قطار توسعه محور شرق و مکران یک قدم تا ایستگاه پایانی

به گزارش می متالز، راه آهن چابهار - زاهدان - مشهد که قرار است عنوان طولانی‌ترین خط آهن ایران و بزرگترین پروژه ریلی کشور را یدک بکشد یکی از پروژه های مورد توجه مقام معظم رهبری است که با داشتن اهمیتی جهانی قرار است نقشی اساسی در توسعه جنوب شرق کشور ایفا کند. این پروژه که به دلیل نبود منابع مالی سال ها متوقف مانده بود با همت دولت تدبیر و امید دوباره از سر گرفته شد و حالا به مرحله ریل گذاری رسیده است.

با بهره‌برداری از این مسیر ریلی زمینه توسعه اقتصادی منطقه مکران و جنوب شرق کشور به عنوان منطقه کمتر توسعه یافته‌، و شرایط تزریق بار به داخل کشور از طریق بندر چابهار فراهم خواهد شد و در واقع  یک دروازه جدید به روی شبکه ریلی کشور و کشورهای منطقه باز می‌شود و در آینده نه چندان دور مسیر ترانزیت به کشورهای آسیای میانه را برای ایران می گشاید.

به ثمر رسیدن این پروژه آنقدر برای دولت دوازدهم مهم است که در شرایط اقتصادی فعلی با وجود همه تنگناهای مالی روند اجرایی آن متوقف نشد و همین توجه و تمرکز دولت بر توسعه سیستان و بلوچستان سبب شد تا این استان پهناور نیز از مزایای اقتصادی و اجتماعی راه آهن بهره مند شود. مزایایی که نه تنها برای سیستان و بلوچستان بلکه برای کل کشور درآمد فراوانی را به همراه خواهد داشت.

این مسیر ریلی فرصتی تاریخی دیگری را برای سیستان و بلوچستان رقم می زند تا یکبار دیگر جاده ابریشم به روی تجار و بازرگانان ایرانی و خارجی گشوده شود چرا که حیات اقتصادی منطقه وابسته به شبکه حمل و نقل است، و این استان نیز از مزیت نسبی حمل و نقل و ترانزیت برخوردار است.

در صورتی که خط آهن چابهار - زاهدان به بهره برداری برسد با سرمایه گذاریی که دولت در توسعه بنادر شهید بهشتی و شهید کلانتری چابهار انجام داده و ظرفیت تخلیه و بارگیری را به هشت و نیم میلیون تن رسانده روند بارگیری و جابجایی کالا از این بندر و ارسال آن به آسیای میانه و اروپا و برعکس رونق قابل توجهی پیدا کرده و اقتصاد جنوب شرق را متحول می کند.

از طرفی موقعیت جغرافیایی و وجود ظرفیت ها و توانمندی‌های متعدد سیستان و بلوچستان با تکمیل و راه اندازی این خط آهن شکوفا شده و می تواند برای کل کشور درآمد ترانزیتی مشابه درآمد نفت یا حتی بیشتر از آن را به ارمغان آورد.

توسعه بندر چابهار از حدود ۶۰ سال پیش جز برنامه های دولت های وقت بوده اما به نتیجه مطلوب نرسیده بود تا اینکه دولت تدبیر و امید با تاکید رهبر معظم انقلاب و عنایت ویژه ایشان و رییس جمهوری عزم خود را جزم کرده و با اجرای مگا پروژه های زیرساختی این بندر را در مسیر توسعه قرار داده و وعده های داده شده را یکی پس از دیگری محقق ساخت.

راه اندازی مرحله نخست توسعه بندر شهید بهشتی، گاز رسانی به چابهار، ساخت مجتمع های بزرگ پتروشیمی و فولاد، توسعه فعالیتهای شیلاتی و ایجاد اسکله های صیادی، رونق اراضی زیرکشت میگو و صدها طرح بزرگ و کوچک دیگر گوشه ای از خدمات دولت و نظام مقدس جمهوری اسلامی  در این منطقه ساحلی سیستان و بلوچستان است.

منطقه‌ای که سالیان متمادی محرومیت را یدک می کشید اکنون به کارگاه سازندگی تبدیل شده بطوریکه طرح های متعددی در شمال و جنوب سیستان و بلوچستان در حال اجراست.

به گفته خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی برای اجرای طرح راه آهن چابهار- زاهدان حدود ۶۲۸ کیلومتر ریل گذاری می‌شود و تاکنون عملیات زیرسازی این مسیر در حدود ۶۰ درصد انجام شده و بقیه عملیات اجرایی با روند بسیار مناسبی در حال انجام است.

