بحران آب دیگر شعار نیست!

به‌ گزارش می متالز، بر اساس آمار و ارقام وضعیت ورودی آب به سدهای کشور بسیار نامطلوب است، به طوری‌که ورودی آب به سدها به طور میانگین حدود ۳۶ تا ۳۷ درصد و در برخی از سدها بیش از ۷۰ درصد نسبت به سال گذشته کاهش داشته است و سدهای درودزن، ملاصدرا، ‌زاینده رود، سدهای استان خوزستان، ‌سدهای شمیل و نیان، سد دوستی، سد چاه نیمه‌ها و سد کوثر دارای شرایط بحرانی هستند.

علاوه بر این براساس آخرین آمار میزان بارش‌ها در سال آبی جاری نسبت به سال آبی گذشته ۵۱ درصد و در مقایسه با متوسط ۴۹ ساله ۴۸.۹ درصد کاهش داشته است. به طور کلی می‌توان گفت که در حال حاضر وضعیت آب کشور در شرایط زیر نرمال قرار دارد به همین دلیل وزیر نیرو هشدار داده که در بخش های نظیر کشاورزی، صنعت و محیط زیست در سال جاری آبی یعنی تا پایان شهریور۱۳۹۷، با مضایقی مواجه خواهند شد اما سعی خواهیم کرد که پس از تسهیم عادلانه کم‌آبی چنانچه بخشی با کاهش بیشتری مواجه بود براساس ضوابط و مقررات بتوانیم منابع مالی مورد نیاز و خسارات مربوطه را جبران کنیم.

از سوی دیگر بر اساس آمار و ارقام موجود، در حال حاضر ۲۵ درصد منابع آبی کشور بدون منبع درآمد بوده و این در حالی است که باید این عدد زیر ۱۵ درصد باشد؛ به همین دلیل بسیاری از کارشناسان معتقدند که مصرف آب کشور باید از ۱۰۰ میلیارد مترمکعب به ۷۰ میلیارد مترمکعب کاهش یابد.

همچنین میزان هدررفت ضایعات آب در سطح کشور بین ۳۰ تا ۳۵ درصد تخمین زده شده و این بدان ‌معنا است که بالغ بر ۲۴ میلیارد مترمکعب آب آن هم در شرایطی که با بحران و تنش آبی مواجه هستیم دور ریخته می‌شود، از سوی دیگر ۱۰ درصد بارش مستمر در طول سال منجر به تامین ۲۰ تا ۲۵ درصد آب و منابع آبی مورد نیاز کشور می‌شود و میزان آب تجدیدپذیر در سطح کشور ۱۱۴ میلیارد مترمکعب بوده و از مجموع آب مصرفی در کشور ۹۰ درصد آن در روستاها مصرف می‌شود و ۹۴ درصد از اشتغال‌های مستقیم و غیرمستقیم کشور هم مرتبط با بخش کشاورزی بوده است.

در کل ایران با بارشی معادل یک سوم متوسط بارش دنیا و یک دوم متوسط بارش آسیا در یک منطقه خشک و کم آب قرار دارد. میزان سرانه آب، سالانه از ۵۵۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۵۵ به میزان ۱۷۰۰ متر مکعب در سال ۱۳۸۵ رسیده و با توجه به محدودیت منابع آبی، تغییرات اقلیمی، کاهش بارش، تغییر نوع بارش، گرم شدن زمین، افزایش تبخیر، تراز منفی آبهای زیرزمینی و نیز بحرانی شدن ۲۹۰ دشت کشور، میزان سرانه روز به روز کاهش می‌یابد.

از طرف دیگر، با فرض دانستن اینکه نرخ رشد جمعیت در سال‌های آتی برابر وضع موجود باشد، خود میزان نیاز آبی را در بخش‌های شرب، بهداشت، صنعت و کشاورزی و محیط زیست افزایش می‌دهد؛ به طوری که میزان نیاز آبی در سال ۱۴۰۰ برابر ۱۲۲ میلیارد متر مکعب خواهد بود .علاوه بر این در حال حاضر از کل منابع آبی تجدید شونده کشور با در نظر گرفتن منابع آب‌های مرزی در حدود ۹۲ میلیارد متر مکعب و برابر ۷۱ درصد منابع آب تجدید شونده برداشت می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد این درصد در سال‌های آینده حداکثر تا ۸۸ درصد قابل افزایش خواهد بود؛ یعنی حداکثر ظرفیت آبی تجدید شونده کشور مقدار ۱۱۴.۵ میلیارد متر مکعب خواهد بود.

وضعیت منابع آبی به گونه‌ای است که دیگر نمی‌توان به مساله بحران آب ساده نگاه کرد و باید تمام سازمان ها و ارگان های ذی ربط برای حل این مساله بسیج شوند.