ویژه خواری با قیمت گذاری دستوری فولاد/ توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد با محوریت بورس کالا

به گزارش می متالز، نماینده مردم زنجان در مجلس با اشاره به اتمام بررسی طرح توسعه و تولید پایدار زنجیره فولاد در کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی گفت:این طرح در ۵ماده کامل شده و طی هفته آینده راهی صحن می شود تا نمایندگان تصمیم نهایی را در خصوص آن اتخاذ کنند. فکر می کنم با رای نمایندگان و تایید شورای نگهبان طرح در مسیر اجرا قرار بگیرد و از این طریق بخشی از نارسایی های بازار فولاد حل خواهد شد.

مصطفی طاهری با اشاره به محتوای طرح گفت: بر اساس طرح، کل زنجیره فولاد باید به طور شفاف در بورس عرضه شود. هر فعال اقتصادی که ماده اولیه از بورس خریداری می کند، چنانچه این مواد را تبدیل به ماده نهایی نکند، برای بار بعد نمی تواند اقدام به خرید ماده اولیه کند. ضمن اینکه اگر مشخص شود که فردی ماده اولیه خریداری شده از بورس را به هر نحوی در بازار آزاد به فروش رسانده، کل  سهمیه او قطع خواهد شد.

فروش مواد اولیه در بازار آزاد

او در ادامه افزود: از جمله دیگر مواد مهم این طرح ایجاد کمیته «رصد و پایش بازار فولاد» و ساماندهی «سامانه جامع تجارت» است تا از این طریق فروش داخلی و فروش خارجی فولاد برنامه ریزی و ذیل پایش مستمر نظارتی قرار بگیرد. بر اساس مکانیسمی که در این طرح گنجانده شده هرگونه فعالیت خارج از ساختار بازار سرمایه تخلف محسوب می شود و مرتکبان آن با مجازات های قانونی روبه رو خواهند شد.

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: برخی اخبار حاکی از آن است که سوداگران بازار فولاد با استفاده از رانت ارتباطی، سهمیه مواد اولیه بیشتری دریافت کرده اند، اما محصول نهایی ارائه شده، بسیار کمتر از حجم مواد اولیه ای است که دریافت کرده اند. به عبارت روشن تر به دلیل ضعف در نظارت، مواد اولیه را با قیمت های پایین دریافت و در بازار آزاد به چندین برابر قیمت به فروش رسانده اند.

او گفت: در گزارشی که در کمیسیون قرائت شد به این نکته نیز اشاره شد که برخی شرکت ها، حجمی از محصول خود را در بورس کالا عرضه می کنند و مابقی را در بازارهای خارج از بورس و بدون هیچگونه شفافیتی به فروش می رسانند. این روش های سوداگرانه باعث می شود تا فولاد چند قیمت متفاوت داشته باشد. تجربه هم نشان داده هر زمان رویکرد چند نرخی در بازارها حاکم شده، رانت و ویژه خواری و نوسان هم در حاشیه بازارها شکل گرفته است.

نماینده مردم زنجان در پاسخ به این پرسش که دلیل این حجم از رانت و ویژه خواری در بخش های مختلف اقتصاد از جمله فولاد چیست؟ گفت: بخش قابل توجهی از رانت ها و سوداگری ها در بازارها به دلیل ارز چند نرخی و توزیع دلار ۴۲۰۰ تومانی است. در اقتصادی که ثبات وجود ندارد، رانت خواران همیشه چند قدم از نهادهای نظارتی جلو هستند. تا مسئولان نظارتی بخواهند حفره های سوداگرانه را شناسایی و مقابله با آن را آغاز کنند، مفسدان فرسنگ ها از دسترس نهادهای نظارتی خارج شده و فعالیت های خود را در سایر بخش ها از سر گرفته اند.

طاهری در بیان دلیل این مشکل گفت: دلیل افزایش سوداگری ها در بازار فولاد، عدم استفاده کاربردی از سامانه های هوشمند و گردآوری داده های به روز شده برای تصمیم سازی های اساسی است. تا زمانی که اهمیت استفاده از این سامانه ها جدی گرفته نشود، امکان نظارت فراگیر و مسدود ساختن فعالیت های سوداگرانه و رانتی یا ممکن نیست و یا بسیار دشوار است.

او در پایان گفت: درشرایطی که کمبودی در فولاد کشور وجود ندارد و تولید این محصول بیش از نیاز کشور است، اما تفاوت قیمت فولاد در بورس با قیمت بازار آزاد باعث شده تا نظام عرضه و تقاضای این محصول استراتژیک دچار شکاف شود و متعاقب آن این محصول، چند نرخ متفاوت را به خود ببیند.