تبدیل ایران از یک واردکننده فولاد به بزرگترین صادرکننده منطقه

می متالز - حجم تولید فولاد ایران در 5 سال گذشته با نرخ رشد متوسط سالانه 6 درصد، از مقدار 14.4 میلیون تن در سال 1391 به حدود 18.5 میلیون تن در سال 1395 افزایش یافته است، هم‌زمان با افزایش تولید بر میزان صادرات فولاد خام کشور نیز افزوده شد به‌طوری که تراز صادراتی این محصولات از ایران در چند سال گذشته مثبت شده است.

به گزارش می متالز، همچنین دلیل مضاعفی که به مثبت شدن تراز صادراتی این محصول کمک کرده، افت میزان مصرف فولاد در کشور بوده است. گفتنی است که عمده میزان مصرف فولاد در کشور در صنعت ساختمان است که رکود این صنعت در چند سال گذشته، کاهش مصرف و تولید محصولات فولادی را به‌همراه داشت. متعاقب افول بازار محصولات فولادی، مصرف فولاد خام کشور نیز با کاهش مواجه شد.

طبق سند دولتی منتشر شده به نام «سند جامع صنعت فولاد» مقرر شده است که میزان تولید فولاد خام ایران تا سال 1404 به حدود 55 میلیون تن در سال برسد. در این بین، نحوه رسیدن به این میزان تولید و آماده‌سازی بستر مناسب تولید مانند تأمین مواد اولیه و امکان صادرات و... محل بحث کارشناسان امر تاکنون بوده است. در نمودار 1، میزان واردات و صادرات شمش‌های فولادی در چند سال اخیر نشان داده شده است و همان‌طور که ملاحظه می‌شود، ایران از سال 1392 به تراز صادراتی مثبت رسیده است، و در سال 1395 نزدیک به 4 میلیون تن صادرات انواع شمش فولادی خام داشته در حالی که واردات فولاد خام در این سال تنها 181 هزار تن بود. کاهش شدید واردات شمش‌های فولادی ایران در سال 1392، عمدتا متأثر از افزایش تولید فولاد در کشور و البته هم‌زمان با آن، کاهش مصرف بوده است.

فولاد در صنایع بسیاری اعم از ساختمان، خودروسازی و زیرساخت، مصرف می‌شود. از این رو، رونق یا رکود صنایع مصرف‌کننده فولاد که بسیار گسترده هستند، به‌طور غیر مستقیم، تعیین‌کننده میزان مصرف فولاد خام در ایران است. بخشی از افزایش صادرات طی سال‌های اخیر مربوط به رکود صنایع داخلی بوده که تولیدکنندگان به اجبار بخشی از تولیدات را صادر کرده‌اند.

ایران هم اکنون از بازارهای کشورهای عربی منطقه خاورمیانه سهم اندکی دارد و این در حالی است که در سال‌های اخیر به یکی از بزرگ‌ترین تولید و صادرکنندگان منطقه تبدیل شده است. بررسی ظرفیت‌های تولید فولاد خام ایران در سال‌های آتی نشان می‌دهد که رسیدن به تولید 55 میلیون تن، امکان‌پذیر است اما از آنجایی که این مقدار تولید بسیار بیشتر از نیاز داخلی ایران است باید پیش‌بینی بازارهایی صادراتی نیز انجام پذیرد.

در حال حاضر عمده صادرات ایران به کشورهای عمان، تایوان، تایلند و امارات صورت می‌گیرد. کل واردات فولاد خاورمیانه در سال 2016 حدود 28 میلیون تن گزارش شد. در حالی که فقط حدود 5 میلیون تن از این مقدار از کشورهای منطقه تأمین شده است. به‌نظر می‌رسد بازار خاورمیانه بازار هدف مناسبی برای محصولات فولاد خام ایرانی باشد که می‌توان با سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی صحیح، این بازارها را بدست آورد و تداوم تولید داخلی و رسیدن به هدف افق 1404 را رقم زد. موفقیت ایران در رسیدن به تولید 55 میلیون تن فولاد در گرو شکوفایی صنایع مصرف‌کننده داخلی همانند تولید‌کنندگان محصولات پایانی فولاد و همچنین حضور هم‌زمان در بازارهای صادراتی است که این امر، نیازمند اقدامات جدی برای بازاریابی در این بازارها است.

منبع: اخبار فلزات آنلاین

فولاد خاورمیانه