجه، انتظار افزایش نرخ دلار و به تبع آن افزایش سودآوری وجود دارد.

اکثر پالایشگاههای کشور دارای عمر زیادی هستند. به گونه ای که میانگین سنی آنها حدود 40 سال است. بنابراین، هزینه نگهداری و تعمیرات این دارایی ها رو به افزایش است.

در جدول زیر، نام و مشخصات شرکتهای پالایشگاهی بازار سرمایه آورده شده است:

در سال 95، روزانه 1.8میلیون بشکه نفت خام در پالایشگاههای کشور تصفیه و حدود 260 میلیون لیتر فرآورده نفتی در آنها تولید شد.

در نمودار زیر، ترکیب فروش شرکتهای پالایشی در بودجه96 آورده شده است:

همانگونه که از نمودار فوق ملاحظه می شود، مهمترین محصولات شرکتهای پالایشگاهی نفت گاز (گازوئیل) و بنزین هستند که بیشترین ارزش افزوده را نیز ایجاد می کنند.

در جدول زیر، به بررسی عملکرد پالایشگاه های بازار سرمایه از نظر تولید و فروش نفت گاز در نیمه نخست سال جاری می پردازیم:

در جدول زیر، به بررسی عملکرد پالایشگاهها از نظر تولید و فروش بنزین در نیمه نخست سال جاری می پردازیم:

همانگونه که از جداول فوق ملاحظه می شود، بالاترین میزان تولید و عرضه نفت گاز و بنزین را در میان شرکتهای پالایشی بازار سرمایه به ترتیب شرکتهای شپنا، شبندر و شتران دارا هستند.

در جدول زیر، متوسط نرخ فروش مهمترین محصولات در بودجه96 و شش ماهه96 آورده شده است (ارقام به ریال / هزار مترمکعب):

همانگونه که از جدول فوق ملاحظه می شود،‌ در نیمه نخست سال جاری نفت گاز تولیدی شاوان و بنزین تولیدی شپنا با بالاترین نرخ در میان نفت گاز و بنزین تولیدی شرکتهای پالایشی معامله گردیده است.

درجه پیچیدگی یک پالایشگاه به توانایی تولید محصولات با ارزش در آن اطلاق می شود. این شاخص، یکی از مهمترین عوامل موثر بر سوددهی این صنعت است.

در نمودار زیر، ضریب پیچیدگی شرکتهای پالایشی بازار سرمایه آورده شده است:

همانگونه که از نمودار فوق ملاحظه می شود ، اجرای طرح های کیفی سازی بیشترین تاثیر را بر ضریب پیچیدگی شاوان داشته اند. همچنین بالاترین ضریب پیچیدگی به شتران و شبریز اختصاص دارد.

بیش از 95درصد بهای تمام شده شرکتهای پالایشی متشکل از مواد اولیه است.

در نمودار زیر، ترکیب مواد اولیه این شرکتها در نیمه نخست سال جاری آورده شده است:

طبق نمودار فوق، شاوان بیشتر از سایر شرکتهای صنعت از میعانات گازی برای تولید استفاده می کند که نرخ آن در سالهای اخیر از نرخ نفت خام بالاتر رفته است.

در نمودار زیر، ظرفیت پالایش نفت خام شرکتهای پالایشی در سال 95 آورده شده است:

نفت خام تحویلی به پالایشگاه ها برای یک بشکه نفت خام معادل 95% متوسط بهای محموله های صادراتی نفت مشابه در هر ماه شمسی توسط شرکت ملی پالایش و پخش محاسبه می شود.

در جدول زیر، برخی مفروضات شرکتهای پالایشی در بودجه96 براساس عملکرد شش ماهه برای نیمه دوم سال آورده شده است:

شرکتهای پالایشی در تخمین بودجه برای نیمه دوم سال، عمدتا از میانگین نرخ ها در نیمه نخست استفاده کرده اند. با توجه به روند رو به رشد قیمت های جهانی نفت و نرخ دلار، انتظار افزایش سودآوری در ماههای باقیمانده نیز وجود دارد.

در جدول زیر، برخی اقلام سودآوری شرکتهای پالایشی در بازار سرمایه آورده شده است:

در جدول زیر، برخی نسبت های مالی با اهمیت شرکتهای پالایشی در پایان نیمه نخست سال جاری آورده شده است:

در جدول زیر، مشخصات طرحه ای توسعه ای شرکتهای پالایشی آورده شده است:

نتیجه گیری

با گذشت حدود چندین سال از راه افتادن موج خصوصی سازی در صنعت پالایشی، هنوز هم بخش قابل توجهی از سهام شرکتهای فعال در این صنعت در اختیار شرکتهای سرمایه گذاری استانی سهام عدالت است.

همچنین تصمیمات عملیاتی تاثیرگذار بر صنعت همچون تعیین ظرفیت های نفت خام و تولید فرآورده های نفتی، تامین مواد اولیه، خرید محصولات، قیمت گذاری آنها و … توسط شرکت ملی پالایش و پخش که زیر نظر وزارت نفت فعالیت می نماید، اخذ می شود .

دو عاملی که بر سودآوری شرکتهای پالایشی تاثیر بسزایی دارند، نرخ های جهانی نفت خام و نرخ تسعیر ارز هستند که در سال جاری هر دو متغیر روند صعودی را تجربه کرده اند و انتظار تداوم روند مذکور حداقل تا پایان سال جاری وجود دارد.

نرخ تسعیر ارز این شرکتها، نرخ ارز مبادله ای بوده و با توجه به همت دولت برای تک نرخی کردن ارز در سال آتی، نرخ ارزی که این شرکتها با آن مبادلات خود را انجام می دهند، افزایش خواهد یافت و به نرخ ارز آزاد نزدیک خواهد گشت. در نتیجه، انتظار تداوم روند افزایش سودآوری آنها در سال آتی نیز وجود دارد.