برنامه تأمین مالی مسکن تا ۱۴۰۰

به گزارش می متالز، به گفته محمد حسن مرادی مهمترین هدف فعلی این نهاد تأمین مالی توسعه ای، «کمک و حمایت از سیاست‌های بخش مسکن» است که این سیاست‌ها در حال حاضر بر تأمین مسکن خانوارها، حل معضل حاشیه‌نشینی، افزایش کیفیت زندگی، افزایش استحکام و عمر بنا، صرفه جویی در مصرف انرژی و جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها تاکید دارد. بر همین اساس در تدوین برنامه پنج ساله بانک تأمین مالی خریداران مسکن با تاکید بر قشر متوسط،تأمین مالی سازندگان واحدهای ارزان‌قیمت و متوسط قیمت و در نهایت تأمین مالی سازندگان مصالح ساختمانی مورد توجه جدی قرار گرفته است. به اعتقاد مرادی کمک به حل معضل «در استطاعت نبودن واحدهای مسکونی» و بروز پدیده «واحدهای مسکونی مازاد خارج از توان مالی و بنیه اقتصادی خانوارها» از مهم ترین سرفصل‌های تأمین مالی حوزه مسکن محسوب می‌شود.

بانک مسکن در راستای تعریف چه هدفی و از چه زمانی تأسیس شد؟

قانون تأسیس بانک رهنی ایران(نام ابتدایی بانک مسکن)،در 25 دیماه 1317 در 4 ماده تصویب شد؛در قالب ماده اول به وزارت دارایی وقت اجازه داده شد بانکی به نام بانک رهنی ایران با سرمایه 20 میلیون تومان با مشارکت بانک ملی ایران تأسیس و تا میزان 60 درصد سرمایه آن را تعهد و پرداخت کند و هر موقع مقتضی بداند 49 درصد سهام این بانک را به اتباع ایران انتقال دهد.بعد از تأسیس بانک رهنی با هدف ایجاد تمرکز و هماهنگی در تهیه و اجرای برنامه‌ها و طرح‌های شهرسازی و ده‌سازی و طرح‌های آبادانی،وزارت «آبادانی و مسکن»با تشکیلات لازم با تعریف وظایفی مشخص تشکیل شد و به دولت اجازه داده شد سهام بانک ملی در بانک رهنی ایران را خریداری کند،از تاریخ تأسیس وزارت آبادانی و مسکن،وزیر آبادانی و مسکن نماینده سهام دولت در این بانک شناخته شد.

به طور کلی ماموریت‌ها و وظایف بانک مسکن را مطابق اساسنامه می‌توان در 9 دسته کلی طبقه بندی کرد؛پرداخت تسهیلات در برابر رهن اموال غیرمنقول به منظور خرید و یا واریز بدهی ناشی از خرید واحد مسکونی، احداث، تکمیل و تعمیر ساختمان، افتتاح حساب‌های جاری،پس انداز و قبول سپرده اعم از دیداری و یا مدت دار،انتشار و فروش اوراق مشارکت مسکن و اوراق قرضه مسکن براساس قوانین و مقررات مربوطه،عطای تسهیلات و یا اعتبار به سازندگان واحدهای مسکونی ارزان قیمت و متوسط قیمت،دریافت تسهیلات و یا اعتبار از منابع داخلی(بانکداری توسعه ای)،صدور ضمانت نامه‌های مربوط به طرح‌هایی که ضمانت نامه‌های اولیه آن را خود قبلا صادر کرده است به اعتبار از سایر بانک‌ها در برابر رهن مازاد اموال غیرمنقول سازندگان بخشی از این ماموریت‌ها هستند؛از دیگر ماموریت‌هایی که چه در زمان گذشته و در چه در زمان حاضر از سوی بانک مسکن دنبال شده است همچنین می‌توان به اعطای تسهیلات مسکن به سازندگان مجتمع‌های مسکونی وفق مقررات بانکی،اعطای تسهیلات به واحدهای صنعتی سازنده مصالح ساختمانی و انجام سایر عملیات بانکی که به موجب قوانین و مقررات برای بانک‌ها ممنوعیت ندارد اشاره کرد.

از ابتدای تأسیس این بانک تاکنون به خصوص در سال‌های اخیر بانک مسکن 4 نوع هدف عمده را در برنامه ریزی‌ها و استراتژی‌های خود برای تأمین مالی بخش مسکن دنبال کرده است که از آن جمله می‌توان به حمایت از اجرای سیاست‌های دولت در بخش مسکن همچون تأمین مسکن خانوارها،حل معضل حاشیه نشینی، افزایش کیفیت زندگی،افزایش استحکام و عمربنا،صرفه جویی انرژی،جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها و... اشاره کرد.همچنین تأمین مالی خریداران مسکن با تاکید بر قشر متوسط،تأمین مالی سازندگان مسکن با تاکید بر ساخت واحدهای مسکونی ارزان قیمت و متوسط قیمت و تأمین مالی سازندگان مصالح ساختمانی از دیگر اهداف و برنامه‌های مهم این بانک محسوب می‌شود. می‌توان این‌گونه استنباط کرد که هدف از تأسیس این بانک با نگاهی که به قانون و موضوع تأسیس بانک وجود دارد، «کمک و حمایت از سیاست‌های بخش مسکن» است؛نکته قابل توجه آن است که هم‌اکنون جهت‌گیری سیاست‌های توسعه شهری در حوزه مسکن به خصوص در برنامه اسکان بشر ملل متحد(هبیتات)،نیز حل معضل «در استطاعت نبودن واحدهای مسکونی» است،در سیاست‌های اسکان بشر نیز به نوعی این موضوع مورد تاکید قرار دارد که سیاست‌های مسکن باید در کانون توجه سیاست‌های ملی و شهری  قرار بگیرد.

