کارنامه درخشان صنعت پتروشیمی در سال ۹۶

به گزارش می متالز، صنعت نفت در اقتصاد ایران سال‌های زیادی است که عمده درآمد ملی کشور را تامین می‌کند و در واقع این بخش در اقتصاد کشور نقشی اساسی دارد؛ این صنعت به دلیل اتکای اقتصاد کشور به درآمدهای نفتی - که البته در سال‌های اخیر این وابستگی روند کاهشی داشته - همواره به‌عنوان موتور محرک اقتصاد نقش‎آفرین بوده و از طریق توسعه همکاری‌های بین‎المللی، نقش موثری در پیشبرد اهداف دیپلماسی اقتصادی و تضمین امنیت ملی کشور ایفا کرده است.

توسعه صنعت نفت ایران به واسطه برخورداری از ۴۷/ ۸۳۶ میلیارد بشکه ذخایر درجای هیدروکربور مایع (نفت‌خام، مایعات و میعانات گازی) و حدود ۳۴ تریلیون مترمکعب ذخایر گازی و با قرار گرفتن در رتبه نخست دنیا از حیث برخورداری از مجموع ذخایر هیدروکربوری، در کنار موقعیت ژئوپولیتیک و نیز همجواری با منابع انرژی دریای خزر و خلیج‌فارس و دسترسی به آبراه‌های بین‌المللی، اهمیتی دوچندان دارد.

بر‌اساس این گزارش، بارزترین رویدادهای صنعت پتروشیمی در سالی که گذشت به شرح زیر است:

پتروشیمی در افق ۱۴۰۴

شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران نیز در سال ۹۶ برای دستیابی به هدف‌های کلان خود در افق ۱۴۰۴ که کسب مقام نخست منطقه‌ در تولید محصولات پتروشیمی از لحاظ ارزش اجرای طرح‌های جدید (طرح‌های با خوراک گاز که عمدتا از گاز طبیعی به‌عنوان خوراک استفاده می‌کنند) است، گام برداشت که در این گزارش می‌بینیم.

افتتاح مجتمع پتروشیمی کردستان

در نخستین روز کاری سال اقتصاد مقاومتی، تولید و اشتغال، (شنبه، پنجم فروردین ماه ۹۶) مجتمع پتروشیمی کردستان، بزرگ‌ترین پروژه صنعتی این استان با حضور رئیس‌جمهوری و وزیر نفت به‌طور رسمی افتتاح شد. دکتر روحانی در این مراسم، اشتغال جوانان را بهترین عیدی برای خود عنوان کرد. این مجتمع از طرح‌های دوازده‌گانه اقتصاد مقاومتی در صنعت پتروشیمی بود که به گفته وزیر نفت، با اجرای این طرح، بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری صنعتی تاریخی این استان صورت گرفته است. این مجتمع افزون بر توسعه بخش پایین‌دستی ‌صنایع پتروشیمی و تکمیل زنجیره ارزش، سبب ایجاد بازارهای جدید صادراتی، اشتغال‌زایی و ارزش افزوده بیشتر در کشور به‌ویژه در مناطق غرب و شمال‌غرب ایران می‌شود.مجتمع پتروشیمی کردستان با دریافت خوراک از خط لوله اتیلن غرب با تولید سالانه ۳۰۰ هزار تن پلی‌اتیلن سبک سبب گسترش زنجیره صنایع تکمیلی در این استان می‌شود. این مجتمع با سرمایه‌گذاری ارزی ۲۵۷ میلیون یورو (۳۸۰۰ میلیارد ریال) ساخته شده است.اما افتتاح‌ها در صنعت پتروشیمی در فروردین ماه با بهره‌برداری رسمی از پتروشیمی کردستان پایان نپذیرفت و بیست‌وهفتم این ماه چهار طرح دیگر این صنعت با ارزآوری سالانه ۲ میلیارد دلار افتتاح شدند. واحد MEG پتروشیمی مروارید با هدف تولید انواع اتیلن گلایکول با ظرفیت تولید سالانه ۵۴۰ هزار تن محصول و سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۱۷۰ میلیون یورو و ۸هزار و۹۰۰ میلیارد ریال، پلی‌استایرن(پتروشیمی)انتخاب با ظرفیت تولید ۲۵۰ هزار تن در سال پلی‌استایرن انبساطی با سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۱۲۰ میلیون دلار و ۲هزار میلیارد ریال، فاز ۲ پتروشیمی کاویان به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده اتیلن منطقه خاورمیانه با هدف تامین خوراک واحدهای پتروشیمی مسیر خط لوله اتیلن غرب با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون تن اتیلن و سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۲۰۰ میلیون یورو و ۲هزارو ۳۵۰ میلیارد ریال و پتروشیمی تخت‌جمشید پارس با هدف تولید انواع محصولات پلی‌استایرن به ظرفیت تولید سالانه ۶۵ هزار تن با سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی به ترتیب حدود ۴۰ میلیون یورو و هزارو ۳۵۰ میلیارد ریال؛ چهار طرحی بودند که با حضور رئیس‌جمهوری و وزیر نفت به بهره‌برداری رسیدند و در مجموع حدود ۲ میلیون تن به ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی و پلیمری ایران افزوده شد.

