صعود معادن سنگ آهن با آزادسازی قیمت ها

به گزارش می متالز، سنگ آهن، ماده اولیه تولید فولاد بوده و ۹۸ درصد آن برای تولید فولاد به کار می رود؛ فولاد یکی از مهمترین فلزاتی است که همه کشورها و به خصوص کشورهای در حال توسعه برای زیرساخت های خود از آن استفاده می کنند و این از اهمیت سنگ آهن به عنوان ماده اولیه این محصول حکایت دارد.

این صنعت مهم با مشکلات واسطه گری در خرید و فروش سنگ آهن که باعث اختلال در تعیین قیمت واقعی می شد و عقب افتادن بدهی ها و وصول نشدن آنها توسط خریداران این محصول دست و پنجه نرم می کرد که و به خصوص، فعالیت معادن کوچک و متوسط را تحت الشعاع قرار داده بود. به این ترتیب، اعضای انجمن سنگ آهن و شرکت بورس کالا با تلاش های چند ساله خود مسیر را برای عرضه این ماده معدنی مهم در بورس کالا باز کردند تا مشکلات این بخش نیز حل شده و گامی جهت توسعه آنها برداشته شود. در این راستا، نظر دو کارشناس ارشد این حوزه را جویا شده ایم که در زیر می خوانید.

مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن:

توسعه صنعت سنگ آهن با ساز و کارهای بورس کالا

انجمن سنگ آهن با عرضه این محصول در بورس کالا به صورت دانه بندی، کنجاله و کنستانتره کاملا موافق است، چون سازوکار بورس کالا در نهایت باعث می شود فرآیند کشف قیمت واقعی تر شود و در نهایت گامی دیگر به آزادسازی قیمت ها نزدیک تر شویم. همچنین به دلیل اینکه زنجیره تولید فولاد کامل نیست و این صنعت از سوی بانک ها حمایت کافی ندارد، ورود آن به بورس کالا بسیار مفید خواهد بود.

باید در نظر داشت که بورس کالا نگرشی کلی نسبت به کالاهای عمومی دارد و بنابراین، بهتر است این نهاد ملی، تمهیداتی برای ورود شرکت های کوچک و متوسط نیز بیندیشد. شرکت های معدنی بزرگ مثل چادرملو و گل گهر، توان ارائه ضمانت های لازم به بورس کالا را دارند، اما زمانی که عرضه کننده جزء شرکت های متوسط یا کوچک در امر تولید یا توان مالی باشد، نمی تواند به صورت دائمی محصولات خود را عرضه کند یا ضمانت نامه ارائه دهد. بنابراین بورس کالا می تواند با راهکارهای جدید، تسهیلات ورود این شرکت ها را نیز فراهم کند.

علاوه بر این، اکنون در بازار آزاد سنگ آهن شاهد نوعی از داد و ستد هستیم که طی آن بین فروشنده و خریدار توافق انجام می شود؛ به عنوان مثال، گاهی یک کارخانه کنستانتره سازی به دلیل مشکلات نقدینگی نمی تواند از معادن سنگ آهن خریداری کند، بنابراین دچار مشکلی می شود که ادامه دار است و در حلقه های تولیدی دیگر مثل گندله سازی و غیره نیز تاثیر خواهد گذاشت. این شرکت ها برای حل مشکلات خود به صورت انفرادی قرارداد تهاتری امضا می کنند؛ در این راستا، بورس کالا می تواند در کنار فرآیند معاملاتی اصلی خود، معاملات تهاتری نیز داشته باشد.

همچنین بورس کالا می تواند به صنایع کمک های بیشتری کند و با ساز و کار سلف خرید و پیش خرید محصولات، به تامین مالی رونق بیشتری دهد. باید توجه داشت که این اقدامات در یک یا دو سال اول عرضه سنگ آهن در بورس کالا لازم خواهد بود و در سال های دیگر این بازار راه خود را پیدا خواهد کرد.

