توسعه صنعت فولاد چین، تهدیدی برای صنایع نسوز ایران

به گزارش می متالز، سید احمد حیدرپور اظهار داشت: بازار تولیدکنندگان نسوز در کشور طی یکی دو سال اخیر از رونق خوبی برخوردار بوده است؛ چراکه مشتریان اصلی این صنعت نیز وضعیت تولید مطلوبی داشته‌اند. ازجمله مشتریان عمده صنایع نسوز می‌توان به صنعت فولاد اشاره کرد که علاوه بر افزایش تولید، شاهد ایجاد ظرفیت‌های جدید تولید نیز بود.

همچنین صنایع مصرف‌کننده دیگر مانند سیمان نیز با رشد تولید و صادرات مواجه بودند. ضمن اینکه واردات محصولات نسوز دارای مشابه تولید داخلی نیز از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت ممنوع شد و همین مساله باعث روی آوردن مصرف‌کنندگان بزرگ نسوز به تولیدکنندگان داخلی شد. به این ترتیب، بازار تولیدکنندگان نسوز نسبت به سال‌های گذشت پررونق بود.

وی افزود: با وجود رونق بازار صنایع نسوز، مشکلات تامین مواد اولیه برای بسیاری از واحدها همچنان به قوت خود باقی است. در کنار این، تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه نیز مشکل عمده دیگر به شمار می‌رود.

برنامه افزایش تولید در سال جاری

مدیرعامل شرکت فرآورده‌های نسوز پارس در خصوص فعالیت‌های این شرکت، عنوان کرد: شرکت ما در دو فاز با ظرفیت اسمی 70 هزار تن به منظور تولید آجر نسوز و جرم و مواد ویژه نسوز به بهره‌برداری رسیده است و یکی از قدیمی‌ترین تولیدکنندگان فرآورده‌های نسوز کشور محسوب می‌‌شود. این شرکت ظرفیت تولید 31 هزار تن آجر نسوز و 39 هزار تن جرم نسوز دارد.

حیدرپور ادامه داد: در حال حاضر، شرکت ما تقریبا با 35 درصد از ظرفیت خود فعالیت می‌کند، با این حال برنامه داریم در سال جاری که «جهش تولید» نام‌گذاری شده، تولید متناسب با ظرفیت افزایش یابد و برای این منظور چندین پروژه را تعریف کرده‌ایم. امیدوار هستیم با اجرای این پروژه‌ها میزان تولید در شرکت به حدود 70 درصد از ظرفیت اسمی برسد.

تبعات تعطیلی کارخانه‌های منیزیم چین

مدیرعامل شرکت فرآورده‌های نسوز پارس اذعان کرد: شرکت فرآورده‌های نسوز برای تولید محصولات خود به واردات بخشی از مواد اولیه وابسته است. در انتهای سال 1398 به دلیل نگرانی‌های ناشی از شیوع ویروس کرونا در دنیا، صادرات از چین به بسیاری از کشورها متوقف شد؛ شرکت ما نیز عمده مواد اولیه خود را از چین وارد می‌کرد. در آن زمان تقریبا تمامی تولیدکنندگان منیزیم در چین، یکی از مواد اولیه تولید نسوز تعطیل شدند. در پی تعطیلی این صنایع، صادرات این مواد حتی بارهایی که در بنادر منتظر ورود به کشتی و بارگیری بودند نیز با وقفه مواجه شد. با این وجود مشکل پیش آمده حل شده و هم‌اکنون واردات مواد اولیه صنعت نسوز از چین انجام می‌شود، البته هر تولیدکننده نسوز بسته به نوع محصول تولیدی و صنایع مصرف‌کننده آن، واردات دارد. شرکت ما نیز حدود 65 درصد از مواد اولیه خود را از طریق واردات تامین می‌کند.

چالش‌های تخصیص ارز برای واردات

حیدرپور خاطرنشان کرد: مشکل عمده‌ای که صنایع نسوز با آن درگیر شده‌اند، بروکراسی اداری طولانی تخصیص ارز و مشکلات بانکی است. در صورتی که بانک مرکزی بتواند به سرعت به درخواست‌های تولیدکنندگان نسوز برای تخصیص ارز جهت واردات مواد اولیه پاسخ دهد، تقریبا عمده مشکلات این صنعت حل خواهد شد.

