ارائه گزارش‌های تزیینی

به گزارش می متالز، در ادبیات مالی چندین نوع Eps تعریف می‌شود که دو نوع رایج‌تر آن Eps محقق شده در سال مالی قبل و Eps پیش‌بینی شده برای سال مالی پیش رو است. تا اواخر سال ۱۳۹۶ انتشار پیش‌بینی سود خالص هر سهم از سوی شرکت‌ها الزامی ‌بود و شرکت‌ها تا یک ماه پیش از شروع سال مالی، فرصت داشتند تا سود خالص هر سهم را پیش‌بینی و محاسبات مربوطه را به عموم افشا کنند.

در طول سال نیز با وقوع رویدادهای با اهمیت، سود خالص شرکت دچار تعدیل مثبت یا منفی می‌شد. با وقوع ناهنجاری‌هایی در اعلام سود از جمله ارائه اطلاعات غیرواقعی و توقف طولانی‌مدت برخی نمادها، سازمان بورس با اتکا به مطالعات تطبیقی انجام شده در سایر بورس‌های جهان، انتشار پیش‌بینی سود ناشران را از الزام خارج کرد و انتشار «گزارش تفسیری مدیریت» و «افشای اطلاعات بااهمیت» را جایگزین آن کرد. از آن زمان تا به امروز تخمین و پیش‌بینی سود شرکت‌ها به سرمایه‌گذاران محول شده که هدف اصلی این اقدام علاوه بر کاهش زمان توقف نمادها، افزایش سطح تحلیل سرمایه‌گذاران، پررنگ‌تر شدن نقش نهادهای مالی در ارائه گزارش تحلیلی و جلوگیری از دستکاری در پیش‌بینی سود بود که در آن مقطع این دلایل مورد قبول اکثریت بازار قرار گرفت.

اکنون پس از گذشت بیش از دو سال از حذف پیش‌بینی سود، زمان آن فرا رسیده تا اثرات این اقدام را بررسی کنیم و در صورت عدم اثربخشی، این تصمیم را مورد بازنگری قرار دهیم. در حال‌حاضر به چند دلیل باید در این تصمیم بازنگری شود:

 اول اینکه برخلاف سال‌های قبل، حجم عظیمی ‌از خیل سرمایه‌گذاران جدیدالورود، توانایی تحلیل و پیش‌بینی سود شرکت‌ها را نداشته و افزایش دانش مالی این بخش از فعالان بازار به زمان بیشتری نیاز دارد. همچنین اکثر این افراد قدرت تحلیل را ندارند و باید به هر شکل ممکن از این گروه حمایت کرد.

دوم اینکه در شرایط فعلی اقتصادی که کل بخش‌ها با تحریم و تورم و عدم‌ثبات مواجه هستند، پیش‌بینی سود توسط تحلیلگران بسیار مشکل‌تر از قبل بوده و صرفا واحد مالی شرکت‌ها از اطلاعات واقعی مطلع هستند.

به عنوان مثال میزان صادرات، نرخ فروش، میزان تخفیف‌های اعطایی، نرخ خرید مواد اولیه و... به صورت دوره‌ای تغییر می‌کند و این نوسانات و تغییرات، تحلیل و تخمین سود هر سهم را بسیار سخت کرده است.

سومین دلیل بازنگری، عدم کفایت گزارش‌های تفسیری است. این گزارش‌ها در بسیاری از صنایع اطلاعات لازم جهت تحلیل دقیق سودآوری شرکت را فراهم نمی‌آورد و برخی از شرکت‌ها با وجود گذشت بیش از دو سال هنوز در گزارش‌دهی به سطح مطلوبی نرسیده‌اند یا اراده ارائه اطلاعات صحیح و کارآ در این گزارش‌ها دیده نمی‌شود. بنابراین با توجه به تغییر در شرایط و نیاز بازار، جا دارد سازمان بورس در مصوبه خود در خصوص افشای  Eps شرکت‌ها بازنگری کند یا استانداردهای جدیدی را جهت گزارش‌دهی مطلوب تر تعریف کند و از سمت دیگر ارکان و نهادهای بازار سرمایه در جهت افزایش سطح تحلیل و دانش مالی در بازار اهتمام لازم را به‌عمل آورند.

در پایان باید توجه داشته باشیم که تصمیم به حذف پیش‌بینی Eps اثر جانبی بسیار بااهمیتی در بازار سرمایه داشت و آن کوتاه کردن زمان توقف نمادها و افزایش قابل‌ملاحظه سطح نقدشوندگی بورس بود. این امر نقطه عطفی برای بازار سرمایه بود و هر تصمیمی در خصوص افشا یا عدم افشای سود هر سهم نباید خدشه‌ای به این دستاورد وارد کند.

علی‌رضا تاج‌بر عضو هیات مدیره کانون کارگزاران و مدیرعامل کارگزاری تامین سرمایه نو