سیگنال‌های نرخ ارز به بازار فلز نقره‌ای

به گزارش می متالز، نوسان نرخ ارز می‌تواند سم مهلکی برای تولیدکننده این صنعت قلمداد شود و برنامه‌ریزی را برای مدیران آن با مشکل روبه‌رو کند.

افزایش لجام‌گسیخته ارز

درباره افزایش نرخ ارز و همچنین نوسان آن، امیرحسین بابایی، کارشناس آلومینیوم اظهار کرد: افزایش لجام‌گسیخته نرخ ارز می‌تواند سبب شود کنترل دولت در این بازار کاهش یابد. بابایی با اشاره به سیاست برخی کشورها در جهت تضعیف پول داخلی خود، عنوان کرد: برخی کشورها مانند چین به عمد ارزش پول خود را پایین نگه می‌دارند تا از یک‌سو قدرت خرید خود را نسبت به خرید کالاهای خارجی کاهش دهند و از سوی دیگر میل به صادرات بیشتری را ایجاد کنند. از این‌رو، همواره ضریب بین دلار و یوان، ضریب ثابتی است و سبب شده صادرات این کشور با سود بیشتری همراه باشد. این در حالی است که چین از لحاظ اقتصادی قدرت زیادی دارد و ارزش پول این کشور می‌تواند در جایگاه بهتری قرار گیرد اما به‌دلایل ذکر شده دولت این کشور چنین اجازه‌ای را برای افزایش بهای یوان نمی‌دهد. وی در ادامه اظهار کرد: در مقابل کشوری مانند ایران که هیچ پشتوانه یا دلیلی برای افزایش نرخ ارز ندارد، به یکباره افزایش نرخ ارز در چند هفته را امکان‌پذیر می‌کند. این کارشناس حوزه آلومینیوم در ادامه با اشاره به تاثیرپذیری حوزه آلومینیوم از نرخ ارز، عنوان کرد: در ارتباط با صادرات و واردات در صنعت آلومینیوم، اگر نرخ مواد اولیه مورد نیاز صنعت آلومینیوم براساس نرخ مبادله‌ای باشد، این افزایش نرخ ارز باعث برد تولیدکننده در بازار خواهد شد زیرا نرخ مواد اولیه ثابت باقی می‌ماند و با افزایش نرخ ارز صادرات در رقابت‌پذیری با کشوری مانند چین قرار می‌گیرد. اما متاسفانه به این سادگی‌ها نیست زیرا ۹۵ درصد پایه نرخ‌گذاری آلومینیوم در بورس کالا براساس نرخ ال‌ام‌ای لندن انجام می‌شود؛ از این‌رو افزایش نرخ ارز تاثیری بر صادرات این صنعت نخواهد داشت. البته در ارتباط با بحث واردات، افزایش نرخ ارز تا حدی می‌تواند از واردات پیشگیری کند اما چون نرخ محصولات آلومینیومی ضریبی از شمش و نرخ ال‌ام‌ای وارداتی است، افزایش نرخ ارز باعث افزایش نرخ شمش و در نهایت باعث کاهش تقاضا می‌شود. پس در عمل افزایش نرخ ارز باعث کاهش قدرت خرید مردم و کاهش تقاضا در بازار می‌شود.

