سناریوی های نفتی ترامپ علیه ایران

به گزارش می متالز، ترامپ تاکنون چندین بار تعلیق تحریمهای اعمالی علیه ایران را تمدید کرده چراکه می بایست هر سه ماه یکبار طبق برنامه مصوب برجام این کار را انجام بدهد اما زمانیکه ایشان در ژانویه امسال تمدید لغو تحریمهای ایران را تایید کرد گفت این آخرین باری است که تعلیق تحریمها را امضا می کند. وی گفت شرط تایید مجدد امضای این توافق، اصلاح توافق هسته ای با ایران است، هرچند توضیحاتی در مورد چگونگی این اصلاحیه ارائه نشده است.

مشکل دولت ترامپ این است که در صورت لغو برجام توسط امریکا، احتمالا ایران همانطور که قبلا گفته برنامه هسته ای خود را از سر خواهد گرفت. ریچارد نفیو در گزارش مرکز انرژی دانشگاه کلمبیا نوشت "عدم امضای لغو تحریمهای ایران عملی غیر ضروری، بی پروا و غیر قانونی است و باعث نزدیکتر شدن ایران به سلاح هسته ای خواهد شد." وی یادآور شد لغو برجام در زمانیکه می بایست تمرکز اصلی روی مسائل مهمتری مثل شبه جزیره کره باشد، پلهای مشترک امریکا با شرکتهای اروپایی و آسیا را خواهد سوزاند. اما روند بازار نفت چطور پیش خواهد رفت؟

سناریوهای احتمالی زیادی در این زمینه برای بررسی وجود دارد. دولت اوباما در سالهای گذشته صادرات نفت ایران را با تهدید به تحریم بانکهای خارجی که با ایران معامله می کنند محدود کرد، لغو اجرای این تحریمها در گرو کاهش خرید نفت از ایران بود. این امر برای کشورهایی مثل ژاپن، چین و هند که به نفت ایران وابسته بودند دشوار بود اما در آخر داستان این امریکا بود که موفق به کاهش فوق العاده فروش نفت ایران شد.

به این ترتیب، درصورتیکه دولت ترامپ در مهلت قانونی تعیین شده لغو تحریمهای ایران را تمدید نکند یا اینکه تاخیر در تمدید آن داشته باشد محتمل ترین سناریو می تواند کاهش صادرات نفت ایران تا سه ماهه منتهی به نوامبر و یا شاید تا سال آینده باشد.

اما لیست طولانی از تصمیمات دیگر پیش روی دولت ترامپ است. تحریم های چندگانه ای وجود دارد که دولت ترامپ می تواند در طی چند مرحله و یا بصورت یکجا آنها را عملی نماید. آنچه مسلم است عکس العمل منفی جامعه جهانی بخصوص اروپا نسبت به اقدامات امریکاست. عدم حضور اروپا در وارد آوردن فشار مضاعف به ایران موجب کمرنگ تر شدن نقش این تحریمها نسبت به مرحله اولیه آن خواهد بود. هرچند عدم بیمه تانکرهای نفتی ایران توسط اروپا نقش مهمی در کاهش قراردادهای فروش نفت ایران در گذشته داشت اما بروز این امر برای بار دوم تاثیر کمرنگ تری در صادرات نفت ایران خواهد گذاشت. علاوه بر این، هرگونه تحریم شرکتهایی اروپایی توسط امریکا برای تجارت با ایران ممکن است با اقدامات تلافی جویانه اروپا علیه خود امریکا همراه باشد. به نظر نمی رسد چین و روسیه نیز در این امر با امریکا همکاری نمایند. اما اگر امریکا بخواهد تنها فروش نفت ایران را هدف قرار داده و مشتریان نفت ایران مثل ژاپن، کره و اروپا را تهدید نماید می تواند آمار صادرات نفت ایران را 400 تا 500 هزار بشکه در روز پایین بیاورد. در صورتیکه چین، هند و یا ترکیه نیز دست همکاری با امریکا بدهند، این رقم می تواند به 600 هزار بشکه در روز هم برسد. تاثیر این روند بر قیمت نفت نیز اضافه شدن چند دلار به ازای هر بشکه خواهد بود.

اما اگر چین یا هر کشور دیگری تصمیم به خرید نفت بیشتر از ایران بگیرد، تحریمهای ترامپ تاثیر بسیار کمتری در بازار نفت ایران خواهد گذاشت که داستان معقولی است چراکه دلیل موفقیت اوباما در محدود کردن صادرات نفت ایران همکاری اکثریت کشورها با ایشان بود و وقوع این امر در حال حاضر بعید به نظر می رسد.

اما هیچ کس از آینده خبر ندارد و برخلاف سال 2012، جامعه بین المللی آمادگی خروج از برجام را ندارد.