 جدیدترین برنامه‌های بانک عامل بخش مسکن برای تأمین مالی مسکن خانوارها به خصوص متقاضیان اصلی خرید مسکن در شهرها(گروه‌های درآمدی متوسط) چیست؟

با توجه به شرایط حال حاضر بازار مسکن و با توجه به اینکه هم اکنون دوره رونق از سمت تقاضای مصرفی مسکن در حال آغاز شدن است،بانک مسکن به عنوان نهاد تخصصی-توسعه‌ای تأمین مالی در حوزه مسکن،برای دستیابی به اهداف خود الزامات مهمی را پیش رو دارد که از آن جمله می‌توان به «توانایی ارائه تسهیلات طولانی مدت» و همچنین «توانایی ارائه تسهیلات ارزان قیمت» اشاره کرد؛در این راستا تلاش می‌کنیم با اجرای رژیم پس اندازی در تأمین منابع مالی،جذب سپرده‌های خرد با ماندگاری بالاتر،جذب سپرده‌های ارزان قیمت و استفاده از روش‌ها و ابزارهای تأمین مالی غیر سپرده‌ای توان خود را برای ارائه خدمات مالی بهتر و بیشتر به متقاضیان مسکن افزایش دهیم.رویکرد گذشته بانک بیشتر مبتنی بر تأمین مالی از طریق تجهیز سپرده و اعطای تسهیلات بوده ولی در دوره جدید علاوه بر این موضوع،استفاده از امکانات بازار سرمایه و نیز ارائه خدمات مالی،بانکی و مشاوره‌ای به فعالان،توسعه گران و سازندگان واحدهای مسکونی منطبق با الگوی مصرف و کمک به احیای بافت‌های فرسوده و شهرهای میان جمعیتی مورد توجه قرار گرفته است.

 با توجه به هدف‌گذاری‌های صورت گرفته برای تبدیل بانک مسکن به بانک تخصصی و توسعه‌ای حوزه مسکن،چشم انداز پیش روی این بانک برای سال‌های آتی با چه هدفی ترسیم شده است؟

بانک مسکن برنامه‌ها و اهداف پیش روی خود را در قالب سندی راهبردی با عنوان «سند چشم انداز 1400» تنظیم کرده است که در این سند ضمن تعریف استراتژی‌ها،اهداف و مهمترین راهکارها  واجزای دست یابی به آن‌ها یک هدف کلی در راس این سند راهبردی نیز مشخص شده است؛چشم انداز کلی سند راهبردی 1400،رهبری در ارائه اثربخش خدمات تأمین مالی به فعالیت‌های مسکن و توسعه شهری و تبدیل شدن به یکی از توانمندترین بانک‌های توسعه‌ای تخصص منطقه غرب آسیا را هدف‌گذاری کرده است.

در این راستا 10 هدف کلان ذیل هدف محوری تعریف شده،مشخص شده است که مبنا  ومحور تمام برنامه ریزی‌ها و اقدامات بانک تخصصی توسعه‌ای حوزه مسکن را تشکیل می‌دهد.افزایش سهم از تأمین مالی بخش مسکن و توسعه شهری،تقویت ظرفیت تسهیلات دهی و توان مالی بانک،سامان دهی انواع تقاضا در بخش مسکن و توانمندسازی مالی خانوارهای فاقد مسکن به ویژه گروه‌های کم درآمد با هدف دستیابی آن‌ها به خانه‌های متناسب با درآمد،مدیریت بهینه ریسک و اداره اقتصادی بانک،تقویت سلامت،شفافیت و انضباط، بخشی از این اهداف کلان را تشکیل می‌دهد.

همچنین ذیل اهداف تعریف شده تلاش می‌کنیم به برترین نهاد مالی در ارائه خدمات مالی،بانکی و مشاوره به فعالان بخش مسکن در این بانک تبدیل شویم و از طریق بهبود نوآوری در محصولات،خدمات و ابزارهای مالی و بانکی ارزش آفرینی مستمر برای کلیه ذی نفعان به خصوص متقاضیان خرید مسکن ایجاد کنیم.

 برنامه عملیاتی بانک مسکن برای تأمین مسکن گروه‌های متقاضی خرید واحدهای مسکونی به خصوص متقاضیان مصرفی تا افق 1400 بر چه مبنایی است؟

ببینید عمده اهداف و استراتژی‌های تعریف شده در سند 1400 بانک مسکن بر مبنای تأمین مالی مسکن با اولویت گروه‌های مصرفی متقاضی مسکن است؛این گروه از افراد عمدتا متقاضی واحدهای مسکونی ارزان قیمت  ویا با سطح متوسط قیمت هستند و در هدف‌گذاری‌ها این گروه در اولویت قرار دارند؛از سوی دیگر کمک به ساکنان بافت‌های فرسوده و حاشیه نشینان برای تأمین مسکن و نوسازی و بهسازی واحدهای مسکونی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

براین اساس در برنامه عملیاتی بانک مسکن در افق 1400 مجموعا تأمین مالی یک میلیون واحد مسکونی هدف‌گذاری شده است که از این تعداد تأمین مالی ساخت 270 هزار و 500 واحد مسکونی،تأمین مالی خرید 296 هزار و 700 واحد مسکونی و همچنین تعمیر و بازسازی 144 هزار و 800 واحد مسکونی در دستور کار قرار گرفته است.تعداد 135 هزار واحد در قالب واگذاری سهم‌الشرکه و 153 هزار واحد نیز از طریق نهادها و ابزارهای بازار سرمایه و سایر نهادهای پولی تأمین خواهد شد.در حوزه ساخت،قرار است 100 هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده،تأمین مالی شود.

هاجر شادمانی