دو دلیل اصلی افزایش تورم: رشد نقدینگی و قیمت ارز + توصیه های سیاستی

می متالز - مرکز پژوهش‌های مجلس، رشد نقدینگی و افزایش قیمت ارز را دو عامل مهم در افزایش تورم ۶.۸۳ درصدی بهار سال جاری اعلام کرد.

به گزارش می متالز، مرکز پژوهش‌های مجلس در خصوص علل افزایش نرخ تورم اعلام کرد: شاخص قیمت مصرف کننده با ۶.۸۳ درصد افزایش در بهار سال جاری نسبت به پایان سال ۹۸، بیشترین میانگین نرخ تورم را طی چهار فصل گذشته ثبت کرد.

از بین گروه های کالایی، بخش «کالا و خدمات متفرقه» بیشترین رشد را داشت. خوراکی ها و آشامیدنی‌ها، دخانیات، مبلمان و لوازم خانگی، حمل و نقل، تفریح و فرهنگ نیز رشدی بیشتر از شاخص کل را تجربه کرده اند. شاخص کالاهای بادوام نیز با ۱۵.۴۳ درصد رشد در رتبه اول قرار دارد که عمدتا ناشی از رشد نرخ ارز است.

علل افزایش نرخ تورم در بهار ۹۹

از مهم ترین علل افزایش نرخ رشد شاخص قیمت مصرف کننده در فصل بهار را می توان رشد پایه پولی و افزایش نرخ ارز دانست. نرخ رشد نقدینگی و پایه پولی، هر دو بیشتر از نرخ رشد بلندمدت بوده و ۸.۸ و ۷.۵ درصد رشد داشته اند.

افزایش رشد نقدینگی در کنار سایر عوامل باعث افزایش انتظارات تورمی شده و روانه بازار دارایی ها و کالاهای بادوام شده است. کالاهای بادوام با ۱۵.۴۳ درصد، بیشترین رشد را در بین گروه های کالایی داشته اند. در بازار دارایی ها نیز شاخص بورس، نرخ ارز، سکه و مسکن، ۱۴۸، ۲۴، ۳۲ و ۲۹ درصد رشد داشته اند.

در بلندمدت رشد نقدینگی و تورم با یکدیگر به صورت متناسب حرکت می کنند اما در کوتاه مدت و میان مدت، جذب نقدینگی در بازار دارایی ها می تواند میان این دو فاصله ایجاد کند. معمولا نرخ تورم نسبت به رشد نقدینگی با تأخیر افزایش می یابد. در حال حاضر رشد ۶.۸ درصدی شاخص قیمت در مقابل رشد ۷.۳ درصدی نقدینگی قرار دارد.

تقریبا از دی ماه سال گذشته و همزمان با رشد شدید شاخص بورس و ورود نقدینگی به این بازار، نرخ تورم نیز از رشد نقدینگی فاصله گرفته است. یعنی بازار دارایی فعلا، باعث شده تورم کمتر از مقادیر مورد انتظار باشد و احتمال می رود در آینده نزدیک با خروج بخشی از منابع از بازار دارایی و ورود به بازار کالاهای مصرفی، موجب روند فزاینده تر نرخ تورم شود.

توصیه های سیاستی

افزایش پایه پولی و رشد شدید شاخص های قیمت در بازار دارایی ها و کالای بادوام، می تواند نشان از انتظارات تورمی بالا باشد. آنچه در حال حاضر باید در اولویت سیاستگذار پولی قرار گیرد، کنترل رشد قیمت در بازار دارایی ها است.

رشد شدید بازار دارایی اگر ناشی از رشد نقدینگی باشد در نهایت بر شاخص قیمت تخلیه خواهد شد. در نتیجه بایدرشد قیمتها در این بازار کنترل شود. نمی توان تصور کرد که پایه پولی و نقدینگی با نرخ فزاینده ای رشد داشته باشند، اما بازار دارایی بتواند ضربه گیر اثرات تورمی آنها باشد.

در حالی که عامل اصلی رشد پایه پولی و پس از آن نقدینگی، کسری بودجه دولت است، بدون کنترل و پیش بینی روش های غیر تورم زا برای تأمین کسری بودجه، نمی توان انتظارات تورمی و تورم را مهار کرد.

در کنار آن افزایش نرخ سود کوتاه مدت، می تواند یکی از راهکارها برای کنترل رشدهای شدید قیمت در بازارهای دارایی بورس، سکه، ارز و مسکن باشد. افزایش نرخ سود کوتاه مدت باید تا حدی متناسب با تورم انتظاری باشد که ضمن توجه به وضعیت ترازنامه بانکها و وضعیت رکود اقتصادی، بتواند منابع را از بازار دارایی ها به سوی سپرده های بانکی سوق دهد.

منبع: بورس پرس

تورم مرکز پژوهش‌های مجلس نقدینگی