در مجموع برای ساخت این مسیر به انضمام ایستگاه‌ها و خطوط فرعی احتیاج به ۷۳۰ کیلومتر مسیر ریل گذاری است که عظمت و سنگینی این پروژه را نشان می دهد.

در طول این مسیر باید حدود ۳۱ کیلومتر پل و تونل در مناطق کوهستانی و سخت گذر ساخته شود که کار با روند خوبی در حال اجرا بوده و تاکنون یکهزار و ۷۰۰ میلیارد تومان از منابع اعتباری دولت در این پروژه هزینه شده است.

پس از طی پیچ و خم های فراوان در اجرای این پروژه، روز گذشته عملیات ریل گذاری راه‌آهن زاهدان- چابهار با حضور وزیر راه و شهرسازی، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص)، استاندار و جمعی از نمایندگان این استان در مجلس شورای اسلامی در زاهدان آغاز شد و و طبق برنامه‌ریزی‌ها، ریل‌گذاری ۱۵۰ کیلومتر از این محور تا پایان امسال انجام خواهد شد.

همچنین جابجایی ۹۲۷ هزار مسافر و ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تن بار برای سال ۱۴۰۱ از اهداف اقتصادی کوتاه‌مدت این طرح عنوان شده است.

قرار است فاز نخست این پروژه در سال ۱۴۰۰ تمام و در سراسر مسیر بهره‌وری اولیه انجام شود به این شکل از چابهار به زاهدان بهره‌برداری اولیه انجام و تکمیل آن در سال‌های بعد با اضافه شدن ایستگاه‌ها و دیگر موارد تکمیلی ساخته خواهد شد.

تلاش دولت تدبیر و امید برای توسعه همه جانبه سیستان و بلوچستان

وزیر راه و شهرسازی در مراسم آغاز عملیات ریل گذاری قطار زاهدان-چابهار گفت: با توجه به اجرای ۲ برنامه مهم و کلیدی «توسعه محور شرق و سواحل مکران» دولت تدبیر و امید سرمایه گذاری قابل توجه در سیستان و بلوچستان را در دستور کار قرار داده است.

محمد اسلامی اظهارداشت: دولت هم در حوزه زیرساختی و هم روبنایی در سیستان و بلوچستان طرح های مهمی نظیر راه آهن چابهار- زاهدان و توسعه بندر شهید بهشتی را در دست اجرا دارد که بزودی اثرات اقتصادی و توسعه ای آنها در این استان قابل لمس خواهد بود.

وی ادامه داد: توسعه زیرساختی هم در بخش بندر، ریل، حمل و نقل و فرودگاه نوید دهنده توسعه همه جانبه سیستان و بلوچستان است.

وزیر راه و شهرسازی گفت: حجم بار پیش بینی شده در افق راه آهن چابهار- زاهدان هفت میلیون تن است که پیش بینی می شود بلافاصله  در حدود سه سال پس از بهره برداری این طرح مهم ملی اهداف مورد نظر محقق شود.

اسلامی افزود: حجم تخلیه و بارگیری بار در بندر چابهار در سال ۹۷، ۹۲۰ هزار تن بود که سال ۹۸ به افزون بر سه میلیون تن رسید.

وی ادامه داد: پیش بینی می شود حجم تخلیه و بارگیری در این بندر امسال به بیش از چهار میلیون تن برسد.
وزیر راه و شهرسازی اضافه کرد: با توجه به حجم بالای کالاهای وارده به بندر چابهار هم اینک روزانه یکهزار دستگاه کامیون در این بندر تردد می کنند.

وی ادامه داد: همچنین حجم تردد جاده ای در محور چابهار-ایرانشهر از ۴۰۰ هزار تردد سال ۹۷، به ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تردد در سال گذشته افزایش یافته است.

اسلامی با بیان اینکه توسعه سرانه راهها با توجه به ظرفیت آنها افزایش می یابد، اظهار داشت: با توجه به افزایش حجم بالای تردد جاده ای در مسیر چابهار در آینده نزدیک توسعه مسیرهای سیستان و بلوچستان نیز که در اولویت دولت قرار دارد، محقق خواهد شد.

وزیر راه و شهرسازی ساخت بیمارستان و فرودگاه سراوان و  منطقه ویژه اقتصادی در سیستان را از طرح های افتتاح شده و در دست اجرا و اقدام در سیستان و بلوچستان عنوان‌ کرد.
 وی ادامه داد: به منظور بهره برداری هر چه سریعتر از راه آهن چابهار-  زاهدان با توجه به تاکید رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهوری مقرر شد یکی از شرکت‌های زیرنظر این وزارتخانه به کمک قرارگاه  بیاید.