مدیرعامل شرکت فرآورده‌های نسوز پارس اضافه کرد: برای واردات مواد اولیه ابتدا باید وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز دهد و پس از آن دادن مجوز، درخواست به بانک ارسال می‌شود تا ارز مورد نیاز برای واردات تخصیص یابد. ارز تامین شده در سیر پرداخت برای واردات قرار می‌گیرد. مشکل حال حاضر در این فرآیند این است که وقتی درخواست واردکننده به سیستم بانک مرکزی وارد می‌شود، زمان پاسخ‌گویی بانک‌های عامل تامین ارز از سوی بانک‌ها حدود 40 روز به طول می‌انجامد. این زمان طولانی قطعا وقفه در کار تولیدکنندگان ایجاد می‌کند، البته وقفه در واردات مواد اولیه به بسیاری از صنایع لطمه می‌زند. پیش از این فرآیند، تنها طی یکی دو روز تا پنج روز تکلیف واردات تعیین می‌شد.  

وی گلایه کرد: حدود 40 روز زمان می‌برد که موافقت یا عدم موافقت بانک مرکزی برای دادن مجوز صادرات یا تخصیص ارز اعلام شود؛ ضمن اینکه دو ماه نیز واردات مواد اولیه از چین و رسیدن آن به مجموعه، به طول می‌انجامد. به این ترتیب، هم تولیدکنندگان نسوز و هم مصرف‌کنندگان آن که صنایع بزرگ و حیاتی کشور هستند، متضرر خواهند شد.

مدیرعامل شرکت فرآورده‌های نسوز پارس ابراز کرد: اکنون نیاز داریم زمان بروکراسی اداری برای واردات مواد اولیه جهت تحقق «جهش تولید» بسیار کوتاه و تکلیف صنایع تعیین شود.

حیدرپور در خصوص امکان صادرات فرآورده‌های نسوز، اظهار کرد: خوشبختانه به دلیل تقاضای بسیار بالا در بازار داخل از سوی صنایع فولاد، سیمان و مس، اولویت نخست تولیدکنندگان نسوز عرضه در بازار داخلی است. هرچند که بروکراسی اداری در خصوص صادرات به ویژه بازگشت ارز صادراتی و نیز عرضه آن در سامانه نیما، باعث شده شرکت ما در حال حاضر صادرات انجام ندهد اما در گذشته به چندین کشور ازجمله ارمنستان و عراق محموله‌هایی را صادر کردیم، البته قصد داریم با توجه به مزیت‌های صادرات، مجددا آن را در دستور کار قرار دهیم.

عواقب احتمالی توسعه صنعت فولاد چین

مدیرعامل شرکت فرآورده‌های نسوز پارس با اشاره به برگزاری همایش صنایع نسوز در سال گذشته، بیان کرد: یکی از مهم‌ترین تهدیدات صنایع نسوز کشور، صنعت فولاد چین است. در حال حاضر، عمده مواد اولیه صنایع نسوز از جمله ترکیبات منیزیم، از این کشور تامین می‌شود. چین قصد دارد در سال‌های آینده با توسعه صنایع خود و افزایش ارزش افزوده اقتصادی صنایع معدنی به اقتصاد نخست دنیا تبدیل شود. از این رو، این کشور به شدت در حال رشد تولید فولاد، سیمان و مس برای توسعه زیرساخت‌ها است. در این برنامه احتمال دارد در تامین مواد اولیه برای سایر کشورها تمایلی نشان ندهد و تولیدات این کشور به ویژه در زمینه مواد اولیه نسوز، در خود چین برای صنایع مصرف‌کننده مورد استفاده قرار گیرد.

وی اذعان کرد: توسعه صنایع مصرف‌کننده نسوز در چین می‌تواند تامین پایدار مواد اولیه تولیدکنندگان نسوز کشور ما را به شدت مورد تهدید قرار دهد. بنابراین باید از هم‌اکنون به دنبال جایگزینی برای چین جهت تامین مواد اولیه به ویژه از داخل باشیم. در این راستا لازم است پروژه‌های بزرگی برای تولید مواد اولیه تعریف شود؛ چراکه هر لحظه ممکن است چین صادرات مواد اولیه صنعت نسوز خود را به دیگر کشورها قطع کند، البته طبیعی است که این کشور چنین سیاستی را در پیش گیرد زیرا وقتی این کشور به مواد اولیه نیاز داشته باشد، دیگر به سایر کشورها صادرات نخواهد داشت.

حیدرپور مطرح کرد: قطع واردات مواد اولیه از سوی چین می‌تواند یک فرصت نیز برای صنایع تولیدکننده مواد اولیه باشد؛ چراکه می‌توان به تدریج واردات را با توسعه صنایع داخلی برای برآورده شدن نیازها جایگزین کرد تا این تهدید هم برای تولیدکنندگان نسوز و هم تامین‌کنندگان مواد اولیه آن‌ها یک فرصت بسیار خوب باشد.