نوسان ارز، دردی بزرگتر

بابایی در ادامه با اشاره به نوسان نرخ ارز در بازار، عنوان کرد: افزایش نرخ ارز یک درد است اما درد بزرگتر بی‌ثباتی و نوسان نرخ ارز است؛ یعنی امروز نمی‌دانیم محصولات‌مان را با دلار ۴۸۰۰تومانی به فروش برسانیم یا فردا با دلار ۵هزار تومانی؟ آیا نرخ این ماه تا ماه آینده ثابت باقی خواهد ماند؟ بنابراین نوسان نرخ ارز به صنعت آسیب جدی وارد می‌کند زیرا سبب می‌شود صنعتگر نتواند در زمینه تامین مواد اولیه و فروش محصول حساب و کتاب درستی را انجام بدهد؛ به‌ویژه در صنعت آلومینیوم که فرآیند تولید آن ۲۰ تا ۳۰ روز زمان می‌برد و بیشتر عرضه‌ها به‌صورت پیش‌فروش انجام می‌شود. زمانی که برای فروش با مشتری وارد مذاکره می‌شویم باید قراردادی با یک نرخ مشخص ارز منعقد کنیم اما با چنین نوسان‌هایی در نرخ ارز، این قراردادها چندان منطقی و حساب شده از کار درنمی‌آیند زیرا در فرآیند مذاکره و بستن قرارداد تا تحویل کالا به‌طور تقریبی یک ماه زمان صرف می‌شود. زمان فروش کالا ۳۰درصد پول و باقیمانده آن را زمان تحویل کالا دریافت می‌کنیم که در همین یک ماه ممکن است نرخ ارز همراه با نوسان‌های زیادی باشد که این امر در نهایت به ضرر تولیدکننده خواهد بود. این اتفاق‌ها باعث نبود ثبات در محاسبات برای تولیدکننده می‌شود. از این‌رو، نمی‌توان سیاست مناسب و یک‌ساله را در پیش گرفت و باید دائم با افزایش و کاهش نرخ ارز، نرخ قراردادها را تنظیم کرد. وی در ادامه تاکید کرد: این در حوزه وظایف دولت است که ثبات نرخ ارز را در بازار برقرار کند تا برای تولیدکننده، بازار جاذبه کافی را داشته باشد زیرا نوسان نرخ ارز برای همه تولیدکنندگان حکم سم مهلکی را دارد. امیدوارم دولت تمهیدات مناسبی برای حل این مشکل بیندیشد.

ارز مبادله‌ای بلایی دیگر

جدا از نوسان و افزایش نرخ ارز، چند نرخی بودن ارز و اختصاص دادن ارز مبادله‌ای به برخی تولیدکنندگان، ممکن است سبب ایجاد رانت برای عده‌ای و خارج شدن برخی دیگر از گردونه رقابت شود؛ موضوعی که در صنعت آلومینیوم هم مشاهده می‌شود. بابایی درباره این موضوع خاطرنشان کرد: واردات برخی مواد اولیه مانند شمش آلومینیوم از ارز مبادله‌ای محروم شده و در مقابل به محصولاتی مانند ورق‌های آلومینیومی ارز مبادله‌ای تعلق گرفته است؛ بنابراین تولیدکننده شمش باید شمش مورد نیاز خود را با ارز آزاد وارد کند. وی در ادامه اظهار کرد: در حقیقت فلسفه این ردیف ارزی مبادله‌ای برای حمایت از شرکت‌های خصوصی در جهت تامین مواد اولیه بوده است و در این زمینه چند شرکت قوطی‌سازی در کشور مشغول به تولید هستند که تلاش می‌کنند این ردیف ارزی به آنها تعلق بگیرد. بابایی یادآور شد: البته موضوع این نیست که چرا این تولیدکنندگان از ارز مبادله‌ای استفاده می‌کنند زیرا مواد اولیه این قوطی‌ها، ورق‌هایی با آلیاژ خاص است که در داخل موجود نیست، بلکه موضوع این است که شمول این واردات زمینه را برای طیف دیگری از تولیدکنندگان با ارز مبادله‌ای فراهم می‌کند و همین امر سبب شده از سوی دیگر کامپوزیت‌کارها نیز ورق رنگی وارد کنند. در حقیقت استفاده از ارز مبادله‌ای تفکیک آلیاژی نشده و با این ارز مبادله‌ای انواع آلیاژهای آلومینیومی وارد می‌شود. این کارشناس آلومینیوم در ادامه با ارائه پیشنهادهایی برای اعمال تعرفه با ارز مبادله‌ای، عنوان کرد: اگر قرار است ارز مبادله‌ای بر برخی محصولات تعلق بگیرد باید ثبت سفارش براساس پروانه بهره‌برداری مجاز انجام شود. در این مورد خاص نیز باید این ردیف تعرفه با پروانه بهره‌برداری قوطی‌سازی امکان‌پذیر باشد و همچنین براساس ظرفیت واردات انجام شود. بابایی خاطرنشان کرد: البته تاکید می‌کنم با اختصاص ارز مبادله‌ای به واردات مواد اولیه که در داخل موجود نیست یا امکان تولید ندارد، مشکلی نداریم، بلکه منظور این است که این ارز مبادله‌ای راهکار و مسیری را فراهم نکند که دیگران نیز از طریق آن مواد و ورق آلومینیوم وارد کنند زیرا این احتمال وجود دارد که از طریق این تعرفه واردات بیشتری انجام شود. وی در ادامه با اشاره به این موضوع که تولیدکنندگان داخلی نیاز به حمایت بیشتری دارند، گفت: بیشتر تولیدکنندگان داخلی نه حمایت صادراتی می‌شوند و نه از جایزه‌های خاص صادراتی برخوردار هستند؛ پس اگر قرار است این ردیف تعرفه‌ای باز باشد باید همانند این ردیف، تعرفه‌ای به شمش آلومینیوم نیز تعلق بگیرد. اگر قرار است به نوردکار ارز مبادله‌ای تعلق نگیرد باید به کامپوزیت‌کار هم این ارز داده نشود. این حلقه‌ها در صنعت آلومینیوم به هم متصل هستند زیرا اگر در این زنجیره به یک حلقه تعرفه‌ای تعلق بگیرد اما به حلقه دیگر تعلق نگیرد تعادل زنجیره به هم می‌ریزد و این موضوع سبب می‌شود حلقه‌ای که به آن تعرفه‌ای تعلق نگرفته از حالت رقابتی بودن خارج شود.