وی افزود: تلاش می‌کنیم با یک راندمان بالا و متفاوت کار ریل‌گذاری انجام شود تا به قول و تعهدی که به مقام معظم رهبری و شخص رییس جمهوری داده شده عمل کنیم.

اسلامی با اشاره به تاکید و پیگیری‌های مکرر رییس‌جمهوری از این پروژه تصریح کرد: باید با تجهیز و افزایش امکانات در تمام نقاطی که به لحاظ زمان‌بندی عقب افتاده کار گسترش یافته و ظرفیت به‌صورت موازی توسعه یابد تا بتوانیم قبل از خرداد از این مسیر بهره‌برداری کنیم.  

وی تصریح کرد: امیدواریم همچون برخی پروژه‌ها که در تکمیل آنها یک رکورد جدید ثبت شد، شاهد ثبت یک رکورد جدید در بهره‌برداری از راه‌آهن چابهار–زاهدان باشیم.

وزیر راه و شهرسازی گفت: در این مسیر چند آزادراه افتتاح شد، کاری که در مدت یک سال و نیم انجام گرفت معادل کاری است که پیش از آن در عرض هفت تا هشت سال انجام می‌شد که امیدواریم این پیوستگی را در این پروژه نیز شاهد باشیم.

وی بیان کرد: رهبر معظم انقلاب با توجه به اهمیت خط آهن چابهار - زاهدان از صندوق توسعه ملی اعتباراتی را به این بخش اختصاص دادند.

راه آهن چابهار - زاهدان؛ طرحی بی سابقه در توسعه ریلی کشور

معاون وزیر راه و شهرسازی نیز گفت: ۱۰ هزار کیلومتر مسیر ریلی در کشور در دست اجرا داریم که تعداد زیادی از آن‌ها به مرحله روسازی رسیده و بخشی نیز در حال مطالعه است.

خیرالله خادمی اظهارداشت: در کمتر زمانی در کشور بوده که چهار یا پنج محور به صورت همزمان با این طول ریل‌گذاری انجام شده باشد.

وی بیان کرد: ظرفیت کشور در بخش توسعه راه‌آهن همیشه حداکثر تا ۱۷۰ کیلومتر در سال بوده اما تنها مسیر ریلی چابهار - زاهدان ٦٢٨ کیلومتر است.

مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل‌ونقل کشور افزود: یکی از نیازهای کشور تغییر جابه جایی کالا از جاده‌ای به ریلی به دلیل ارزان بودن آن است.

وی ادامه داد: برای رسیدن به این امر نیازمند توسعه شبکه ریلی در کشور هستیم اما اتصال ریل‌ها به شبکه و مبادی اصلی بسیار حائز اهمیت است.

وی بیان کرد: راه آهن چابهار - زاهدان با توجه به ویژگی که دارد این امر را می‌تواند محقق کند زیرا به عنوان یک نقطه تزریق‌کننده بار به داخل شبکه راه آهن کشور . نقطه ترانزیت به آسیای میانه و افغانستان است.

خادمی تصریح کرد: با توجه به اینکه خط ریلی چابهار - زاهدان به آسیای میانه و افغانستان است می‌تواند یک سرآغاز خوب برای کشور باشد.

وی اظهارداشت: امیدواریم با بهره‌برداری از این پروژه بتوانیم ورود بار از بندر اقیانوسی و چابهار به کل کشور را داشته باشیم.

معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: با وجود محدودیت‌های مالی روند اجرایی پروژه‌ها با پیشرفت بسیار خوبی در حال انجام است.

وی با بیان اینکه در بخش بزرگراهی کشور اقدامات بسیار خوبی در حال اجراست اظهارداشت: حدود یکهزار و ۲۰۰ کیلومتر آزادراه با روند خوبی در حال اجراست که بیش‌از ۵۸۰ کیلومتر آن از ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار است.

خادمی تصریح کرد: ساخت حدود هشت هزار کیلومتر بزرگراه در کشور در برنامه قرار دارد که یکهزار و ۲۰۰ کیلومتر آن در برنامه اجرایی امسال و اوایل سال بعد قرار دارد.

مرزهای سیستان و بلوچستان منشا تجارت وسیع برای کشور

فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا(ص) نیز در مراسم آغاز ریل گذاری  راه آهن زاهدان- چابهار گفت: ظرفیت‌های سرشار و بسیار زیاد سیستان و بلوچستان بر کسی پوشیده نیست اما متاسفانه زیبایی‌ها و ظرفیت‌های این استان زیر غبار محرومیت پوشانده شده و دیده نمی‌شود که جای تاسف دارد.

