بازار سرمایه، محور تامین مالی

به گزارش می متالز، علی صالح آبادی اظهار داشت: همواره انتظار بر این بوده که بازار سرمایه به عنوان مکمل بازار پول عمل کند و امروز به نظر می رسد ما به این سمت حرکت کرده ایم.

بازار سرمایه راه تامین مالی دولت و بنگاه های اقتصادی

مدیرعامل بانک توسعه صادرات با بیان اینکه بازار سرمایه محل تامین مالی شرکت ها، بنگاه ها و دولت است، افزود: زمانی بازار سرمایه، کوچک و منحصر به سهام بود و امکان بهره برداری از ابزارهای نوین مالی در آن مهیا نبود، اما اینکه امروز دولت در بازار سرمایه، اوراق منتشر می کند حاکی از تنوع ابزارها و بزرگ شدن این بازار است.

صالح آبادی در پاسخ به این سوال که در سال های گذشته چه اقداماتی برای پررنگ تر شدن نقش بازار سرمایه به دولت شد، گفت: اسناد خزانه اسلامی در گذشته طراحی و بسترهای آن فراهم شد. البته اولین اوراق آن بعد از دوران مسوولیت من منتشر شد اما دستورالعمل ها، ضوابط، چارچوب ها و حتی وضع قانون در آن زمان انجام گرفت.

به گفته این مقام مسوول، بسترهای نرم افزاری، سخت افزاری، مقرراتی و فقهی انتشار اسناد خزانه اسلامی مهیا شد و این اوراق حتی در کمیته فقهی آن زمان به تصویب رسید و حتی دو سال در قانون بودجه آمد، اما منتشر نشد.

وی افزود: در عین حال، قانون اسناد خزانه اسلامی نیز در مجلس تصویب شد اما چون آشنایی ها در این حوزه اندک و نگرانی هایی در این خصوص مطرح بود، عرضه آن به تاخیر افتاد.

صالح آبادی همچنین در خصوص اوراق خزانه اسلامی گفت: اولین جلسه کمیته فقهی در خصوص اسناد خزانه در بهمن ماه ۸۹ برگزار شد و تا اواخر شهریور ۹۰ ادامه داشت. نهایتا هم امکان استفاده از آن سال ۹۰ در کمیته فقهی به تصویب رسید، اگرچه در سال ۹۴ منتشر شد.

وی به موضوع اوراق بدهی در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: حجم انتشار این اوراق باید با کشش بازار تناسب داشته باشد که این در هر زمانی متفاوت است.

مدیرعامل بانک توسعه صادرات افزود: بر اساس برآوردی که از بازار و نقدینگی آن صورت می گیرد می توان سقف انتشار اوراق را تعیین کرد.

بازار سرمایه، محور تامین مالی

مدیرعامل بانک توسعه صادرات در بخش دیگری از این گفتگو با بیان اینکه به هر حال بازار پول و سرمایه مکمل هم هستند گفت: بازار پول و بانک های تجاری ما در واقع بیشتر باید بنگاه های کوچک، متوسط و نیازهای خرد را پاسخ دهند؛ بانک های تخصصی توسعه ای نیز باید با کمک بازار سرمایه، نیازهای توسعه ای و بنگاه های تولیدی بزرگ را تامین مالی کنند.

صالح آبادی تاکید کرد: پیش از این بازار مالی کشور ما عمدتا بانک محور بوده است، اما حجم فعلی انتشار اوراق در بازار سرمایه و این که امروز قانونگذار در بودجه به بازار سرمایه توجه می کند و همچنین دولت با انتشار اوراق، از بازار سرمایه تامین مالی می کند، حاکی از محوریت بازار سرمایه در تامین مالی بخش های مختلف اقتصادی است.

وی با اشاره به اینکه همواره نیاز به افزایش نقش بازار سرمایه در اقتصاد کشور وجود دارد، گفت: مجموعه ای از عوامل در تحقق این اتفاق موثر است .ظرفیت بازار سرمایه بزرگ شده و دولت توانسته است اعتماد بیشتری به آن کند .تامین مالی های اخیر هم کمک می کند که نقش بازار سرمایه در اقتصاد کشور پررنگ تر شود.

مدیرعامل بانک توسعه صادرات ادامه داد: بروز برخی محدودیت ها در بازار پول هم نشان می دهد که نمی توان از بازار پول انتظار تامین مالی همه بنگاه ها و همه نیازها را داشت.

صالح آبادی توضیح داد: در بازار سرمایه زمانی که قرار است تامین مالی صورت گیرد، مجموعه ای از گزارش های توجیهی باید تهیه شود، معمولا برای اوراقی که می خواهد منتشر شود، باید امیدنامه تهیه شود ( در بخش اوراق با درآمد ثابت)، سپس باید به مشاور پذیرش مراجعه کند و مستندات لازم را به مشاور پذیرش یا عرضه خود ارائه دهد، آنگاه مشاور عرضه باید به سازمان بورس مراجعه کند تا مجوز اولیه دریافت کند سپس شرکت متقاضی باید با ارکان مختلفی مثل ضامن، بازارگردان و عامل عرضه که قرار است ایفای نقش کنند، قرارداد ببندد که البته فرآیند آن همچنان از فرآیند تامین مالی در بازار پول طولانی تر است.

حرکت در مسیر اتحاد بازارهای اسلامی

مدیرعامل بانک توسعه صادرات در بخش دیگری از این گفتگو، به ایده اتحاد بازارهای اسلامی در سال های گذشته اشاره کرد و گفت: این مقوله نیازمند همکاری های بورس در کشورهای اسلامی است؛ البته اتفاقاتی تاکنون افتاده، اما بیشتر در حوزه تعاملات نظری، فکری، آموزشی و اطلاع رسانی بوده است.