ارز یک کاسه بهتر است

همچنین درباره تاثیر چندنرخی ارز بر صنعت آلومینیوم، آریا صادق‌نیت‌حقیقی، دبیر اتحادیه صنایع آلومینیوم اظهار کرد: اختصاص ارز مبادله‌ای به برخی مواد اولیه می‌تواند یک امتیاز برای تولیدکنندگان آنها به‌شمار رود اما در هر صنعتی ممکن است از محل همین ارز مبادله‌ای، فسادها و رانت‌هایی شکل بگیرد که تا حدی غیرقابل اجتناب است. آریا صادق‌نیت‌حقیقی در ادامه با اشاره به نبود برخی مواد اولیه در تولید محصولات آلومینیومی، عنوان کرد: برخی قوطی‌های آلومینیومی در داخل تولید می‌شود که مواد اولیه آنها در داخل موجود نیست که باید اقدام به واردات آنها کرد و برای این منظور ارز مبادله‌ای به آن تعلق گرفته است. وی در پاسخ به این پرسش که ارز تک‌نرخی چه تاثیری بر صنعت آلومینیوم می‌تواند داشته باشد، تصریح کرد: در کل اگر ارز به سمت تک‌نرخی شدن پیش برود و یک کاسه شود، برای صنعت بهتر خواهد بود زیرا نمی‌توان به برخی تولیدکنندگان ارز ارزان‌تر و به برخی دیگر گران‌تر اختصاص داد که خود این موضوع سبب ایجاد فساد و رانت خواهد شد. دبیر اتحادیه صنایع آلومینیوم همچنین در پاسخ به این پرسش که تعرفه واردات در صنعت آلومینیوم چگونه است، عنوان کرد: در صنعت آلومینیوم واردات مواد اولیه تعرفه ندارد. برای واردات مواد اولیه که ایجاد ارزش‌افزوده و اشتغال می‌کند نیز نباید تعرفه وضع کرد و تعرفه‌ای هم در این زمینه وجود ندارد. البته برای محصولات آلومینیوم که در داخل تولید می‌شود، تعرفه‌هایی تعریف شده است. وی همچنین با اشاره به تعرفه‌هایی منفی برای صادرات مواد اولیه، گفت: مشکل این است که برای صادرات مواد اولیه تعرفه‌ای تعریف نشده است. در حقیقت برای صادرات تعرفه بازدارنده تعریف نشده و هیچ منعی برای صادرات مواد اولیه آلومینیوم وجود ندارد؛ از این‌رو شاهد صادرات مواد اولیه به خارج از کشور هستیم.