صنعت زغال‌سنگ نیازمند گسترش مصارف

می متالز - مصرف سالانه کک در صنعت فولاد کشور در هر سال بیش از 2 میلیون تن برآورد می‌شود و این در حالی است که معامله 14 هزار تنی کک در بورس کالا بخش ناچیزی از آن را تشکیل می‌دهد.

به گزارش می متالز، در حقیقت نیاز صنعت فولاد کشور و بخش انرژی به کک و زغال‌سنگ بسیار بیشتر از این میزان است و باید برای افزایش مصرف کک و نیز افزایش معاملات آن در بورس کالا چاره‌ای اندیشیده شود.

در دنیا سالانه بیش از 7.5 میلیارد تن زغال‌سنگ تولید می‌شود که سهم چین در آن 3.5 میلیارد تن است. زغال‌سنگ از دیرباز یک منبع حرارتی بسیار مناسب و در قرن بیستم یکی از مواد اولیه صنعت فولاد دنیا بوده است. حتی در سال‌های اخیر با وجود اعمال محدودیت‌های زیست‌محیطی بر تولید و مصرف آن، از اهمیت این ماده معدنی کاسته نشده و همچنان در صدر لیست بیشترین تولیدات مواد معدنی جهان قرار دارد.

با وجود این در ایران به تولید و مصرف این ماده معدنی اهمیت داده نمی‌شود. این در حالی است که در کشور ما بیش از 1.5 میلیارد تن ذخایر زغال‌سنگ وجود دارد که منابع سرشاری محسوب می‌شوند؛ اما ایران حتی در بین 30 تولیدکننده برتر دنیا قرار ندارد. حتی کشورهایی مانند موزامبیک، مقدونیه و فیلیپین نیز بیشتر از ایران زغال‌سنگ تولید می‌کنند و این برای کشور ما که منابع قابل توجهی از این ماده معدنی در اختیار دارد، جای تاسف است. در گذشته نه‌چندان دور معادن زغال‌سنگ بسیاری در کشور ما فعال بودند و تقریبا تمامی نیازهای کشور به این ماده معدنی از داخل تامین می‌شد، اما به‌دلیل اعمال سیاست‌های نادرست در صنعت فولاد و عدم توسعه مصارف زغال‌سنگ به‌ویژه در مورد نیروگاه‌های حرارتی و صنایع شیمیایی، معادن زغال‌سنگ به‌تدریج و یکی پس از دیگری تعطیل شدند.

حتی در مورد صنعت فولاد نیز میزان مصرف زغال‌سنگ داخلی در هر سال کاهش یافت و امروزه بخش عمده‌ای از نیاز کشور به زغال‌سنگ و کک از طریق واردات تامین می‌شود. با این وجود صنعت زغال‌سنگ کشور نیز دچار نقصان‌هایی بوده است و نتوانست همپای پیشرفت‌های جهانی، خود را با تکنولوژی‌های روز دنیا تطبیق دهد؛ چرا که صنایع فولادی و مصرف‌کننده زغال‌سنگ همواره به‌دنبال مواد اولیه با کیفیت و قیمت رقابتی هستند و اگر یک تولیدکننده نتواند این نیاز را برای مشتری خود برآورده سازد، مشتریان به‌ناچار به‌دنبال مواد جایگزین می‌روند.

در صنعت زغال‌سنگ کشور نیز همین اتفاق افتاده است و به همین دلیل واردات زغال‌سنگ و کک از تولید داخلی پیشی گرفته است. ضمن اینکه ذوب آهن اصفهان که از طریق کوره بلند به تولید فولاد می‌پردازد تنها مصرف‌کننده عمده زغال‌سنگ و کک در کشور محسوب می‌شود. بدین ترتیب زغال‌سنگ مصارف چندانی در ایران ندارد و بنابراین در بورس کالای ایران همواره شاهد مازاد عرضه این محصول هستیم. چنانچه نمودار 1 نیز نشان می‌دهد، در سال 1396بیش از 80 هزار تن کک در بورس کالا عرضه شده است که در مقابل آن 14 هزار تن تقاضا وجود داشت و به همین میزان نیز معامله صورت گرفت. در حقیقت به‌‌دلیل الزام دولتی بودن کک‌سازی زرند این شرکت ناچار است تولیدات خود را در بورس کالا عرضه کند. بنابراین باید برای گسترش مصارف زغال‌سنگ و در کشور چاره‌ای اندیشیده شود تا میزان معاملات این ماده معدنی نیز در بورس کالا افزایش یابد.