به گزارش می متالز، شروین شهریاری با انتشار مطلبی در روزنامه دنیای اقتصاد با عنوان "بورس بیتفاوت به متغیرهای اقتصادی" اعلام کرد: بازار سهام در آستانه پایان اولین فصل سال احتمالا موفق خواهد شد بهترین بهار تاریخ بیش از نیمقرن فعالیت را با بازده بیش از ۱۳۰ درصدی ثبت کند. این بازدهی رویایی درحالی کسب شد که اگر مبنای مقایسه به بازه سالانه برود، میتوان گفت نه تنها ارزش واقعی ثروت سهامداران پس از کسر تورم بیش از چهار برابر شده بلکه این بازدهی با سرعت زیادی در حال افزایش است.
در بین متغیرهای اقتصادی موثر بر رونق بورس، میتوان از کاهش نرخ سود بانکی بهعنوان مهمترین عامل ذکر کرد تا جایی که با کاهش تقریبا ۵ واحد درصدی نرخ سود و تثبیت آن در شبکه بانکی در محدوده ۱۵ درصد، انگیزه زیادی برای ورود سرمایهگذاران به بورس ایجاد شده زیرا با نرخ تورم رسمی ۲۸ درصدی (اعلام شده ازسوی بانک مرکزی) عملا یکی از بالاترین دورههای نرخ منفی بازده واقعی در سپردههای بانکی شکل گرفته است.
عامل دیگر به انتظارات پیش رو باز میگردد. به نظر میرسد این روزها اجماع اکثریت فعالان اقتصادی این است که نه ثبات ارزش ریال دیرپا است و نه نرخ تورم قابلیت ماندگاری در سطوح کنونی را دارد. به این ترتیب با ایجاد یک تصور فراگیر از تداوم و تشدید موج تورم قیمتها در آینده نوعی احتراز از نگهداری ریال شکل گرفته که نوع پررنگ آن در هجوم به سمت بورس قابل مشاهده است. رفتارهای دولت و اظهارنظرهای مسئولان هم این گمانه را تقویت کرده که روند موجود در بورس مطلوب سیاستگذاران است و اگر روزی با مشکل مواجه شود با حمایت از آن مانع افت خواهند شد.
اینها همه در حالی است که به لحاظ متغیرهای ارزشگذاری وضعیت هشدارانگیزی در بازار سرمایه شکل گرفته است. بر اساس سودآوری ۱۲ماه گذشته، نرخ متوسط قیمت به سود شرکتها از محدوده ۲۳ واحد (مجموع بورس و فرابورس) فراتر رفته که نه تنها بیسابقه است بلکه در حال عبور از سطح ارزش گذاری بزرگترین بورسهای دنیا آن هم در روزگار سخت آسیبهای اقتصادی کرونا است.
نسبت ارزش کل بازار سهام به تولید ناخالص داخلی از ۱۵۰ درصد فراتر رفته و در مقایسه با نقدینگی هم این نسبت برای سهام قابل معامله در بورس و فرابورس به سطح ۲۰۰ درصد بالغ شده است. از طرف دیگر به نظر میرسد نقش دادههای اقتصادی، اطلاعات عملکرد شرکتها و تحلیلهای بنیادی در تصمیمگیری سرمایهگذاران به حداقل رسیده و جا را به نوعی فضای روانی خوشبینی و توجیه روند کنونی و امیدواری نسبت به تداوم آن داده است.
در همین حال با ثبات نسبی ارزش ریال در بازار آزاد، بازدهیهای کنونی در بورس در واقع بصورت معادل دلاری هم لااقل روی کاغذ در حال تحقق است به نحوی که از ابتدای سال ارزش بورس تهران بیش از ۱۰۰ درصد به دلار رشد کرده است. این روند البته برای اقتصاد ایران که انتظار افت بیش از ۴ درصدی برای سال جاری بر اساس پیشبینی بانک جهانی را دارد و برنامه بانک مرکزی آن نیز تثبیت تورم در بازه ۲۰ تا ۲۴ درصد است ناسازگار نشان می دهد.
به این ترتیب آنچه از مقایسه روند فعلی بورس با مسیر متغیرهای اقتصادی میتوان گفت این است که سناریوی تداوم رونق فعلی بورس در صورتی ممکن است که یا معجزهای در رشد اقتصادی رخ دهد یا اینکه پیشبینیهای بانک مرکزی در مورد تورم آتی و ثبات ارز یکسره اشتباه از کار در بیاید.