به گزارش می متالز، در عملیات بازار باز دو هفته نخست آذرماه نیز در مجموع بانک مرکزی حدود ۸ هزار میلیارد تومان در قالب قرارداد ریپو و ۴/ ۱ هزار میلیارد تومان در قرارداد اعتبارگیری قاعده مند تامین نقدینگی کرده است.
بانک مرکزی هر هفته آمار فروش اوراق دولتی را منتشر میکند. براساس گزارش بانک مرکزی در هفته منتهی به ۱۱ آذرماه، سه بانک سفارشهای خود را به ارزش ۶۰۰ میلیارد تومان در سامانههای بازار بینبانکی ثبت کردند. وزارت امور اقتصادی و دارایی نیز با فروش ۸/ ۳۷ میلیارد تومان اوراق «اراد۵۴» و ۴۷۰ میلیارد تومان اوراق «اراد۵۸» با نرخ بازده تا سررسید ۵/ ۲۰ درصد موافقت کرد. در معرفی این دو اوراق آمده است که اراد ۵۴، یک اوراق دو ساله با سررسید آذرماه ۱۴۰۱ است. زمان سررسید اراد ۵۸ نیز دی ماه ۱۴۰۱ است و اوراق دو ساله به شمار میآید. در نتیجه در هفته بیست و هفتم از طریق فرآیند حراج حدود ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق دولتی به فروش رسیده است.
اما دولت روش دیگری نیز برای فروش اوراق دولتی دارد که این روش در فرآیند خارج از حراج و در بورس است. براساس گزارش بانک مرکزی در هفته دوم آذرماه، در فرآیند خارج از حراج و از طریق بورس ۱۴۰ میلیارد تومان اوراق «اراد۵۴» با نرخ بازده تا سررسید ۵/ ۲۰ درصد و ۴/ ۴۱ میلیارد تومان اوراق «اراد۵۵» با نرخ بازده تا سررسید ۳/ ۲۱درصد به فروش رسیده است. اوراق اراد ۵۵ نیز یک نوع اوراق سه ساله است که سررسید آن آذرماه ۱۴۰۲ است.
البته بانک مرکزی در گزارش خود اعلام کرده که در فاصله بین دو حراج بیست و ششم و بیست و هفتم نیز اوراق دولتی به فروش رسیده است. براساس اعلام بانک مرکزی در روز چهارشنبه ۵ آذرماه ۱۳۹۹، سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی در پذیرهنویسی هزار میلیارد تومان اوراق «اراد۵۷» شرکت کردند. در روزهای شنبه، یکشنبه و دوشنبه هفته جاری نیز سرمایهگذاران حقیقی و حقوقی ۲۳۰ میلیارد تومان اوراق «اراد۵۵» و ۴/ ۲۶ میلیارد تومان اوراق «اراد ۴۹» را در نرخهای کشف شده در آخرین حراج خریداری کردند. در پذیرهنویسی اراد ۵۷، نرخ سود تا سررسید ۲۲ درصد تعیین شده و تاریخ سررسید این اوراق آذرماه ۱۴۰۳ است. نرخ سود اوراق اراد ۵۵ و اراد ۴۹ نیز ۳/ ۲۰ درصد بوده است. براساس گزارش بانک مرکزی در هفته منتهی به ۱۱ آذرماه سالجاری، در مجموع ۹/ ۱ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی به فروش رسیده است.
بررسی آمار فروش اوراق دولتی در هفته دوم آذرماه نشان میدهد که از ابتدای آذر تا پایان ۱۱ آذرماه سالجاری، حدود ۵ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی فروخته شده است. این در حالی است که در آبان ماه مجموع اوراق دولتی فروخته شده ۱/ ۴ هزار میلیارد تومان بوده است. در مهرماه نیز کل اوراق فروخته شده حدود ۷/ ۱ هزار میلیارد تومان بوده است. بنابراین به نظر میرسد اگرچه فروش اوراق دولتی در پاییز با کم رونقی همراه بوده اما در آذرماه بازار خرید و فروش اوراق دولتی رونق بیشتری گرفته است. جزئیات فروش اوراق دولتی در پاییز نشان میدهد علاوه بر اینکه تقاضا برای خرید اوراق دولتی توسط بانکها افزایش پیدا کرده، اما روشهایی مانند پذیرهنویسی و فروش اوراق در بورس نیز با رشد خوبی همراه بوده است.
