اولویت فولاد خوزستان، حفظ محیط زیست است

به گزارش می متالز، حفظ محیط زیست یکی از ارکان اساسی اهداف و چشم انداز فولاد خوزستان بوده و پروژه‌های متعددی در این زمینه تکمیل شده و یا در دست اجرا است. علی محمدی مدیرعامل شرکت فولاد خوزستان با نشریه رویداد گفت و گویی داشته ایم که در ادامه می‌خوانید.

شرکت فولاد خوزستان در سال گذشته که رونق تولید نامگذاری شده بود، چه نتایجی در زمینه تحقق این شعار کسب کرد؟

خوشبختانه در سال ۱۳۹۸ شرکت فولاد خوزستان توانست، اهداف از پیش تعیین شده خود را پوشش دهد. دستیابی به تولید سه میلیون و 700 هزار تن شمش فولاد و صادرات پنجاه درصدی محصولات تولیدی، در حالی محقق شد که شرایط تحریم های ظالمانه آمریکا هر روز سخت تر می شد. افتخار این میزان از تولید همزمان با محدویت‌های بین المللی در کنار عمل به مسئولیت‌های اجتماعی، در واقع گام برداشتن در مسیر شعار سال گذشته بود.

جنابعالی برای اجرای سیاست جهش تولید در شرکت فولاد خوزستان برای سال جاری چه برنامه‌ای دارید؟

حفظ روند تولید با کیفیت از یک سو و اجرا نمودن پروژ‌هایی که در مدت زمان معین باید به بهره‌‌برداری برسند از سوی دیگر، اولویت فولاد خوزستان در سال جهش تولید است. البته این روند از سال‌های گذشته آغاز شده است و پروژه‌هایی نظیر: احداث کارخانه مگا مدول آهن اسفنجی با ظرفیت 1.7 میلیون تن و پست برق ۴۰۰ کیلو ولت نمونه‌ای از این پروژه‌ها است که در حال اجرا می‌باشند. در واقع در کنار تولید پایدار و ایفای مسئولیت‌های اجتماعی که جزو مهمترین مسائل مدنظر شرکت است، پیگیری و به نتیجه رساندن پروژه‌های در دست اجرا خود گامی در راستای «جهش تولید» و افزایش ظرفیت است.

به ‌نظر شما، در اجرای سیاست جهش تولید، استمرار صادرات از چه اهمیتی برخوردار است و شرکت فولاد خوزستان چه برنامه‌ای در این زمینه دارد؟

سال گذشته در بحث صادرات توانستیم با اولویت تامین نیاز داخلی کشور، بیش از ۵۰ درصد محصولات خود را صادر کنیم. این حجم از صادرات علاوه بر جایگزینی صادرات نفتی، ارز آوری چشم‌گیری برای کشور به همراه داشت و فولاد خوزستان را در میان صادرکنندگان نمونه‌ی کشور جای داد. شایان ذکر است با توجه به تولید سفارشی و مرغوبیت بی‌بدیل بلیت تولیدی فولاد خوزستان در بازارهای جهانی، این شرکت تعیین کننده‌‌ی قیمت پایه این محصول به شمار می‌آید.

شایان ذکر است تاکید مقام معظم رهبری بر جایگزینی اقتصاد نفتی است. با این رویکرد، یکی از بسترهایی که می‌تواند، ارز‌آوری قابل توجهی به همراه داشته باشد، حوزه معدن و فولاد است. امسال هم با اولویت تامین داخل و حمایت از شرکت‌های که تولیدکننده محصولات نهایی در کشور هستند،‌ روند صادرات در این مجموعه ادامه دارد و سعی داریم با حفظ بازارهای هدف خارجی و مشریان خود، در این حوزه نیز دامنه فعالیت خود را گسترش دهیم.