قیمت گذاری سنگ آهن در بورس کالا تاکنون بر اساس قیمت پایه شمش فولاد خوزستان بود که در اساس مشکل دارد؛ چون سنگ آهن صنایع بالادستی شمش و آهن اسفنجی محسوب می شود، اما شرایط تولید و فروش شمش فولاد با سنگ آهن متفاوت است. بنابراین نمی توان در قیمت گذاری این دو محصول را به هم متصل کرد و محصولات تولیدی در زنجیره فولاد باید با گروه خود مقایسه قیمتی شوند. اما قیمت پایه عرضه سنگ آهن در بورس کالا نیز مورد بحث است و احتمال این وجود دارد که بر اساس قیمت دولتی تعیین شود.

افزون بر این، فروش سنگ آهن، قدمی برای ورود همه حلقه های زنجیره فولاد در بورس کالا است تا قیمت آنها به صورت واقعی کشف شود. پیش از این، فولادسازان نیز تولیدات خود را در بورس کالا توزیع می کردند و از امتیازات این نهاد برخوردارند، بنابراین، از عرضه سنگ آهن حمایت می کنند؛ اما ممکن است مجبور شوند در ابتدا مواد اولیه خود را با قیمت بیشتر از قیمت جاری خرید کنند.

سجاد غرقی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی و مدیرعامل متما:

بورس کالا، زنجیره فولاد را به استانداردهای جهانی نزدیک می کند

تشکل ها و انجمن سنگ معدنی طی چند سال گذشته با هدف کشف قیمت واقعی و جلوگیری از مداخلات غیرضروری دولت در قیمت گذاری برای عرضه در رینگ داخلی بورس کالا تلاش کردند. این در حالی است که قیمت سنگ آهن تاکنون بر اساس شمش فولاد خوزستان تعیین می شد که رقابتی نبود؛ سرانجام مذاکرات تولیدکنندگان سنگ آهن باعث شد قیمت ها به جای تعیین دستوری با مکانیسم عرضه و تقاضا در بورس کالا کشف شوند.

فولاد محصولی جهانی است و از آنجا که بازار در مسیر نزدیک شدن به استانداردهای جهانی حرکت می کند، تولیدات زنجیره فولاد نیز باید به استانداردهای جهانی نزدیک شود که قیمت گذاری بهتر و شفاف در بورس کالا به این روند کمک خواهد کرد. آغازگر این قدم بسیار خوب، انجمن سنگ آهن بوده است؛ بورس کالا نیز از دی سال ۱۳۹۵ آمادگی خود را اعلام کرد و تاکنون مقدمات و اصلاح چارچوب آن در حال انجام بود که اکنون پس از نهایی شدن اقدامات مربوطه، وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز حمایت خود را اعلام کرد.

ورود همه شرکت های بزرگ و کوچک به بورس کالا حائز اهمیت است، اما با توجه به اینکه معادن کوچک از بهره مقیاس بهره مند نیستند، باید بیشتر حمایت شوند؛ چون از نظر تامین خوراک صنایع پایین دست و نیز اشتغال زایی اهمیت بسیاری دارند و این در حالی است که پیش از این، حاکمیت به دلیل کوچک بودنشان به آنها توجهی نداشت.

انجمن سنگ آهن یکی از کلیدهای توسعه صنعت معدن را معادن کوچک و متوسط یا SME ها می دانست که اکنون ورود این معادن به بورس کالا می تواند در این مسیر کمک کننده باشد. بورس کالا با تامین مالی SMEها از طریق اوراق سلف و آتی می تواند بسیار سودمند ظاهر شود؛ چون بازه زمانی تولید معادن کوچک بیشتر از کارخانه های بزرگ است و بنابراین پیش خرید محصولات شرکت های متوسط و کوچک در بورس کالا می تواند با تامین مالی و افزایش سرمایه در گردش مشکل این بخش را نیز حل کند.

حرکت کل بازار به سمت چارچوب های رقابتی در بلندمدت به سود کل زنجیره خواهد بود و این در حالی است که احتمالا در کوتاه یا میان مدت قمیت ها نسبت به نرخ رقابتی بالاتر باشد.اما با اصلاح مکانیزم کشف قیمت، مداخله غیر ضروری و سوبسیدها حذف خواهد شد و در نهایت مشکلات باقی مانده با مذاکره بین خریدار و فروشنده حل خواهد شد.