وی با بیان اینکه تا امروز کمتر اتفاق افتاده که اوراقی در بازار کشورهای دیگر رفته یا از کشوری دیگر اوراقی در اینجا عرضه شود، گفت: عمده دلیل این اتفاق محدودیت ها و ریسک هایی بوده که وجود داشته است.

کاهش ریسک اقتصادی ایران، سیگنال مثبت تعاملات بین المللی

صالح آبادی اظهار داشت: البته اتفاق اخیری که در بحث ریسک  کشوری رخ داد، بسیار مهم است. بر اساس اعلام OECDریسک کشوری ما تا دو سال پیش ۷ بود، سال گذشته این عدد به ۶ و امسال به ۵ ارتقا پیدا کرد، یعنی ریسک کشوری کاهش پیدا کرده و این قطعا سیگنال مثبتی برای تعاملات بین المللی است.

وی افزود: هنوز به دلیل محدودیت هایی که سیستم بانکی  در سال های گذشته در تعاملات بین المللی داشته است، نتوانسته ایم بازارهای مالی خود را با دنیا در بخش بازار سرمایه متصل کنیم.

رئیس اسبق سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: در مباحث مربوط به موسسات رتبه بندی بین المللی نیز اگر قرار بوده اوراقی در سطح دنیا منتشر شود، نیاز به رتبه بین المللی داشته است؛ لذا  باید زمینه حضور موسسات رتبه بندی بین المللی در کشور  فراهم شود.

صالح آبادی با بیان اینکه در سیستم بانکی هم  بانک مرکزی بانک ها را مکلف کرده است که گزارش های IFRS  ارائه کنند، گفت:  ما این گزارش را هم در سال قبل و هم امسال ارائه کردیم و امسال نسبت به سال ۹۵ کامل تر بود.

وی افزود: بعد از اجرایی شدن برجام، ما با بانک های مختلف دنیا وارد مذاکره شدیم.

صالح آبادی اظهار داشت: ما امروز حدودا با ۱۳۰ کارگزار در بانک توسعه صادرات در کشورهای مختلف کار می کنیم. بنابراین رابطه کارگزاری بانکی با بانک های مختلف دنیا برقرار شده است.

مدیرعامل بانک توسعه صادرات ضمن مقایسه شرایط فعلی با قبل از رفع تحریم های بین المللی گفت: در حال حاضر حساب های ما فعال شده و پول در حساب بانک چرخش می کند. همچنین ال سی بازگشایی و ضمانتنامه صادر و سوئیفت برقرار است. گرچه هنوز شرایط ایده آل نیست و ۱۰۰ درصد انتظارات ما برآورده نشده اما مجموعا در سیستم بانکی اقدامات خوبی انجام شد.

ساختار بازار سرمایه به روز است

وی سپس به مقایسه بازار سرمایه کشور با برخی دیگر از کشورهای اسلامی اشاره و تصریح کرد: از نظر زیرساخت ها یعنی قوانین، مقررات ، آی تی ، ساختار بازار سرمایه ، نهادهای مالی و ابزارها وضعیت خوبی داریم.

مدیرعامل بانک توسعه صادرات، گفت: کارگزاران و نهادهای مالی ما با نهادهای مالی خارجی جوینت نشده اند؛ به نحوی که مثلا کارگزاری ما اجازه داشته باشد در بورس مالزی هم خرید و فروش کند و بالعکس! این نوع همکاری ها کمتر اتفاق افتاده یا اصلا اتفاق نیفتاده است. ما صندوق های کشوری در بازارهای مالی نداریم و صندوق های سرمایه گذاری ما به صورت ملی در کشور خودمان فعالیت می کنند. در حالی که خیلی از کشورهای دنیا از جمله مالزی این امکانات را دارند و توانسته اند بازارهای مالی خود را توسعه دهند.

وی ادامه داد: ما در بحث سهام تفاوت زیادی با کشورهای دیگر نداریم. هرچند اوراق قرضه و برخی ابزار ها در بازار سرمایه ما وجود ندارد اما امروز ابزارهایی متناسب با قوانین شرعی در بازارهای مالی داریم که همان نقش را برای ما انجام می دهد و اتفاقا حجم انتشار اوراق های ما منطبق با اقتصاد واقعی است و در مقایسه با کشورهای پیشرفته بهتر هم عمل می کنیم.

مدیرعامل بانک توسعه صادرات اظهار داشت: در بعضی از این بازارها که بحران مالی ۲۰۰۸هم در آن اتفاق افتاد، حجم انتشار اوراق با واقعیت اقتصادی همخوانی نداشت. مثلا گفته می شود که در دنیا در مجموع ۸۰ میلیون بشکه نفت تولید  می شود در حالی که ده برابر این رقم، اوراق معامله می شود  و این نشان از سفته بازی محض دارد.

بازار سرمایه در مسیر رشد

صالح آبادی در پایان عنوان کرد: بازار سرمایه از سالیان طولانی مسیر رشد و پیشرفت خود را شروع کرده  و این مسیر را ادامه می دهد. از زمانی که قانون جدید بازار اوراق بهادار در مجلس شورای اسلامی تصویب و در پی آن قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید نیز در سال ۸۸ تصویب شد در مجموع تحولات مثبتی در بازار سرمایه رخ داد.

وی افزود: ابزارها، نهادها و بازارهای مالی تنوع و توسعه پیدا کرده اند، تعداد سهامداران و سرمایه گذاران در بازار سرمایه افزایش داشته و ساختارهای جدید در بازار سرمایه ایجاد شده است.