به‌نظر شما وزارت صنعت، معدن و تجارت برای اجرای هدف جهش تولید چه کمکی را می‌تواند به واحدهای فولادساز انجام دهد؟

مطمئناً وزارت صمت،‌ نقش راهبردی در ساماندهی بازار فلزات و صنایع معدنی بر عهده دارد. تسهیل تعاملات میان تامین‌کنندگان و صنایع تولیدی فولاد، شناسایی گلوگاه استراتژیک و رفع موانع صادراتی از مهم‌ترین مواردی هستند که جز از عهده‌ی مسئولان وزارتی برنمی‌آید و امیدواریم در این زمینه چتر حمایتی دولت و وزارت صمت بر روی شرکت‌های معدنی و صنایع وابسته به آن کشیده شود.

در حال حاضر رابطه شرکت فولاد خوزستان و فولاد اکسین در چه وضعیتی است و آیا مالکیت فولاد خوزستان بر فولاد اکسین تاثیر چشم‌گیری در میزان تولید داشته است؟ همچنین برنامه‌های بعدی فولاد خوزستان برای ایجاد تحول در فولاد اکسین چیست، لطفا به طور مشروح توضیح دهید.

 مالکیت سهام فولاد اکسین یکی از برنامه‌های اصلی تکمیل زنجیره ارزش فولاد خوزستان است. در سال گذشته  جهت تملک ۶۰ درصد از سهام این شرکت تفاهم نامه‌ای به امضا رساندیم و در حال مذاکرات نهایی جهت انعقاد قرارداد هستیم. مطمئناً با اضافه شدن محصولات تولید شده در شرکت فولاد اکسین، زنجیره ارزش فولاد از سنگ آهن تا نورد تکمیل می‌شود. راه‌اندازی خط تولید اسلب عریض در فولاد خوزستان و تامین نیاز ورق‌های خاص صنایع نفت، گاز و پتروشیمی از دیگر برنامه‌های در دست اجراست.

 در مورد وضعیت قیمت‌گذاری دولتی شمش فولاد چیست و آیا رویه فعلی را برای دیگر بخش‌های زنجیره تولید مطلوب می‌دانید، لطفا نظر تخصصی خود را در این زمینه بیان فرمایید.

 قوانین مالیاتی و تعرفه‌ای ثبات ندارند. بر همین اساس از دولت انتظار می‌رود از طریق اصلاح نظام قیمت‌گذاری، جلوگیری از قیمت‌گذاری دستوری، تسهیل فروش سنگ آهن در بورس کالا، حمایت از تشکیل کنسرسیوم‌ها و حمایت از روش‌های جدید فناوری سنگ آهن، تلاش کند. اگر  قیمت‌گذاری در بازار بورس و بر اساس عرضه و تقاضا صورت پذیرد، از ایجاد حباب جلوگیری می‌کند. دولت می‌تواند در این بین نقش نظارتی ایفا نماید.

این شرکت در راستای گسترش فعالیت‌های خود، با چه مشکلات احتمالی مواجه است و جنابعالی برای حل آن، چه راه‌ کارهایی پیشنهاد می‌نمایید؟

حجم تولید فولاد کشور متناسب با پیشرفت طرح‌ها و پروژه‌ها بالادستی زنجیره ارزش فولاد تعریف شده است. با توجه به گزارش پایش زنجیره تولید فولاد کشور، تامین سنگ آهن و کنسانتره در آینده یکی از گلوگاه‌های اصلی است. برای مقابله با این بحران احتمالی شرکت فولاد خوزستان اقدام به خرید دو کارخانه کنسانتره و گندله سنگ آهن شرکت صنعتی و معدنی سناباد نمود.

شرکت فولاد خوزستان یکی از شرکت‌های پیشگام در زمینه حمایت از بومی‌سازی قطعات صنعت فولاد است لطفا گزارشی از اقدامات صورت گرفته و یا برنامه‌های در دست اقدام ارائه بفرمایید.

