سیمان، بازنده رالی قیمت‌ها

به گزارش می متالز، رشد نکردن قیمت سیمان شاید در نگاه اول خوشایند مصرف‌کنندگان باشد، اما وقتی پای صحبت تولیدکنندگان این صنعت بنشینیم؛ تداوم این روند را تاریک می‌بینیم. نرخ فروش سیمان درحالی ثابت مانده که همه نهاده‌های تولید این صنعت، رشد قابل‌توجهی را از آن خود کرده‌اند؛ بنابراین این صنعت حال خوبی ندارد و تداوم شرایط یادشده، چالش‌های بسیاری را برای فعالان آن ایجاد می‌کند.

سیمان از گردونه رقابت عقب افتاد

شهریار گراوندی، عضو هیات مدیره انجمن کارفرمایان صنعت سیمان کشور درباره قیمت‌گذاری سیمان گفت: انجمن کارفرمایان صنعت سیمان می‌تواند این محصول را قیمت‌گذاری کند، مشروط به آنکه، اگر خریدار از قیمت شکایت داشت، قابل رسیدگی است. انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان در طول سالیان گذشته با هدف همکاری با وزارت صنعت، معدن و تجارت، جلسات هماهنگی را برگزار می‌کند، اما همین موضوع در طول یک دهه گذشته باعث شده قیمت این محصول ساختمانی نسبت به نرم‌های جهانی و در مقایسه با سایر صنایع هم ردیف آن در کشور عقب بماند. گراوندی افزود: در ۲، ۳ سال گذشته و در پی جهش نرخ ارز، هزینه‌های تولید سیمان در کشور رشد قابل‌توجه و غیرمنطقی داشته است.

به‌عنوان مثال، قیمت آجر نسوز از کیلویی ۳۵۰۰ تا ۴۵۰۰ تومان در ۲ سال گذشته به ۱۸ هزار تومان افزایش یافته است. خرید این محصول مشروط به آن است که ۷۰ درصد قیمت خرید ابتدا پرداخت شود و زمان تحویل آن هم مشخص نیست. متاسفانه درحال‌حاضر زمان تحویل آجر نسوز از یک سال هم فراتر رفته است. تا جایی که برخی واحدهای تولیدکننده سیمان به‌دلیل کمبود نسوز حتی ناچار به توقف خط تولید خود شده‌اند. کمبود نقدینگی و عدم امکان خرید نسوز برای تولیدکنندگان نیز در مواردی زمینه توقف فعالیت آنها را رقم زده است. این عضو هیات مدیره انجمن کارفرمایان سیمان گفت: در همین حال قیمت خرید قطعات ریخته‌گری در ۲ تا ۳ سال گذشته، افزون بر ۳۰۰ درصد افزایش داشته و نرخ خرید قطعات و تولیدات وارداتی نیز با توجه به ارزبری که دارند، در همین بازه زمانی بیش از ۴۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است. دستمزد کارگران نیز در بازه زمانی مورد بحث بیش از ۸۰ درصد بیشتر شده است. نرخ حمل‌ونقل هم چه برای تامین مواد اولیه و چه برای فروش محصولات بیش از ۱۵۰ درصد افزایش یافت. تنها مزیت تولید سیمان در ایران ارائه یارانه انرژی است که به سایر صنایع مانند فولاد نیز تعلق می‌گیرد. در ۲ دهه قبل، قیمت سیمان حدود یک‌پنجم نرخ فروش فولاد بود.، اما اکنون نسبت قیمت سیمان به فولاد برابر یک به ۳۶ شده است. یعنی فولاد راه خودش را در بازار به‌طور نسبی پیدا کرده است و با این وجود، همچنان فولادسازان معترض هستند.

