فضای بخش خصوصی در اکتشاف محدود است

به گزارش می متالز، ازآنجایی‌که سازمان زمین‌شناسی به‌عنوان مرکزی برای مطالعه و رشد اکتشاف شناخته‌شده، وظیفه حاکمیتی دارد تا به توسعه اکتشاف کمک کند، این در حالی است که این سازمان با مشکل کمبود بودجه روبه‌رو است و برای حل آن از نقش‌آفرینی بخش خصوصی و همراهی با این بخش استقبال می‌کند. روزنامه صمت درباره اهمیت اکتشاف و موانع پیش روی آن با کارشناسان گفت‌وگو کرده که در زیر می‌خوانید.

دست سازمان زمین‌شناسی بسته است

محمدباقر دری، سرپرست معاونت اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور با اشاره به اهمیت مطالعات کارشناسی برای رشد اکتشاف در کشور گفت: کار اکتشاف عمقی وابسته به دانش ژئوفیزیک و نیازمند رشد حفاری است. برای اینکه بتوانیم در محدوده وسیعی اکتشاف را پیش ببریم باید دست به ژئوفیزیک هوایی بزنیم.

دری تصریح کرد: روند کار به این صورت است که به کمک ژئوفیزیک هوایی یک‌سری ناهنجاری یافته و نقاط امیدبخش را مشخص می‌کنیم. بازدیدهای زمین‌شناسی انجام و بعد از آن تصمیم‌گیری می‌شود که آیا کار ژئوفیزیک زمینی را می‌توان در آن منطقه انجام داد یا خیر. در این بین اگر مطالعات ژئوفیزیک هوایی تایید شد به کار حفاری می‌پردازیم، در غیر این صورت منطقه را رها می‌کنیم. 

سرپرست معاونت اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با تاکید بر اینکه اکتشاف به بودجه نیاز دارد، تصریح کرد: سازمان زمین‌شناسی به‌عنوان یک دستگاه حاکمیتی و دولتی تابع بودجه‌ای است که از وزارتخانه به آن می‌رسد. ازآنجایی‌که بودجه جاری دولت تکافوی کار اکتشاف را نمی‌هد، خیلی از سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی حاضر بودند این هزینه را پرداخت کنند؛ بنابراین سازمان در بودجه ردیف اختصاصی داشت که براساس آن اکتشاف عمقی می‌توانست رونق بیشتری پیدا کند. 
دری با ابراز تاسف از اینکه درآمد اختصاصی سازمان در سال جدید حذف شده، بیان کرد: در بودجه سال ۹۹ بنا به تصمیم نماینده‌ها این درآمد قطع شده است. به‌این‌ترتیب با این تصمیم مجلس دست سازمان زمین‌شناسی در موضوع اکتشاف بسته شده است. 
سرپرست معاونت اکتشاف سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در پاسخ به این سوال که چه انتظاری از نماینده‌های مجلس یازدهم دارید، گفت: سرمایه‌گذار علاقه‌مند است که سرمایه خود را در کار اکتشاف وارد و به رونق اکتشاف کشور کمک کند. هرچند که او منافع خاص خود را لحاظ می‌کند اما ازآنجایی‌که به نفع اکتشاف و کشور است هیچ مانعی ندارد. درآمد اختصاصی سرمایه‌گذاران می‌تواند بسیاری از مشکلات سازمان زمین‌شناسی را حل کند.
او تاکید کرد: پیش از این ما خیلی راحت‌تر روی پهنه‌ها کار می‌کردیم و می‌توانستیم به نتایج نهایی گواهی کشف دست پیدا کنیم؛ بنابراین انتظار ما این است که نماینده‌ها در بودجه سال آینده درآمد اختصاصی برای سازمان ازسوی شرکت‌های خصوصی را لحاظ کنند.

