سراب یا رونق در بازار محصولات پتروشیمی؟

به زارش می متالز، در شرایطی که سایت‌های خبری بعضا قیمت‌های بازار آزاد را درج نکرده و تنها باید در برخی کانال‌ها یا از ادبیات برخی واسطه‌ها قیمت‌ها را کشف کرد رهگیری واقعیت‌های بازار به شدت پیچیده است این در حالی است که نرخ‌های فعلی در بورس کالا به رکوردهای تاریخی خود دست یافته آن هم در شرایطی که فاصله قیمت دلار آزاد و نیمایی احتمال استمرار رشد قیمت‌ها را در بر دارد از سوی دیگر واقعیت‌های دردناکی کشف شده و گواهی می‌کند که تنها افزایش قیمت تمام شده را در بر خواهد داشت.

این شرایط آن هم در ابتدای پاییز به معنی آغاز یک دوره جدید برای رشد قیمت‌های تمام شده محصولات نهایی به شمار می‌رود آن هم در وضعیتی که تقریبا تمامی بازارهای کالایی از این روند تبعیت می‌کند. به عبارت ساده‌تر محصولات نهایی در قالب بازارها از قیمت تمام شده تا هزینه بسته‌بندی و حتی هزینه تعمیر و نگهداری واحدها همگی با چند تکانه افزایشی قدرتمند روبه‌رو شده‌اند که در نهایت آینده به شدت پیچیده‌ای را ترسیم می‌کند در شرایطی که روند افزایشی بهای آزاد ارز به گونه‌ای استمرار یافته که حتی تعدیل نرخ به‌صورت محدود یا موقتی نیز کمکی به حال بازار نخواهد کرد و باید تنها منتظر ماند و رشد قیمت‌ها را نظاره‌گر بود این شرایط برای نیمه دوم امسال به شدت نگران‌کننده خواهد شد آن هم در وضعیتی که هیچ آینده مشخصی پیش روی بازار پلیمر‌ها روشن نیست.

همان‌گونه که عنوان شد شرایط فعلی در بازار پلیمرها برای اولین بار در تاریخ این بازار تجربه می‌شود. یعنی نزدیک به شش ماه است که روند افزایشی قیمت‌ها بدون هیچ توقفی استمرار یافته و این مسیر در کنار بالا بودن نسبی حجم معاملات به پیچیدگی شرایط افزوده است. این در حالی است که حجم داد و ستد پلیمرها در نیمه نخست سال جاری بالاترین میزان در تاریخ بورس کالا بوده و حتی از رکوردهای معاملاتی سال ۹۷ نیز بیشتر است. این موارد چند تناقض مهم را در بر دارد یکی آنکه با رشد قیمت‌ها و حضور در رکورد‌های قیمتی باز هم تقاضا کاهش چشمگیری نداشته است که همین مطلب نیاز به تحلیل مجزایی دارد به عبارت ساده‌تر استمرار رشد قیمت‌ها در کنار افزایش تقاضا با برخی ویژگی‌های بنیادین در علم اقتصاد در تناقض است که نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد.

روند افزایشی مستمر رشد نرخ در کنار افزایش حجم معاملات به معنی آن است که تولید در صنایع تکمیلی نه تنها متوقف نشده بلکه تقویت شده است، اما در کنار آن باید به این نکته نیز توجه کرد که مشکلات ناشی از شیوع بیماری کرونا فضا برای صادرات را مخصوصا در ماه‌های ابتدایی سال جاری محدود ساخته و البته رشد مستمر قیمت‌ها موجب شده واحدهای تولیدی به‌صورت مستمر اقدام به خرید حداکثری مواد اولیه کنند تا حتی‌المقدور از تکانه‌های رشد قیمت‌های ممتد اندکی در امان بمانند که این ویژگی خود دلیلی برای بالا بودن حجم معاملات پلیمرها در بورس کالاست.

