آینده تحریم‌های ایران

به گزارش می متالز، سرمایه‌گذاران در بازار مواد خام مانند دیگر فعالان اقتصادی بسیار مشتاق هستند بدانند آیا فرقی بین ترامپ و بایدن از لحاظ اثری که بر قیمت‌ها گذاشته خواهد شد، وجود دارد یا نه؟ فردا انتخابات برگزار می‌شود و به‌زودی نتیجه آن مشخص خواهد شد. بسیاری از تحلیلگران معتقدند اگر شاهد موج آبی باشیم، یعنی بایدن در انتخابات پیروز شود، بازار مواد خام رشد قابل‌ملاحظه‌ای خواهد داشت. اما پیروزی ترامپ نیز خبر چندان بدی برای این بازارها نیست. علت این است که قیمت مواد خام همچنین تحت تاثیر نرخ‌های بسیار پایین بهره، تزریق شدن هزاران میلیارد دلار نقدینگی به اقتصادها و امیدواری به عرضه واکسن برای کرونا است. بهبود شرایط اقتصادی، افزایش تقاضا از سوی چین و دینامیک عرضه و تقاضا عواملی هستند که انتظار می‌رود به رونق بازار مواد خام بیفزاید.

یکی از تحلیلگران بازار مواد خام می‌گوید: «صرف‌نظر از اینکه چه‌کسی در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز شود پیش‌بینی ما این است که قیمت مواد خام سال آینده رشد خواهد کرد. نرخ‌های به‌شدت پایین بهره، پایبندی بانک‌های مرکزی به بالا بردن نرخ تورم، کاهش ارزش دلار و بهبود شرایط کلی اقتصاد به رونق بازار مواد خام کمک خواهد کرد. به‌ویژه قیمت مواد خامی که عرضه آنها با اختلال مواجه است رشد بسیار بالاتری خواهد داشت.» بایدن اعلام کرده در صورت پیروزی در انتخابات برنامه عظیم حمایتی برای توسعه زیرساخت‌ها اجرا خواهد کرد. این برنامه چشم‌انداز بازار مواد خام را مثبت‌تر می‌کند. یکی دیگر از تحلیلگران می‌گوید: «مهم‌ترین موضوع این است که آیا دموکرات‌ها می‌توانند کنترل هر دو مجلس نمایندگان و سنای‌کنگره را به‌دست آورند یا نه. اگر آنها موفق شوند به این هدف برسند این یک سیگنال قوی برای بازار مواد خام است. زیرا در این حالت آنها به‌راحتی می‌توانند بودجه قابل‌ملاحظه‌ای برای توسعه زیرساخت‌ها اختصاص دهند.» در ادامه به بررسی مفصل‌تر شرایط می‌پردازیم.

پیروزی بایدن به رشد قیمت سوخت، فلزات پایه، سنگ‌آهن و نقره منجر خواهد شد. قیمت تمام این موادخام با توسعه فعالیت‌های تولیدی و زیرساختی حمایت می‌شود. بایدن بر توسعه استفاده از انرژی‌های سبز تاکید کرده و نیز قصد دارد میزان بالایی بودجه برای توسعه زیرساخت‌ها اختصاص دهد در نتیجه اگر او بتواند بودجه موردنظر خود را به تصویب برساند تقاضا برای انواع مواد‌خام افزایش خواهد یافت. پیروزی ترامپ در انتخابات فردا یک عامل منفی برای بازار مواد‌خام یاد‌شده نیست. اما با توجه به اینکه برنامه او برای توسعه زیرساخت‌ها به شکل مفصل بیان نشده، برنامه‌های رقیب او جذاب‌تر و مثبت‌تر برای بازار موادخام به‌نظر می‌رسد. از سوی دیگر موضع بایدن درباره تعرفه‌ها و تجارت نیز به رونق بازار فلزات صنعتی کمک خواهد کرد. انتظار می‌رود پیروزی بایدن و اجرای برنامه‌های توسعه‌ای او زمینه را برای رشد ۵ تا ۱۰ درصدی قیمت فلزات یادشده فراهم کند و این یک رشد پایدار خواهد بود. البته تحقق این پیش‌بینی به پیروزی قاطع بایدن وابسته است. اگر نتیجه انتخابات به چالش کشیده شود (و احتمال آن کاملا وجود دارد) برای مدتی از جذابیت بازار فلزات صنعتی کاسته می‌شود. اما قیمت حوزه‌های امن سرمایه‌گذاری نظیر طلا و نقره بالا خواهد رفت. اما حتی اگر نتیجه انتخابات به چالش کشیده شود، پس از مدتی آرامش در بازار حاکم خواهد شد. باید به این نکته اشاره شود که بی‌ثباتی و عملکرد منفی بازارها قبل از انتخابات، پس از این رویداد برای مدت طولانی ادامه پیدا نخواهد کرد. زیرا در نهایت سیاست‌های دولت جدید بر بازارهای مختلف از جمله بازارهای مالی، طلا، نفت و دیگر بازارها اثر خواهد گذاشت.