بومی‌سازی بیش از ۲۵ هزار قطعه مورد نیاز صنعت فولاد افتخاری است که در سال‌های گذشته نصیب مجموعه فولاد خوزستان شد. اولویت تامین مواد اولیه، قطعات و تجهیزات فولاد خوزستان از داخل است. همچنین برگزاری اولین نمایشگاه بومی‌سازی قطعات با حضور بیش از ۶۸ شرکت داخلی در مرداد ماه ۹۸ در استان خوزستان و توجه ویژه به شرکت‌های دانش بنیان، گام‌ های بنیادی شرکت فولاد خوزستان در سال های اخیر بوده است.

ارزیابی شما از آینده صنایع معدنی و فلزی و به ویژه صنعت فولاد در کشور چیست؟

 اگر به دنبال اقتصاد بدون نفت هستیم، یکی از امن‌ترین بسترهای سرمایه‌گذاری صنایع معدنی و فولادی است. در چند سال اخیر اقبال بازارهای جهانی به فولاد ایران، توجه فعالان بین‌المللی را به بازار این کشور معطوف کرده است. اگر شرایط سرمایه‌گذاری بین‌المللی را فراهم کنیم، بدون شک در آینده نزدیک شاهد صادرات بیشتر محصولات فولاد به اقصی نقاط جهان هستیم. در واقع صادرات مستمر، ارزآوری و تقویت ارزش پول ملی را به همراه دارد.

به نظر جنابعالی میزان بهره‌وری در صنعت فولاد به چه پارامترهایی بستگی دارد؟

از پارامترهای موثر بر بهره‌وری در صنعت فولاد می‌توان به مواردی همچون جدید یا قدیمی بودن فناوری‌های مورد استفاده، مصارف انرژی، نیروی انسانی، نوع سرمایه‌گذاری، سیستم‌های حمل و نقل، قدمت ماشین آلات و تجهیزات، راندمان تولید و... اشاره نمود.

بهره‌وری در صنعت فولاد ایران را در مقایسه با سایر کشورها چگونه ارزیابی می‌کنید؟

با توجه به اینکه ایران در میان ده فولادساز برتر جهان جای میگیرد و در صنعت فولاد حرف‌های زیادی برای گفتن دارد می‌توان اذعان داشت که در مقام مقایسه دارای جایگاه ویژه‌ای بوده، کما اینکه عملکرد ما در حوزه صادرات موید این مطلب است و ایران همواره توانسته است با وجود محدودیت‌های داخلی و تحریم‌های ظالمانه بین‌المللی سهم بازار مناسبی را در بازارهای هدف جهانی بدست آورد. البته این بدان معنا نیست که ما در همه حوزه‌ها به صورت بهره‌ور فعالیت می‌نماییم، اتفاقاً در این حوزه و رسیدن به سطوح قابل قبول بهره‌وری مسیر پر پیچ و خمی پیش رویمان است.

توجه به شاخص های بهره‌وری چه تاثیری بر میزان سوددهی یک شرکت خواهد داشت؟

توجه به مفهوم بهره‌وری و حرکت در این مسیر می‌تواند اثرات مطلوب زیادی بر وضعیت مالی شرکت داشته باشد که از آن جمله می‌توان به کاهش هزینه‌های مواد اولیه، آب، برق، گاز و سوخت مصرفی، نگهداری و تعمیرات، ضایعات و نهایتاً کاهش بهای تمام شده اشاره نمود. همچنین با تمرکز بر دارایی‌های مولد می‌توان ارزش افزوده بیشتری خلق کرد. نتیجه این فعالیت‌ها و اقدامات قطعاً سودآوری بیشتر شرکت خواهد بود .