امضای توافق با شرکت ایرلیکوئید

مردادماه ۹۶، توافقنامه همکاری شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با شرکت ایرلیکوئید برای ایجاد لیسانس مشترک فرآیند تولید پروپیلن از متانول و مهندسی پایه واحد ۵۰۰ هزار تن MTP امضا شد. براساس مذاکراتی که شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی با شرکت‌های خارجی انجام می‌دهد، انتقال فناوری‌ها به شرط بومی‌سازی انجام خواهد شد که با اجرای این الگو شاهد انتقال فناوری به کشور، فرار از خام‌فروشی، اشتغال‌زایی، اتصال صنایع بالادست، میان‌دست و پایین‌دست صنعت پتروشیمی و ایجاد ارزش افزوده در زنجیره پتروشیمی برای کشور خواهیم بود.

آغاز عملیات اجرایی پتروشیمی دهلران

همزمان با هفته دولت در شهریور ماه۹۶، عملیات اجرایی پتروشیمی دهلران با هدف تکمیل زنجیره ارزش و استفاده از گازهای همراه نفت جمع‌آوری شده از طرح ان‌جی‌ال ۳۱۰۰ برای تولید محصولات پتروشیمی و پلیمری آغاز شد. با ارزیابی‌های صورت‌گرفته، این مجتمع ظرفیت تولید ۷۰۰ هزار تن اتیلن، ۱۵۰ هزار تن پروپیلن، ۵۰ هزار تن پیرولیز اشباع‌نشده و ۶ هزار تن سوخت کوره را دارد. بهره‌برداری کامل پتروشیمی دهلران اشتغال‌زایی ۱۲۰۰ نفر را به‌طور مستقیم خواهد داشت.

افزایش تولید صنعت پتروشیمی

صنعت پتروشیمی درسال۹۶ نیز با رشد قابل‌توجهی در تولید همراه بود به نحوی که عملکرد تولید ۱۱ماهه مجتمع‌های پتروشیمی کشور از ابتدای سال تا پایان بهمن ماه نشان از تولید بیش از ۴۹میلیون تن محصول پتروشیمی داردکه براساس این عملکرد، تولید ۲۱ مجتمع پتروشیمی مستقر در منطقه ماهشهر ۱۷ میلیون و ۹۵۶ هزار تن، تولید ۱۶ مجتمع پتروشیمی مستقر در منطقه عسلویه حدود ۲۰ میلیون و ۸۸۶ هزار تن و تولید ۲۱ مجتمع پتروشیمی مستقر در مناطق داخلی کشور حدود ۱۰ میلیون و ۲۰۷ هزار تن بوده است.

امضای توافقنامه ساخت کارخانه ان‌جی‌ال ۲۳۰۰

 در روزهای پایانی مهرماه ۹۶، مدیریت امور بین‌الملل شرکت ملی نفت و پتروشیمی امیرکبیر توافقنامه ساخت کارخانه ان‌جی‌ال ۲۳۰۰ را به منظور تامین خوراک پایدار امضا کردند تا بر اساس این توافقنامه، پس از سال‌ها،حل‌مهم‌ترین چالش مجتمع پتروشیمی امیرکبیر یعنی تامین خوراک پایدار، رنگ واقعیت به خود  بگیرد.