گزارشها نشان میدهد در تابستان بهترین فروش اوراق دولتی رقم خورده است. در تیرماه حدود ۵/ ۳۱ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی فروخته شده است. در مرداد ماه این رقم به حدود ۷/ ۱۴ هزار میلیارد تومان رسیده و در شهریور ماه روند کاهشی ادامه داشته و رقم فروش این اوراق به ۶/ ۱۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. در خرداد ماه نیز ۹/ ۱۰ هزار میلیارد تومان اوراق دولتی فروخته شده است که در مجموع فروش اوراق دولتی در ۲۷ هفته را به ۷/ ۸۰ هزار میلیارد تومان رسانده است.
بانک مرکزی در گزارشهای منتشر شده بهطور منظم نرخ سود اوراق دولتی را منتشر میکند. بررسی نرخ سود اوراق دولتی نشان میدهد که از ابتدای مهرماه، نرخ سود اوراق دوساله ۲۰ درصد و نرخ سود سه ساله ۲۱ درصد بوده است. اما در هفتههای پایانی آبان ماه، نرخ سود اوراق دوساله با افزایش ۴/ ۰ درصدی به ۴/ ۲۰ درصد و نرخ اوراق سه ساله با افزایش ۳/ ۰ درصدی به ۳/ ۲۱ درصد رسیده است. این نرخ سودها در آذرماه مجددا افزایش داشته و نرخ سود اوراق دو ساله به ۵/ ۲۰ درصد رسیده است. اما نرخ اوراق سه ساله تغییری نداشته است. در اوراق پذیرهنویسی شده نیز نرخ اوراق ۴ ساله ۲۲ درصد تعیین شده است. این عدم تغییر در نرخ اوراق همراه با عدم تغییر تقاضا برای اوراق دولتی نشان میدهد که با کاهش انتظارات تورمی و افت بازدهی در بازارهای مالی و کالایی، نرخهای اوراق دولتی صرفه اقتصادی پیدا کرده و استقبال از آنها در آذرماه کاهش پیدا نکرده است.
بانک مرکزی گزارش عملیات بازار باز را نیز بهطور هفتگی اعلام میکند. براساس اعلام بانک مرکزی در عملیات بازار باز ۵ آذرماه، ۱۵ بانک تقاضای تامین نقدینگی با فروش اوراق بدهی دولتی داشتند که بانک مرکزی با تزریق ۳/ ۳ هزار میلیارد تومان نقدینگی با نرخ حداقل ۵/ ۱۹ درصد به بانکهای متقاضی در قالب قرارداد توافق بازخرید یا ریپو موافقت کرد. همچنین در هفته جاری یک بانک برای تامین نقدینگی بسیار کوتاهمدت (اضطراری) خود از اعتبارگیری قاعدهمند در روز یکشنبه و به ارزش ۳/ ۱ هزار میلیارد تومان در قالب توافق بازخرید استفاده کرد.
در عملیات بازار باز ۱۲ آذرماه نیز ۴ بانک تقاضای تامین نقدینگی از بانک مرکزی داشتند که بانک مرکزی با تزریق ۷/ ۴ هزار میلیارد ریال نقدینگی با حداقل نرخ ۵/ ۱۹ درصد در قالب قرارداد ریپو به بانکهای متقاضی موافقت کرد. همچنین در هفته جاری یک بانک در دو نوبت از اعتبارگیری قاعدهمند به ارزش ۱۲۰ میلیارد تومان استفاده کرد. تامین نقدینگی از طریق بازار باز منوط به داشتن اوراق بدهی دولتی است. بنابراین بانکهایی میتوانند از این طریق نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کنند که پیشتر اوراق دولتی را در حراج خریداری کرده باشند که میتواند ملاکی برای سنجش وضعیت مالی بانکها باشد.