استفاده از تکنولوژی‌های روز چه نقشی در رشد بهره‌وری یک مجموعه فولادی دارد؟

در این خصوص باید بگویم که به نظر بنده رابطه استفاده از فناوری‌های روز با رشد بهره‌وری در یک مجموعه فولادی یک رابطه مستقیم است یعنی با بکارگیری فناوری‌های نوین دنیا و حرکت به سمت سطوح اتوماسیون پیشرفته می‌توانیم شاهد افزایش بهره‌وری بنگاه تولیدی باشیم. به جرات می‌توانم بگویم که فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند تحول شگرفی در این زمینه ایجاد نماید. از اینجا به بعد باید بر آینده متمرکز شویم و ببینیم مسیری که در سال‌های آتی پیش روی شرکت‌های فولادی ترسیم می‌شود به کجا خواهد رفت در این زمینه باید اشاره کنم که شرکت‌های فولادی بزرگ در کشورهای پیشگام دنیا مانند چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و اتحادیه اروپا هر کدام به نوعی حرکت به سمت استفاده از فناوری‌های انقلاب صنعتی چهارم را آغاز نموده‌اند. این فناوری‌ها منجر به تغییرات بزرگی در صنعت فولاد خواهند شد. به عنوان نمونه به شرکت‌های فولادساز این امکان را می‌دهند تا زمان نگهداشت موجودی را کاهش داده و نسبت به نیاز مشتری چابک‌تر عمل نمایند، یا با استفاده از همین فناوری‌ها کنترل بسیار دقیق و کاملی بر فرآیند تولید داشته باشند که خود منجر به بهینه‌سازی عملیات، صرفه‌جویی در هزینه و زمان و افزایش بهره‌وری خواهد شد. در واقع بهبود بهره‌وری و بالا رفتن بازده تولید، افزایش کارایی و اثربخشی در نگهداری و تعمیرات با هوش مصنوعی و تحلیل پیشرفته، پیش بینی قیمت و میزان بهینه تولید با الگوریتم‌های نوین و استفاده از چاپ ۳ بعدی برای تولید قطعات یدکی تنها بخشی از دستاوردهایی است که می‌توان از انقلاب صنعتی چهارم در صنعت فولاد انتظار داشت.

با اجرای چه اقداماتی میتوان بهره وری را در مجموعه های فولادی کشور افزایش داد؟

 استفاده از فناوری‌های جدید، فرهنگ‌سازی و بهینه‌سازی مصارف انرژی، توانمند نمودن سرمایه‌های انسانی، سرمایه‌‎گذاری در دارایی‌های مولد، بکارگیری سیستم‌های حمل و نقل مدرن، به روزآوری ماشین آلات و تجهیزات تولید و پشتیبانی، استفاده حداکثری از ظرفیت کارخانه، تامین مواد اولیه، مصرفی و قطعات یدکی با کیفیت، تحول در سیستم‌های اطلاعاتی و اتوماسیون یکپارچه، توسعه شایستگی‌های رهبران و تامین اقتصادی و پایدار منابع مالی را به همراه دارد.

تولید با ظرفیت پایین‌تر از ظرفیت اسمی چه تاثیری بر کاهش بهره‌وری دارد؟

وقتی شما با ظرفیت کمتر از ظرفیت اسمی کارخانه تولید می‌نمایید عملاً دارید با راندمان پایین کار می‌کنید یعنی از تمام منابع و قابلیت‌های خود در جهت تحقق اهداف بهره نمی‌برید که خود به معنای اتلاف منابع و بهره‌وری پایین است . از طرفی اگر هزینه‌ها را به دو گروه ثابت و متغیر تقسیم نماییم و بپذیریم که هزینه‌های ثابت برخلاف هزینه‌های متغیر ارتباطی به میزان تولید ندارند پس عملا داریم با هزینه‌های ثابت یکسان میزان تولید کمتری انجام می‌دهیم که این خود با بهره‌وری در تضاد است.

نقش منابع انسانی را در رشد بهره‌وری چطور ارزیابی می‌کنید؟

مسلماً با توانمندسازی کارکنان از طریق گذراندن دوره‌های آموزشی موثر و با کیفیت و همچنین سرمایه‌گذاری لازم جهت تقویت تیم رهبری می‌توان به سمتی حرکت کرد که هم دارای سرمایه‌های انسانی ارزشمند و با دانش و تجربه کافی باشیم و هم شایستگی‌های رهبران سازمان را توسعه دهیم . آنچه مسلم است این است که در کنار سایر عوامل موثر بر بهره‌وری می‌توانیم با تکیه بر سرمایه‌های انسانی متخصص و کارآزموده به عنوان تنها عنصر بی‌رقیب و غیرقابل کپی در عصر رقابتی امروز پیروزمندانه بر قله بهره‌وری بایستیم.