سردار سعید محمد اظهار داشت: همواره یکی از دغدغه‌های مقام معظم رهبری استان سیستان و بلوچستان بوده و همیشه در بیانات و پیگیری‌های ایشان شاهد این بودیم که به صورت جز به جز وارد موضوعات استان می‌شوند و مسائل استان را از نزدیک  پیگیری می‌کنند.

وی بیان کرد: امروز شاهد شروع طرح ریل‌گذاری راه آهن از سمت زاهدان به خاش هستیم که براساس برنامه زمانبندی ریل‌گذاری از زاهدان به سمت خاش و در فاز بعدی از سمت چابهار به ایرانشهر اجرا می شود.

فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا تاکید کرد: همجواری با  کشور پاکستان و افغانستان به تنهایی می تواند منشا تجارت وسیع و درآمدزایی برای این استان باشد علاوه بر این، ظرفیت‌های داخلی از جمله معادن سرشار و صنایعی که می‌تواند راه‌اندازی شود، ظرفیت های بزرگ کشاورزی در مناطقی که مشکل آب ندارند و ظرفیت های بندری، اقیانوسی و ترانزیت هر یک به تنهایی می‌تواند برای استان رونق ایجاد کند

وی گفت: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افتخار دارد که در ایجاد امنیت برای این استان نقش اصلی را  ایفا می کند و بحمدااله امروز شاهد اقتدار در اوضاع امنیتی استان هستیم.

وی بیان کرد:  سپاه پاسداران این افتخار را دارد که علاوه بر امنیت در توسعه زیرساخت‌ها نیز نقش‌آفرینی می‌کند.

سعید محمد افزود: قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در توسعه بندر چابهار،  پروژه بیمارستان و فرودگاه چابهار و خط گاز و آب زاهدان نقش به سزایی ایفا کرده است و در توسعه آب ژرف در منطقه بم پشت سراوان و انتقال آب از دریای عمان به سه استان  سیستان و بلوچستان و خراسان های جنوبی و رضوی فعالیت هایی را انجام داده است.

وی ادامه داد: همچنین در بخش توسعه کشاورزی و توسعه معدنی نیز اخیرا اقدمات خوبی انجام گرفته است و توفیق داشتیم که در کنار وزارت راه و شهرسازی بیش از چهار هزار کیلومتر راه آهن در کشور احداث کنیم یا در دست احداث داریم  که ۷۳۰ کیلومتر از این مسیر را راه آهن چابهار- زاهدان تشکیل می دهد.

وی بیان کرد: اتصال به آسیای میانه و  قفقاز یکی از  ظرفیت‌های اصلی این خط ریلی است.

اهمیت راهبردی و استراتژیک سواحل مکران و بندر چابهار به لحاظ اقتصادی، نظامی و فرهنگی، استفاده از سواحل امن دریای عمان و بندر چابهار برای امور بازرگانی و تجاری و تبادل کالا و بهره‌برداری حداکثری از سواحل مکران با تامین زیر ساخت‌ها و فعالیت‌های اقتصادی برای ایجاد اشتغال و رفع فقر و محرومیت از منطقه، اهمیت این کلان پروژه را دو چندان کرده است.

ایجاد کریدور تمام ریلی شرق کشور، اتصال چابهار به‌عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به شبکه ریلی سراسری، کمک به توسعه سواحل مکران از طریق ایجاد شبکه حمل و نقل ریلی، اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان به آب‌های آزاد اقیانوسی، ایجاد بستر مناسب برای توسعه و رشد اقتصادی‌، صرفه‌جویی در مصرف سوخت و کاهش تصادفات جاده‌ایی، ایجاد توسعه و امنیت پایدار در منطقه و ارتقا همکاری‌های دائمی با کشورهای منطقه و سایر کشورها از طریق مبادلات تجاری و ترانزیتی از اهداف طرح راه‌آهن چابهار-زاهدان و ادامه آن از زاهدان به زابل- بیرجند و مشهد برشمرده شده است.

این خط ریلی در مسیر خود از بندر چابهار، شهر جدید تیس، بخشی از شهرستان کنارک، نیکشهر، ایرانشهر، خاش و زاهدان عبور می کند و پس از آن قرار است یک خط به زابل و میلک در مرز افغانستان و استان های خراسان جنوبی و رضوی متصل شود.

منابع مالی این طرح از محل فروش سهام، منابع اعتباری قانون بودجه، تسهیلات صندوق توسعه ملی و نیز منابع مالی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا تامین خواهد شد.

به گفته مسوولان، راه‌آهن چابهار-زاهدان، اشتغال ۱۳ هزار نفر را در پی خواهد داشت که سه هزار نفر از این تعداد به صورت مستقیم در این پروژه مشغول به کار خواهند شد.