پیش‌بینی می‌شود پس از انتخابات، قیمت طلا بالا رود. اما اگر ترامپ پیروز شود رشد قیمت این فلز گرانبها بیشتر خواهد بود. در سال‌جاری میلادی تاکنون قیمت طلا رشد قابل‌ملاحظه‌ای داشته و ماه آگوست قیمت طلا به ۲۰۷۵ دلار رسید. طی دو ماه اخیر قیمت‌ها در سطوح پایین‌تر نوسان کرده اما عملکرد بازار همچنان مثبت است و اکنون نسبت به ابتدای سال قیمت طلا ۲۵ درصد بالاتر است. رشد قیمت طلا حاصل برنامه‌های حمایتی پولی و مالی و نیز نرخ‌های پایین بهره بوده که سبب افت ارزش دلار شده است. پیروزی ترامپ به رشد قیمت طلا کمک می‌کند زیرا او طرفدار سرسخت سیاست‌های حمایتی پولی از سوی بانک مرکزی است. البته برخی تحلیلگران معتقدند استقرار بایدن در کاخ‌سفید نیز به معنای اعمال فشار برای حفظ سیاست‌های حمایتی است. اما حضور ترامپ در صحنه قدرت برای ۴ سال دیگر سبب افزایش ریسک‌های ژئوپلیتیک می‌شود، در نتیجه حرکت به سمت حوزه‌های امن سرمایه‌گذاری بیشتر خواهد شد. پیش‌بینی افزایش مالیات‌ها و مقررات سختگیرانه‌تر در صورت پیروزی بایدن، بر جذابیت حوزه‌های امن سرمایه‌گذاری می‌افزاید. اما اکثر تحلیلگران معتقدند او در کوتاه‌مدت در این مسیر حرکت نخواهد کرد. زیرا اجرای برنامه‌های یاد شده به اقتصاد که در وضعیت خوبی قرار ندارد فشار وارد می‌کند. از دید برخی کارشناسان، موج آبی تاثیر بیشتری بر بازار طلا خواهد داشت، زیرا دموکرات‌ها مایلند میزان بالای برنامه‌های حمایتی مالی اجرا شود و این به‌معنای رشد نرخ تورم و افزایش تقاضا برای طلا است. البته افزایش سرمایه‌گذاری‌های دولت همچنین به معنای بالا رفتن نرخ بازدهی اوراق خزانه و کاهش جذابیت طلا خواهد بود زیرا طلا و نقره بازدهی ندارند. بنابراین رونق بازار فلزات گرانبها در صورت پیروزی ترامپ بیشتر خواهد بود. قیمت نقره مانند طلا امسال رشد قابل‌ملاحظه‌ای داشته زیرا از آن، هم برای سرمایه‌گذاری و هم در حوزه تولید استفاده می‌شود. هنگامی که محیط برای رشد قیمت طلا فراهم است، قیمت نقره نیز معمولا بالا می‌رود. به لحاظ تاریخی نوسان قیمت نقره دو‌برابر طلاست. برنامه‌های جو بایدن برای حرکت به  سمت انرژی‌های پاک به‌ویژه سبب رشد قیمت نقره می‌شود، زیرا از این فلز در پنل‌های خورشیدی استفاده می‌شود.

بازار نفت در سال‌جاری میلادی تحت‌تاثیر منفی همه‌گیری کرونا قرار داشته و قیمت‌ها به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافته است. درباره اثر پیروزی هریک از دو نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بر بازار نفت دیدگاه‌های متناقضی مطرح شده و واقعا مشخص نیست پیروزی کدام یک به رشد قیمت‌ها منجر خواهد شد. هر دو نفر برنامه‌هایی برای بخش انرژی دارند. اگر بایدن پیروز شود برنامه ۲۰۰۰ میلیارد دلاری او در حوزه توسعه زیرساخت‌ها به رشد تقاضا در بخش صنعت منجر می‌شود و از قیمت نفت حمایت خواهد شد. همچنین اگر او برای تولید نفت شیل مانع ایجاد کند، کاهش عرضه نیز به رشد قیمت‌ها کمک خواهد کرد. اما برنامه‌های بایدن همچنین شامل توسعه انرژی‌های سبز از جمله تولید خودروهای برقی است که از مصرف سوخت‌های فسیلی خواهد کاست. یک نکته مهم این است که سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران اثرات بزرگ کوتاه‌مدت بر قیمت نفت خواهد داشت. تحریم‌های فراگیر اقتصادی آمریکا علیه ایران سبب افت شدید صادرات نفت این کشور شده است؛ اگر بایدن پیروز شود و موضع آمریکا در قبال ایران نرم شود ۲ میلیون بشکه نفت در روز بر عرضه این ماده خام افزوده خواهد شد و این عامل سبب می‌شود سال آینده برخلاف پیش‌بینی‌های کنونی وضعیت بازار نفت بهتر نشود. احتمال احیای مذاکرات هسته‌ای بین ایران و آمریکا در صورت پیروزی بایدن یا ترامپ وجود دارد اما اگر ترامپ پیروز شود احتمال لغو تحریم‌ها بسیار کم است.

آنیتا گابریل بیزنس تایمز