بحران کرونا چه تاثیری بر صنعت فولاد ایران و مشخصاً شرکت فولاد خوزستان داشته است؟

شیوع این ویروس اقتصاد جهان را متاثر کرد، بسیاری از کشورهای با افت تولید و کاهش تولید ناخالص داخلی شده‌اند. مطمئنا کشور ما از این قائده مستثنی نیست. مجموعه‌ی فولاد خوزستان با تکیه بر توان داخلی و در مسیر تحقق شعار سال، توانسته در دو ماهه نخست سال برنامه تولیدی  را صد در صد پوشش دهد و دو ماهه اول سال شاهد رکوردهای تولیدی بوده ایم.

فولاد خوزستان چه اقداماتی برای مدیریت و مهار بحران کرونا انجام داده است؟

اولویت اصلی مجموعه‌ی فولاد خوزستان حفظ سلامت جامعه و کارکنان است. از همان ابتدای شیوع ویروس، کمیته‌ پیشگیری با حضور معاونین و مدیران ارشد تشکیل شد. در این کمیته علاوه بر اجرای پروتکل‌های بهداشتی، محدودیت‌های برای حضور کارکنان در نظر گرفته شد. توزیع ۵۰ هزار بسته‌های بهداشتی، پایش مستمر سلامتی کارکنان، ترخیص کارکنان دارای بیماری زمینه‌ای از جمله مهم‌ترین اقدامات انجام شده در این مسیر است. از طرفی علاوه بر کمک ۱۰۰ میلیارد ریالی به ستاد بحران استان خوزستان به منظور ایفای مسئولیت‌های اجتماعی، اقدام به ضدعفونی و گندزدایی مناطق محروم شهرستان اهواز و کارون و توزیع ۳۰ هزار بسته‌ی معیشتی میان آسیب‌دیدگان از ویروس کرونا نمودیم. همچنین این شرکت این افتخار را دارد در راستای پیشگیری از شیوع این ویروس، خط تولید ماسک تنفسی و گان بهداشتی را برای کادر درمانی افتتاح نمایند.

با توجه به آلودگی‌های محیط زیستی که فعالیت صنایع فولادی به همراه دارد، به عقیده جنابعالی حفاظت از محیط زیست از سوی صاحبان صنایع چه میزان باید مورد توجه قرار گیرد؟ آیا شاخصه‌های حفاظت از محیط زیست آن طور که باید در کشور ما مورد توجه قرار دارند؟

صنایع پس از شبکه حمل و نقل، دومین منبع انتشار آلاینده‌های زیست محیطی هستند. بنابراین توجه به حفاظت از محیط زیست صرف نظر از الزامات قانونی، زیربنای ادامه فعالیت اقتصادی و توسعه پایدار به حساب می آید. البته در کشور همچنان فاصله زیادی تا رسیدن به وضعیت مطلوب در این زمینه وجود دارد. صنایع موظفند، نسبت به حفظ محیط زیست تلاش کنند. شرکت فولاد خوزستان در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به محیط زیست داخلی و اطراف شرکت داشته است، به طوری که یکی از الزامات طرح‌های توسعه را دارا بودن پیوست زیست محیطی قرار داده است.

صنایع فولاد در ایران، حفظ محیط زیست را چه میزان مورد توجه قرار می‌دهند؟

خوشبختانه طی سال‌های اخیر اقدامات مهمی در زمینه بهبود عملکرد زیست محیطی در صنعت فولاد کشور بویژه در واحدهای تولیدی بزرگ به عمل آمده و در طرح‌های احداث پروژه‌های فولادی جدید نیز جنبه‌های زیست میحطی مورد توجه بیشتر قرار گرفته است. حفظ محیط زیست برای فولاد خوزستان اولویت بالایی دارد و شعار سال ۱۳۹۹ این شرکت: تکمیل زنجیره ارزش و تحول در تولید محصولات خاص، با تمرکز بر اجرای طرح‌های توسعه، ایمنی، محیط زیست، بهداشت محیط کار و تقویت سرمایه‌های انسانی است.

