آیا توسعه سواحل مکران در برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین محقق می‌شود؟

به گزارش می متالز، از خردادماه امسال سندی با عنوان برنامه همکاریهای جامع(۲۵ ساله) بین ایران و چین منتشر گردید که توجه بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی را معطوف خود کرد و باعث شد تا در له یا علیه آن نیز موضوع گیری‌های مطرح گردد.

ولی آنچه باید در این برهه زمانی به آن توجه داشت این است که این "سند" تا رسیدن به یک "قرارداد" راه بسیار درازی را در پیش دارد و آنچه که اکنون در مفاد آن قابل مشاهده است، عمدتا از جنس دعوت و ابراز تمایل مقامات طرفین، برای پرداختن به اموری هست که می تواند منافع مشترکی را برای دو کشور در منطقه و یا در سطح بین المللی به دنبال داشته باشد. لذا اکثرا بندهای آن با کلماتی در باب حمایت، همکاری، گسترش، ارتقاء، تقویت، بازنگری، تسهیل، تعامل، هماهنگی، توسعه، تشویق، تلاش، گفتگو و... آغاز می‌گردد که برای تحقق آنها ابتدا باید مکانیزم و زیر ساخت‌های متعددی ایجاد گردد.

پیش بینی می گردد که با نهایی شدن این قراداد حدود ۴۰۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری چین طی ۲۵ سال در پروژه های مختلف کشور  بخصوص در صنایع مرتبط با نفت، ارتباطات، حمل و نقل،  آب، برق جاری گردد.

در حوزه صنایع معدنی و فلزات نیز مواردی که بطور مشخص قید شده است عبارتند از :

• عملیاتی کردن ظرفیت های دو کشور در جهت اجرای پروژه های کلان صنعتی و معدنی 
• تشویق سرمایه گذاری در تولید ماشین آلات صنعتی، معدنی، اکتشاف، تجهیز و بهره برداری از معادن 
• سرمایه گذاری در بخش معادن و صنایع معدنی با الویت سنگ آهن، فولاد و صنایع آلیاژی 
• مشارکت در ساخت کارخانه های فولاد و آلومینیوم در راستای توسعه سواحل مکران

 توسعه سواحل مکران در چارچوب همکاریهای منطقه ایی دو کشور تعریف شده و علاوه بر مورد فوق الذکر، مشارکت در توسعه بندر جاسک، مشارکت در تاسیس یک شهر صنعتی، مشارکت در ساخت پالایشگاه، مشارکت در ساخت شهرهای گردشگری و همچنین همکاری در سایر زمینه های محیط زیستی، صنعتی، بنادر دریایی، علم و فناوری و شهرهای هوشمند را نیز در بر خواهد گرفت.

ایران برای تقویت موقعیت ژئوپولیتیکی خود در منطقه، افزایش تراز تجاری با کشورهای همسایه و رونق اقتصادش، دل به این برنامه همکاری بسته است ولی پر واضح است که تبدیل این  برنامه به یک قرارداد اجرایی با چالش های بزرگی رو به رو است که  اهم آنها به زعم اینجانب عبارتند از:

1. ادامه تحریم های آمریکا و تهدید فزاینده مقامات و شرکت‌های چینی جهت افزایش فشار حداکثری به ایران. تاکنون هم بسیاری از شرکت‌های چینی با دریافت نامه مستقیم تهدید آمیز از سفارت آمریکا در چین از همکاری با ایران اجتناب کرده اند! 
2. مقابله با فعالیت‌ها و لابی های تخریبی عربستان و رژیم اشغالگر قدس علیه منافع ایران از جمله تلاش برای ایجاد اختلاف در روابط ایران و همسایگانش مثل عراق و عمان
3. هوشمندی ایران در ایجاد توازن در روابط خود با کشورهای مهمی چون روسیه، هند و ترکیه به نحوی که منافع آنها تهدید نگردد از جمله برنامه هند در توسعه بندر چابهار
4. حفظ سهم ایران در بازسازی سوریه و عراق به عنوان بازاری برای صدور خدمات و کالاهای منتج از این برنامه
5. چاره جویی برای دور ماندن از تنش های دوره ایی پاکستان با کشورهای هند و افغانستان
6. حفظ شان ایرانی و استقلال ایران در تعامل با سلطه طلبی احتمالی چین
7. صیانت از ذخایر و منابع کشور در مقابل باج خواهی احتمالی چین
8. تامین منابع مالی لازم برای مشارکت در بخش‌های مختلف این برنامه با تکیه بر ارزهای ملی و ایجاد بانک مشترک ایران-چین 
9. ارائه ضمانت های اجرایی و چگونگی نظارت برای اجرای برد-برد قرارداد نهایی
10. شیوع ویروس کرونا و بلاتکلیفی  بازدیدهای تیمهای کارشناسی طرفین جهت دستیابی به قرارداد نهایی

این روزها اتاق بازرگانی ایران و چین نیز در تلاش است تا با برگزاری جلسات مدیریتی با شرکت‌های کلیدی کشور در خصوص اهداف برنامه جامع همکاری های ۲۵ ساله دو کشور، توضیحات بیشتری ارایه کند و آنها را برای بازگشایی دفاتر تجاری در چین ترغیب نماید، که امید است نتایج مطلوبی را به دنبال داشته باشد.

هومان خواجه نصیری