تامین نیاز بازار داخلی، اولویت مبارکه است

به گزارش می متالز، متاسفانه در حال حاضر تنها 55 تا 60 درصد ظرفیت ساخته شده در صنعت فولاد کشور به تولید مشغول است. درحالی که میانگین ظرفیت فعال صنعت فولاد جهان حدود 75 درصد برآورد می‌شود. بنابراین دولت می‌تواند با اقدامات مختلف و وضع تعرفه یا عوارض گوناگون، موجبات بهره‌وری هرچه بیشتر این صنایع را فراهم آورد.

شاخصه‌های بازار، میزان نیاز صنایع پایین‌دستی را تعیین می‌کند. مهمترین شاخصه نیز، نیاز به محصولات نهایی است. به‌طور مثال نمی‌توان در بازار کمبود ورق را احساس کرد ولی محصول نهایی تولید شده از ورق به وفور در دسترس باشد. اگر ورق با کمبود مواجه شود باید کمبود محصول نهایی هم در بازار احساس شود. در حال حاظر بازار با کمبود لوله و پروفیل یا خودرو که محصول نهایی ورق‌های فولادی هستند، مواجه نیست. در این میان توجه به این نکته ضروری به‌نظر می‌رسد که باید بحث رشد طبیعی قیمت‌ها متاثر از رشد قیمت جهانی، رشد قیمت دلار و همچنین افزایش نرخ مواد اولیه همچون سنگ آهن، فروآلیاژ، الکترود گرافیتی و ... را جدا از مباحث یاد شده دانست. بنابراین همیشه افزایش قیمت به معنای کمبود کالا نیست.

می‌توان اینطور نتیجه گرفت، افرادی که بحث کمبود ورق‌های فولادی را در بازار داخلی به میان می‌آورند، احتمالاً به‌دنبال اهداف دیگری هستند. یعنی منافع این افراد، در گرو واردات است. به‌ویژه که این روزها، مبادلات بانکی بهبود یافته و مقدمات یوزانس فراهم شده است. در چنین شرایطی، عده‌ای در پی آن هستند از محل واردات با خرید مدت‌دار به فکر تأمین مالی بوده و با حذف تعرفه، به تجارت بیشتر مشغول شوند که درنهایت اشتغال داخلی و حتی نرخ تورم نیز از این نوع تأمین مالی تأثیر می‌پذیرد.

اما از گذشته تاکنون فولاد مبارکه با صنایع پایین‌دست ارتباط خوبی دارد و مواد مصرفی آن‌ها را تامین می‌کند. شاهد این ادعا، روند رو به رشد تحویل کالای تولیدی این شرکت به واحدهای پایین‌دستی داخلی است. این شرکت در سال 94، حدود 3 میلیون و 300 هزار تن ورق در بازار داخلی به فروش رساند. فروش فولاد مبارکه در سال 95 به 4 میلیون و 720 هزار تن (42 درصد رشد) افزایش یافت. اکنون نیز پیش‌بینی می‌شود حجم فروش این شرکت تا پایان سال جاری و در بازار داخلی به رقم 5 میلیون و 800 هزار تن برسد (23 درصد رشد) و کل مقدار فروش فولاد مبارکه برای اولین بار رکورد 7 میلیون تن را به ثبت برساند. گفتنی است در کنار افزایش فروش فولاد مبارکه در بازار داخلی، میزان واردات ورق‌های فولادی، با کاهش 30 درصدی همراه شده است. این افت، مبین آن است که نیاز بازار از محل تولید داخل تامین شده است.

رشد صادرات در صنایع پایین‌دستی فولاد

در شرایط کنونی، نرخ تعرفه و حقوق ورودی واردات ورق‌های فولادی زیر 3 میلی‌متر به 10 درصد کاهش یافته است. برای واردات، 5 درصد به‌عنوان حقوق و عوارض ورودی و 5 درصد به عنوان تعرفه دریافت می‌شود و در واقع تعرفه واردات فولاد 5 درصد است. با توجه به اینکه، تعرفه به پایین‌ترین حد ممکن کاهش یافته و خطر تسلط مجدد فولاد چین بر بازار ایران احساس می‌شود، باید چاره‌ای اندیشید و نظام تعرفه پلکانی را تثبیت کرد. از آنجایی‌که راه‌حل‌هایی برای حمایت بیشتر از صنایع پایین دستی اندیشیده شده تا بتوانند ظرفیت‌های بالقوه خود را به بالفعل تبدیل کنند،  به عنوان مثال شرایط واردات موقت مواد اولیه با هدف توسعه صادرات وجود دارد و تولیدکنندگان می‌توانند ورق را بدون هیچ هزینه اضافی وارد کنند و به کالای نهایی تبدیل کنند و در بازار بین‌المللی به فروش برسانند. در حال حاضر نیز برخی از تولیدکنندگان که به بازارهای بین‌المللی دسترسی دارند، از این روش استفاده می‌کنند.

علاوه بر آن فولاد مبارکه برای گسترش صادرات صنایع پایین‌دستی، پیشنهادی به گمرک ارائه داد مبنی بر اینکه، این آمادگی را دارد تا برای کالاهای صادراتی فولاد مبارکه شرایطی به‌عنوان ورود موقت فراهم کند تا امکان استفاده از مزیت‌های صادراتی برای کل زنجیره تولید فراهم شود. یعنی محصولات فولاد مبارکه با نرخ فروش صادراتی در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد و در ادامه به کالای نهایی تبدیل و صادر شود. در چنین شرایطی صنعت از مزیت‌های صادراتی بیشتری بهره‌مند خواهد شد، صنایع پایین‌دست نیز از ارزش افزوده‌ای که در قیمت ورق ایجاد می‌کنند، منتفع می‌شوند. گفتنی است، در این خصوص جلساتی با وزارت صنعت، معدن و تجارت هم برگزار شده و اکنون این موضوع در حال پیگیری است. در چنین شرایطی بستر مناسب صادرات محصولات نهایی برای بسیاری از صنایع فراهم شده و صرفاً یکی دو شرکت که امکان واردات موقت ورق خارجی را دارند صادر کننده نخواهند بود. لذا با توجه به تولید داخلی لازم است تعرفه واردات محصولات فولادی تخت به حالت قبل برگردد و نگرانی سرمایه‌گذاران صنعت فولاد در دراز مدت از برگشت‌پذیر بودن سرمایه، برطرف شود.