در مجموع محیط زیست یکی از ارکان اساسی اهداف و چشم انداز فولاد خوزستان بوده و پروژه های متعددی در این زمینه تکمیل شده یا در دست اجرا است. این شرکت پنج برابر تعهد خود، فضای سبز ایجاد کرده است و همچنین در سال گذشته چندین طرح زیست محیطی را افتتاح و کلنگ زنی نمود.

بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین چه تاثیری بر کاهش آلودگی‌های محیط زیستی دارد؟

اصولا بدون بهره‌گیری از فناوری‌های جدید به ویژه در زمینه بهینه‌سازی فرآیندهای تولید فولاد و استفاده از سیستم‌های کنترل آلودگی، امکان بهبود عملکرد زیست محیطی و حرکت در مسیر توسعه پایدار وجود نخواهد داشت. نکته کلیدی که می‌تواند ضامن موفقیت در این زمینه باشد تکیه بر منابع داخلی و سرمایه‌گذاری بر توسعه فناوری‌های دوستدار محیط زیست است.

فعالان صنعت فولاد به چه راهکارهایی برای کاهش آلودگی هوا اندیشیده‌اند؟

آلودگی هوا بی‌شک مهم‌ترین چالش زیست محیطی صنعت فولاد است که برای مقابله با آن بایستی اتخاذ تدابیری در زمینه بهینه‌سازی مصرف انرژی، اصلاح فرآیندها و کنترل منابع انتشار، بهره‌گیری از سیستم‌های کنترل آلودگی مانند تجهیزات غبارگیر و کنترل کیفیت مواد اولیه مصرفی ضروری است.

شرکت‌های فولادی از جمله فولاد خوزستان چه اقداماتی را برای تصفیه پساب‌ها در دستور کار دارند؟

با توجه به بحران خشکسالی در کشور، موضوع تصفیه پساب‌های صنعتی در صنعت فولاد هم از لحاظ انطباق با استانداردهای زیست محیطی ملی و هم از جنبه امکان باز چرخش و استفاده مجدد بسیار حائز اهمیت است، زیرا صنعت فولاد در زمره صنایع پر مصرف آب به حساب می‌آید. به همین  منظور تصفیه خانه پساب صنعتی فولاد خوزستان با ظرفیت ۳۰۰۰ متر مکعب در ساعت در سال ۸۶ راه‌اندازی شده است. هدف از این فعالیت، امکان استفاده مجدد از خروجی است. همچنین فاز اول پروژه بازچرخانی پساب خروجی با هدف تولید آب نرم با ظرفیت ۷۵۰ متر مکعب در ساعت در دست اجرا است.

ارزیابی اثرات زیست محیطی در مجموعه‌های فولادی، چه میزان مورد توجه قرار دارد و چه قدر باید اجرایی شود؟

بر اساس قوانین جاری کشور، اجرای مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه‌ها از جمله واحدهای تولید فولاد با ظرفیت سالانه بیش از ۳۰۰ هزار تن الزامی بوده و بدون تکمیل این مطالعات و تایید سازمان حفاظت محیط زیست، امکان گرفتن پروانه بهره‌برداری وجود نخواهد داشت. این الزام قاعدتا در احداث واحدهای فولادی مشمول آیین نامه است.

رعایت استانداردها چه تاثیری بر کاهش آلایندگی این صنعت دارد؟

استانداردهای زیست محیطی در صنعت فولاد مبنایی برای ارزیابی عملکرد زیست محیطی، شناسایی زمینه‌های بهبود و تدوین اهداف و برنامه‌های کنترلی حائر اهمیت است. با رعایت آنها امید است حداقل شرایط لازم جهت حفظ سلامت انسان و محیط زیست تامین شود.