درواقع، در سایه قیمت‌گذاری دولتی، سیمان از گردونه رقابت عقب مانده است. در تبیین هرچه دقیق‌تر این موضوع می‌توان گفت: قیمت سیمان در سال ۸۸ برابر ۴۸ دلار به‌ازای هر تن بود، اما اکنون قیمت این محصول به حدود ۱۱ دلار به ازای هر تن کاهش یافته است. سرمایه‌گذاری لازم برای احداث یک واحد ۳۵۰۰ تنی سیمان حدود ۱۳۰ میلیون دلار برآورد شده؛ بنابراین درحال‌حاضر فعالیت در این صنعت با سوددهی همراه نیست و چنانچه واحدی قصد تعمیرات اساسی یا خرید قطعه‌ای اصلی را داشته باشد از عهده آن بر نمی‌آید. با این وجود، در سال‌های گذشته شاهد چنین جهش قیمت ناگهانی نبودیم؛ درنتیجه تولیدکنندگان سیمان با دشواری هرچه تمام فعالیت خود را ادامه می‌دادند، اما در شرایط کنونی خطر توقف فعالیت کارخانه‌های سیمانی وجود دارد. این صنعت در طول سالیان گذشته موقعیت‌های شغلی متعددی را ایجاد کرده و تداوم فعالیت آن اهمیت ویژه‌ای دارد. وی افزود: به همین دلیل از وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال گذشته تقاضا کردیم قیمت سیمان ۱۰۰ درصد افزایش پیدا کند.

قرار شد این رشد قیمت در ۲ مرحله اجرایی شود. در مرحله نخست، قیمت‌ها حدود ۳۷ درصد افزایش یافت و قرار بود تا پایان سال ۹۸، قیمت‌ها ۶۳ درصد بیشتر شود. با این وجود، رشد قیمت در نیمه دوم سال به تعویق افتاد. درحال‌حاضر نیز انتظار داریم وعده افزایش قیمت سال قبل محقق شود. چنانچه این رشد قیمتی حاصل نشود، بدون تردید عواقب نامطلوبی در انتظار این صنعت خواهد بود و فعالان آن با بیکاری روبه‌رو می‌شوند. بنابراین انتظار داریم پس از گذشت ۳ ماه از امسال و خسارت‌های بسیاری که تولیدکنندگان این صنعت متحمل شدند، هرچه زودتر جلسه‌ای برگزار و به راهکاری نهایی اندیشیده شود.

حال صنعت سیمان، خوب نیست

عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان تاکید کرد: از نیمه دوم سال ۹۸، هزینه‌های تولید سیمان شامل قطعات و تجهیزات، حمل مواد اولیه، هزینه‌های پیمانکاری، تعمیر و نگهداری و... چندین برابر افزایش یافته است. این روند صعودی قیمت‌ها در امسال نیز تداوم داشته است. در چنین شرایطی قیمت‌های فروش پاسخگوی هزینه‌های ما نیست. وی افزود: چنانچه قیمت سیمان را با سایر محصولا ساختمانی مانند گچ، آهک و فولاد هم مقایسه کنیم، مشاهده می‌شود که نرخ فروش آن درحالی که قیمت سایر محصولات یادشده افزایشی بوده، ثابت مانده است. در بازار جهانی مرسوم است که قیمت فولاد حدود ۷ تا ۸ برابر نرخ فروش سیمان باشد، اما در کشور ما قیمت فولاد حتی بیش از ۳۰ برابر گران‌تر از سیمان است. یعنی در شرایطی که قیمت فولاد مطابق نرم جهانی افزایش یافته، اما سیمان رشدی را تجربه نکرده است. توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که هر دو محصول یادشده جزو کالاهای ساختمانی هستند و تغییرات قیمت آنها در نرخ فروش مسکن اثرگذار است، اما این اثرگذاری تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای دارد. بدین معنی که قیمت فولاد اثرگذاری بسیار بیشتری در قیمت ساختمان دارد و صنعت سیمان با این اوضاع نمی‌تواند به حیات خود ادامه دهد.

دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان افزود: ضوابط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در قیمت‌گذاری سیمان موثر است. براساس این ضوابط برای تعیین قیمت این محصول ساختمانی، صورت‌های مالی سال گذشته را بررسی می‌کنند. این درحالی است که درحال‌حاضر، شرایط اقتصاد کشور به‌گونه‌ای است که صورت‌های مالی به‌صورت روزانه تغییر می‌کند و این روند اجحاف به صنعت است. کما اینکه در ۳ ماه دوم سال ۹۸، شرایط دشوارتری را در مقایسه با نیمه نخست آن سال پشت سر گذاشتیم. در چنین شرایطی انتظار می‌رود از منطق درست‌تری برای تعیین درصد افزایش قیمت سیمان استفاده شود. بدون تردید سرکوب قیمت سیمان، این صنعت را به تعطیلی می‌کشاند.