دولت دست از سر معدن بردارد

حسن حسینقلی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان سرب و روی ایران درباره اهمیت اکتشاف و نقاط ضعفی که در این حوزه در کشور وجود دارد، گفت: مدت‌هاست که هیچ کمکی به رشد اکتشاف در کشور نشده است. بودجه سازمان زمین‌شناسی به حداقل ممکن رسیده و اکتشافات در بخش‌های دیگر جز سازمان ایمیدرو بسیار کند پیش می‌رود. 

رئیس اتحادیه صادرکنندگان سرب و روی ایران با اشاره به نقش‌آفرینی بخش خصوصی در حوزه اکتشاف تصریح کرد: متاسفانه اکتشاف از طرف بخش خصوصی در حداقل ممکن پیش رفته که یکی از دلایل آن موانع پیش روی آنها بوده است؛ به‌طور مثال لزوم پرداخت حدود ۲ میلیون تومان برای پهنه‌ها در هر کیلومتر باعث می‌شود بخش خصوصی رغبت کمتری برای این کار نشان دهد. او تاکید کرد: اینکه شرایط را طوری فراهم کنیم که هر کسی وارد فعالیت معدنی نشود، بسیار پسندیده است اما نباید سیاست‌ها را به سمتی برد که فضا برای فعالیت بخش خصوصی محدود شود.

حسینقلی با بیان اینکه مشکل بخش معدن از روزی شروع شد که به اکتشاف اهمیتی داده نشد، خاطرنشان کرد: سازمان زمین‌شناسی به‌صورت قانونی وظیفه ایجاد اطلاعات پایه و یافتن ماده معدنی را برعهده دارد، این در حالی است که متاسفانه در سال‌های گذشته بودجه این سازمان محدود شده و درنتیجه کار چندانی از آن برنمی‌آید. 

رئیس اتحادیه صادرکنندگان سرب و روی ایران با اشاره به وضعیت بخش فرآوری و استخراج نیز گفت: وقتی متوجه می‌شویم در پهنه‌ای ماده معدنی وجود دارد، باید آن را استخراج کنیم، اما ضوابط و قوانینی که برای آن در نظر گرفته شده کار را دشوار می‌کند. او در بیان مثالی گفت: قوانین سختگیرانه ورود ماشین‌آلات معدنی باعث شده کار استخراج به کندی پیش رود. گاهی به ما اعلام می‌کنند کامیون، لودر و بلدوزری وارد کنید که ۳ تا ۵ سال کار کرده باشد. در دنیا چه کسی را می‌توان پیدا کرد که ماشین ۳ سال کارکرده خود را بفروشد! هر ماشینی عمر مفید ۵ تا ۱۰ سال دارد و کسی به‌راحتی ماشین خود را بعد از ۳ سال به ما نمی‌فروشد. حسینقلی با تاکید بر اینکه باید حساب ماشین‌آلاتی که در راستای تولید خدمت‌رسانی می‌کنند را از ماشین‌آلات لوکس جدا کرد، گفت: اگر می‌خواهیم تولید رشد و استخراج و اکتشاف افزایش پیدا کند، باید واردات ماشین‌آلات را افزایش دهیم. امروز قیمت یک تریلی به ۲ میلیارد تومان رسیده که برای معدنکاران مبلغ بسیار هنگفتی است و خرید آن دیگر به‌صرفه نیست.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان سرب و روی ایران با اشاره به نقش ماشین‌آلات در رشد استخراج خاطرنشان کرد: به ما اعلام می‌کنند که معدن به ماشین‌آلات چندانی نیاز ندارد، درحالی‌که ماشین‌آلات در بخش استخراج بسیار کاربردی هستند؛ به‌طور مثال بسیار پیش آمده که زون معدن با بخش فرآوری حدود ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد و مواد معدنی باید به‌وسیله تریلی جابه‌جا شود. او درباره مشکلات بخش خصوصی گفت: این بخش با فداکاری و فشارهای زیاد وظیفه خود را انجام می‌دهد. در این بین دولت باید سدهایی که ایجاد کرده را حذف کند و به‌اصطلاح دست از سر معدن بردارد.