امضای تفاهم‌نامه‌ای میان منطقه آزاد قشم و نفت و گاز پارسیان

آبان ماه سال گذشته، با امضای تفاهم‌نامه‌ای میان منطقه آزاد قشم و نفت و گاز پارسیان، ایجاد ‌هاب پتروشیمی در قشم کلید خورد. براساس این تفاهم‌نامه‌ اجرای گام‌های ابتدایی و مطالعاتی این طرح آغاز شد. همکاری در تهیه قراردادها، پیشبرد انجام مطالعات طرح جامع ‌هاب‌پتروشیمی قشم به وسیله شرکت WORLEY PARSONS، تعیین حدود اربعه اراضی این طرح به وسعت تقریبی ۴۰۰ هکتار و پیشبرد انجام مطالعات کلان زیست محیطی و ایمنی سایت از تعهدهای سازمان منطقه آزاد قشم در این طرح مهم صنعت پتروشیمی به‌شمار می‌آید.

آغاز احداث پتروشیمی کوروش

در نیمه آذرماه سال گذشته، کلنگ احداث پتروشیمی کوروش با سرمایه‌گذاری ۱۹۰ میلیون دلار به منظور تولید سالانه ۱۵۰ هزار تن پروپیلن و مشتقات پایین‌دستی در بندر ماهشهر به زمین زده شد که براساس برآورد انجام شده، ساخت‌وساز آن ۴۰ ماه به طول خواهد انجامید. پروپیلن یکی از مواد پایه برای توسعه زنجیره ارزش در صنایع پتروشیمی محسوب می‌شود که خوشبختانه در این پروژه مسیر توسعه پایین‌دست و تکمیل زنجیره‌ ارزش نیز پیش‌بینی شده است.

امضای قرارداد تجاری‌سازی کاتالیست SAC۵۰۰

هفته پایانی بهمن ماه ۹۶، قرارداد تجاری‌سازی کاتالیست SAC۵۰۰ بین شرکت پژوهش و فناوری پتروشیمی و پتروشیمی شازند امضا شد. کاتالیست SAC۵۰۰ از خانواده کاتالیست‌های زیگلر ناتاست که در فرآیند دوغابی تولید پلی‌اتیلن سنگین قابل‌استفاده است. این کاتالیست از لحاظ فنی با کاتالیست‌های وارداتی قابل رقابت است و می‌تواند در واحدهای تولیدی فرآیند هوستالن برای تولید گرید لوله مورد استفاده قرار گیرد.این کاتالیست قابلیت جایگزینی کاتالیست‌های وارداتی مصرفی در واحدهای پلی‌اتیلن سنگین دوغابی هوستالن را دارد و از مزیت‌هایی مانند قیمت تمام‌شده به مراتب پایین‌تر، ضایعات کمتر در مراحل ساخت و مهم‌تر از همه دانش فنی بومی برخوردار است. با دستیابی به این دانش فنی، گامی بلند همسو با استقلال علمی مجتمع‌های پتروشیمی تولیدکننده پلی‌اتیلن سنگین و قطع وابستگی به واردات این محصول برداشته شده است.

افتتاح ۳ طرح پایین‌دستی

 هفتم اسفندماه، سه طرح پایین‌دستی پتروشیمی با ظرفیت ۱۴۶ هزار تن در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی به‌طور رسمی افتتاح شد. این طرح‌ها از مجموعه طرح‌های صنایع تکمیلی و پایین‌دستی پتروشیمی به‌شمار می‌روند که به‌طور رسمی افتتاح شدند.مجموع سرمایه‌گذاری سه طرح، تصفیه پساب شرکت پتروشیمی مارون به روش MBR (فرآیند رآکتور بیولوژیکی غشایی)، توسعه صنایع بسته‌بندی پتروپک و تولید آمیزه‌ها و مستربچ‌های پلیمری، ۹۷۷ میلیارد ریال و ۱/ ۱۵ میلیون دلار بوده و با بهره‌برداری از آنها، ۱۵۲ شغل مستقیم ایجاد شده است. این واحدها سالانه ۱۴۶ هزار تن آمیزه‌ها، مستربچ‌ها و کامپاندهای پلیمری و گرانول حاصل از بازیافت کیسه‌های شیرینگ تولید می‌کنند و محصول آنها در صنایع ساختمانی، خودرو، بسته‌بندی، نساجی و خانگی کاربرد دارد.