معاملات پتروشیمیایی‌‌ها تحت رقابت‌های قیمتی بالا

روز دوشنبه هفته گذشته شاهد رقابت بسیار بالای محصولات پلی پروپیلن شیمیایی و نساجی در بورس کالا بودیم که روی قیمت‌های بازاری تاثیر بسزایی داشت. تا آنجا که سبب شد برخی از کانال‌های اعلام قیمت‌های بازار از درج چنین قیمت‌های بالایی خودداری کنند. دادوستدهای روز سه‌شنبه بورس کالا نیز با تلاطم رقابت قیمتی همراه بود. در نهایت در روزهای پایانی هفته ورود بهای دلار آزاد به کانال قیمتی ۲۸ هزار تومان بر این تلاطم‌ها افزود و سبب افزایش قابل توجه قیمت عموم محصولات پتروشیمیایی شد. اهرم قدرتمند دیگر که بر نرخ‌های محصولات پتروشیمیایی موثر است، قیمت‌ها در بازار جهانی است. که باتوجه به نوسان محدود بهای نفت در بازارهای جهانی، هفته جاری اثر این تکانه‌ها روی قیمت‌ها نمایان خواهد شد و لازم است که در انتظار قیمت‌های جهانی خوراک پتروشیمی‌ها و همچنین محصولات آنها باشیم.

ذره‌بین بر دادوستدهای هفته گذشته

هفته گذشته که فصل تابستان به پایان رسید و وارد روزهای پاییزی شدیم، ۷۴ هزار و ۸۸۸ تن از انواع محصولات پلیمری مورد دادوستد قرار گرفتند. این رقم که میزان جذابی به شمار می‌رود، رشد ۲۳/ ۱۵ درصدی حجم معاملات پلیمری طی هفته گذشته را نمایان می‌سازد. این میزان رشد را می‌توان به تلاش واحدهای صنعتی و تولیدکننده برای ادامه فعالیت تولیدی خود آن هم در شرایطی که با رشد شتابان و بی‌سابقه بهای ارز همراه هستیم، نسبت داد. تقاضای محصولات پلیمری که طی هفته گذشته به این بازار در بورس کالا سرازیر شده نیز حاکی از رشد ۴۹/ ۲۳ درصدی بود که پس از دو هفته به میزان ۱۲۷ هزار و ۶۴۲ تن به ثبت رسید. شاید شروع ماه جدید و تخصیص سهمیه‌های بهین‌یاب از عوامل موثر برای شکل گرفتن چنین تقاضایی به شمار رود که تولیدکننده‌ها به منظور پوشش ریسک ناشی از تکانه‌های قیمتی که به دلیل نوسانات ارزی بر بدنه بازار وارد می‌شود، اقدام به خرید بخش اعظمی از سهمیه خود در ابتدای ماه کرده‌اند. اما بررسی حجم عرضه‌ها تغییرات چندانی را نسبت به هفته‌های اخیر نشان نمی‌دهد. به‌طوری که میزان عرضه انواع محصولات پلیمری طی هفته گذشته با افت ۲۵/ ۲درصدی به ۸۴ هزار و ۵۳ تن رسید.

اما بازار پتروشیمی‌ها هفته طلایی را پشت سر گذاشت که با ثبت رکورد در داده‌های حیاتی این بازار این مهم را به تصویر کشید. به عبارت دقیق‌تر هفته گذشته بازار محصولات شیمیایی بورس کالا شاهد عرضه ۶۵ هزار و ۶۸۵ تن محصول بود که از این میزان عرضه ۵۰هزار و ۳۳۸ تن آن مورد دادوستد قرار گرفت و مسبب اصلی رونق در این بازار است. البته هنوز زود است که بخواهیم این موضوع را رونق در این بازار تلقی کنیم و نیازمند بررسی‌های بیشتر در روزهای آینده و تکرار چنین داده‌هایی در این بازار هستیم.

حجم تقاضایی که در برابر این میزان عرضه شکل گرفت نیز رشد چشمگیر ۲۷/ ۳۷ درصدی را تجربه کرد و به میزان ۵۸ هزار و ۴۶۴ تن رسید. این میزان تقاضا نیز که در سال جاری رقمی بی‌سابقه برای محصولات شیمیایی به شمار می‌رود، با اهرم رشد عرضه‌ها، رونق را به خود دیده است. فرضیه‌ای که در این بین می‌توان مطرح کرد مربوط به ویژگی‌های فنی این محصولات است که امکان نگهداری آنها برای مدت زمان طولانی وجود ندارد و از آنجا که عرضه آنها افزایش چشم‌گیری را به ثبت رسانده، یا میزان تولیدات این محصولات نسبت به قبل افزایش داشته است یا محصولات موجود در انبارها بیش از این امکان نگهداری نداشته و روانه بازار شدند. در نهایت این آمار و ارقام سبب دادوستد ۶۳/ ۷۶ درصد از میزان عرضه‌ها شد که با توجه به حجم عرضه‌ها حکایت از معامله میزان بالایی از انواع محصولات شیمیایی دارد.