فساد ۲ هزار میلیاردی‌ در دفترچه‌های بیمه!

به گزارش می متالز، در روزهای اخیر، تصاویر زیادی از تجمع مردم در دفاتر پیشخوان و کارگزاری‌های بیمه در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که از تجمع آن‌ها برای تمدید و تعویض دفترچه‌های بیمه خبر می‌دهد. تجمعاتی که در این روزهای کرونایی بهترین مکان برای انتقال ویروس و مبتلا کردن تعداد بیشتری از هموطنان مان به این ویروس ناشناخته و خطرناک است.

این تصاویر در این روزها دوباره این سوال را پیش می‌آورد که چرا با گذشت نزدیک به هفت سال از روزی که قرار بود دفترچه‌های کاغذی بیمه حذف شوند و جای خودشان را به دفترچه‌های الکترونیک بدهند، هنوز هم عده زیادی برای دریافت خدمات پزشکی مجبور به ارائه دفترچه کاغذی هستند؟ امروز برای دانستن این موضوع از منافعی که ادعا می‌شود نسخه‌های کاغذی برای برخی دارد، نوشته و همچنین بررسی کرده‌ایم که با الکترونیکی شدن دفترچه‌ها چه میزان در کاغذ و زمان صرفه‌جویی می‌شود.

تاریخچه حذف دفترچه‌های کاغذی

خرداد سال ۹۳ بود که علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی وقت اعلام کرده بود که طی سه ماه آینده کارت الکترونیک هوشمند جایگزین دفترچه‌های بیمه می‌شود. از آن تاریخ شش سال می‌گذرد اما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم و امروز در حالی که شش سال از زمان وعده‌ای که داده شده می‌گذرد، داریم از لزوم و مزایای جایگزینی دفترچه‌های بیمه می‌نویسیم. البته این وعده از سال ۹۳ به بعد هر سال داده شده اما به نظر می‌رسد امسال شاید عزم بیشتری برای حذف دفترچه‌های کاغذی وجود داشته باشد، چون رد پای حذف دفترچه‌ها را هم در قانون بودجه سال ۹۹ می‌توان دید و هم رئیس‌جمهور همین چند روز پیش گفت که از همکاران بخش سلامت و بیمه کشور انتظار دارم، دفترچه‌های بیمه را حذف و خدمات سلامت را الکترونیکی کنند. این نکته هم حائز اهمیت است که نسخه‌نویسی الکترونیک به منظور مدیریت منابع و ارائه خدمات با کیفیت به بیمه شده بند (چ) ماده ۷۰ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه مورد توجه بوده است. حالا باید دید که آیا مسئولان مربوط قدرت مقابله با کسانی را دارند که سال‌هاست از چاپ دفترچه‌های بیمه سودهای میلیاردی به جیب می‌زنند یا نه!

چرا دفترچه‌ها حذف نمی‌شوند

یکی از دلایلی که برخی‌ها برای حذف نشدن دفترچه‌ها بیان می‌کنند، نبود دولت الکترونیک است. اما همین ثبت نام بیش از ۲۱ میلیون خانوار برای گرفتن وام یارانه تنها با یک پیامک نشان داد که اگر مسوولان بخواهند ایرادات زیرساختی به سرعت قابل حل است اما در این میان برخی هم معتقدند که صدور دفترچه منافع زیادی برای بعضی‌ها دارد که باعث می‌شود در برابر الکترونیکی شدن آن مقاومت کنند.

از چاپ دفترچه بیمه، چه کسانی سود می‌برند؟

یکی از دوستان خاطره‌ای از مراجعه‌اش به مطب پزشکی برایم تعریف کرد. او گفت، چند وقت پیش به مطب یک پزشک مراجعه کرده که با جمله عجیبی از سوی منشی دکتر مواجه شده است. منشی وقتی چشمش به دفترچه او می‌افتد که صفحات زیادی از آن سفید بوده، می‌گوید: «چرا این صفحه‌ها همه سفیده؟ از اینا استفاده کنید این‌ها همه پولن!» بله درست شنیدید. هر برگه سفید دفترچه می‌تواند حکم پول را داشته باشد.

پیش از این در گزارشی نوشتیم که برخی شرکت ها هستند که دفترچه بیمه مردم را با رقم‌های ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان از آن‌ها کرایه می‌کنند و پزشکان متخصصی که می‌شناسند در آن‌ها داروهای خاصی را می‌نویسند. یکی از فروشندگان دارو در ناصر خسرو می‌گفت: «توی یه دونه برگه‌اش یه داروی ام‌اس بنویسه. پنج میلیون سوده، ۲۰ تا برگه داره!» و این یعنی ۱۰۰ میلیون سود برای سوءاستفاده کنندگان از هر دفترچه! به گفته قائم‌مقام سابق وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی این سوءاستفاده ها گاهی به دو هزار میلیارد تومان در سال می‌رسد.

کاظم میکائیلی، سرپرست سابق بیمه‌های سلامت وزارت رفاه و رئیس فعلی اداره تدوین سیاست‌گذاری بسته بیمه پایه هم در گفت‌وگو با شهروند می‌گوید: «حتی کارگزاری‌ها می‌توانند برای یک نفر دو دفترچه صادر کنند و تخلفاتی از این دست در سال‌های گذشته وجود داشته است». یعنی ممکن است در حالی که خودتان خبر ندارید، دفترچه دیگری برایتان صادر و از آن سوءاستفاده شده باشد. در این میان می توان خرده تخلف‌هایی مانند استفاده دیگران از دفترچه بیمه را هم اضافه کرد که البته در میان این تخلفات بزرگ‌ اصلا به چشم نمی‌آیند.

مزایای حذف دفترچه

در صورتی که نسخه‌ها توسط پزشک در سامانه ثبت شود، جدا از این که از سوءاستفاده برخی از دفترچه‌های بیمه می‌توان جلوگیری کرد، به پویش مصرف داروها برای واردات و تولید دارو هم می‌توان پرداخت که در حوزه اقتصاد بسیار با اهمیت است. همچنین از خطاهای پزشکی که معمولا به دلیل خط بد نسخه نویس امکان دارد رخ بدهد جلوگیری خواهد شد و پزشکان متخلفی هم که داروهای گران‌قیمت را برای سوءاستفاده تجویز می‌کنند، قابل رهگیری و شناسایی خواهند بود. در ضمن هر فرد می‌تواند پرونده سلامت کاملی داشته باشد که در مواقع لازم می‌توان به سرعت از بیماری‌های اخیر وی و داروهایی که مصرف کرده، اطلاع پیدا کرد. در این میان از صرفه‌جویی در هزینه‌های دارویی و حذف کاغذ دفترچه‌ها هم نباید چشم‌پوشی کرد.

صرفه‌جویی حدود ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی

ابوالحسن فیروزآبادی، قائم‌مقام وقت وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در فروردین سال ۹۶ اعلام کرد که در صورت حذف دفترچه درمانی و کنترل نظام دارویی کشور، سالانه دو هزار میلیارد تومان در هزینه دارویی بیمه صرفه‌جویی می‌شود. این مبلغ را به مبلغی که وزیر ارتباطات در بهمن سال پیش درباره هزینه سالانه چاپ دفترچه‌های بیمه گفت اضافه کنید. آذری جهرمی هزینه سالانه چاپ دفترچه بیمه در کشورمان را ۴۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد که با راه‌اندازی پایگاه اطلاعات برخط بیمه‌شدگان کشور می‌توان در این هزینه صرفه‌جویی کرد.