اعتمادسوزی به بهانه صرفه جویی در ارز دانشجویی

به گزارش می متالز، در جریان ایجاد تغییراتی در اختصاص ارز مبادله‌ای و به دنبال آن حرکت به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز، از سال گذشته بانک مرکزی با بازنگری در مجموعه مقررات ارزی اقدام به حذف ارز مبادله‌ای از مشمولینی کرد که حدود ۲۰ گروه اصلی را شامل می‌شوند. طبق آخرین تغییرات که از اسفندماه سال گذشته اعمال شده است، دانشجویان نیز از دریافت ارز مبادله‌ای کنار گذاشته شده‌اند که البته دارای شرایط خاصی برای دانشجویان بورسیه و آزاد است.

میثم رادپور کارشناس بازار سرمایه معتقد است در خصوص تخصیص یا عدم تخصیص ارز دو نظر وجود دارد مبنی بر اینکه عده‌ای می‌گویند باید در مواردی ارز تخصیص دهند و عده‌ای هم با حذف آن موافق هستند که داستان حذف ارز دانشجویی نیز از همین موارد است.

رادپوراظهار داشت : مسلم است که کار بانک مرکزی مکانیکال نیست و مجبور است اعتماد جلب کند. در شرایطی که بازار حالت عادی ندارد حذف ارزهای تخصیص یافته، باعث کاهش اعتماد می شود .

وی ادامه داد: سوالی که مطرح می شود این است که چرا دولت الان چنین کاری را انجام می دهد چرا دقیقا این تصمیمات را زمانی می گیرد که بازار نابسامان است؟ شاید حذف ارز دانشجویی به لحاظ حجم آن مسئله مهمی نباشد اما حواس مقام ناظر باید به این نکته باشد که اعمال این تصمیمات، باعث کاهش اعتماد در بازار می شود .

این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به هدف از این تصمیمات بیان کرد: بانک مرکزی به خیال خود با اینکار صرفه‌جویی انجام می دهد اما هزینه این صرفه جویی مخابره پیامی به بازار است مبنی بر اینکه اوضاع بانک مرکزی خوب نیست و این پیام باعث سلب اعتماد از بانک مرکزی می شود .

وی گفت: در شرایطی که همه نگران اوضاع بازار هستند بانک مرکزی باید تلاش کند اعتماد را به بازار ارزی کشور برگرداند ولی وقتی چنین تصمیمی می گیرد پیامی را مخابره می کند که بازار را بیشتر متشنج می کند. اگر در شرایط عادی و آرام بازار چنین تصمیماتی گرفته می شد به عنوان یک سیاست قابل پذیرش بود اما در شرایط کنونی به اثر پیام دهی ناشی از این تصمیم گیری بیشتر باید توجه کنیم.

رادپور یادآور شد: شاید مسئولان بانک مرکزی حواسشان به این پیام ها نیست چرا زمانی که جنبش های شدید ارزی آغاز شده یک ارز را تخصیص می دهید یا حذف می کنید؟ بازار چه فکری در این خصوص می کند؟ این اثر سیستماتیک بسیار مهم است شاید بتوان گفت اثر جوی ناشی از این تصمیمات که حتی از یک خبر نسبتا کوتاه در این خصوص ایجاد می شود بیشتر از خود تصمیم است.

در سایر تغییرات از سال گذشته و از شهریورماه بود که بانک مرکزی ارز مبادله‌ای را برای مسافران نیز حذف کرد به طوری که حدود ۲۰۰ دلار برای عتبات عالیات و ۳۰۰ دلار برای سایر مسافرین اختصاص پیدا می‌کرد که این رقم حذف و ارز مسافران آزاد اعلام شد. در ادامه نیز ارز مبادله‌ای اختصاص یافته به ایرلاین‌ها نیز حذف شد که البته با اعتراضاتی از سوی آنها به دلیل بالا رفتن هزینه‌های مربوطه همراه شد.

به هر صورت حذف ارز مبادله‌ای یکی از الزامات حرکت به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز و حذف رانت‌های موجود به شمار می‌رود، اما در این بین خود می‌تواند موجب ایجاد افزایش تقاضا در بازار آزاد شود.

شرایط دریافت ارز دانشجویی

بر اساس بند (۳) مجموعه مقررات ارزی در بخش خدمات ارزی و سایر مبادلات بین المللی، فروش و انتقال ارز دانشجویان بورسیه با ارائه درخواست وزارت‌های علوم، تحقیقات و فناوری و همچنین بهداشت و درمان و آموزش پزشکی با امضای ذی حساب یا مدیر امور مالی و معاونت مربوطه هر یک از وزارتخانه‌ها به نرخ رسمی بلامانع اعلام شده است.

اما فروش و انتقال ارز برای سایر دانشجویان در شرایط دیگری انجام خواهد شد به طوری که فروش و انتقال ارز بابت شهریه دانشجویان آزاد خارج از کشور از مقطع فوق لیسانس به بالا با ارائه درخواست متقاضی در مقابل تایید وزارتخانه مربوطه مبنی بر شاهد تحصیل بودن دانشجو در خارج از کشور و ارائه صورت حساب دانشگاه مربوطه به اندازه مبلغ مندرج در آن و حداکثر در سقف ۱۵ هزار دلار سالانه در وجه موسسه یا دانشگاه مربوطه با اعلام کتبی متقاضی مبنی بر صحت هزینه انتقال یافته به نرخ آزاد و صرفا از طریق بانک‌های عامل منتخب یعنی تجارت و سامان بلامانع است.

در صورت عدم امکان انجام حواله و ضرورت پرداخت نقدی به تشخیص بانک اخذ تعهد کتبی از دانشجو و یا خانواده او مبنی بر ارائه تاییدیه دانشگاه در این خصوص که اصالت و اعتبار آن توسط نمایندگی ایران در محل تحصیل تایید شده باشد، ظرف مهلت حداکثر شش ماه از تاریخ پرداخت وجه الزامی است.

همچنین فروش، انتقال و یا پرداخت ارز بابت هزینه‌های دانشجویان آزاد به میزان حداکثر ماهیانه ۱۰۰۰ دلار برای هر نفر و برای هر عضو خانواده ماهیانه حداکثر ۵۰۰ دلار به نرخ آزاد و صرفا از طریق بانک تجارت و سامان بلامانع اعلام شده است.