به گزارش می متالز، به نقل از بیبیسیانگلیسی، ناظر جهانی در جایگاه یک سازمان مردمنهاد خبر داده بود که طالبان و داعش در استان ننگرهار افغانستان از معادن تالک پول هنگفتی بهدست میآورند. اتحادیه شرکتهای استخراج و پردازش معادن تالک ننگرهار اما این ادعا را تکذیب کرده است. وزارت معادن افغانستان نیز گزارش این نهاد را مبالغهآمیز خوانده بود.
گلوبال ویتنس میگوید این گزارش به وسیله گفتوگو با کسانی تهیه شده که در محل این منبع معدنی حضور داشتند و ابهامی در آن نیست.
در همین حال، علی محمد، رئیس اتحادیه شرکتهای فرآوری تالک در ننگرهار در پاسخ به این اتهام میگوید: این گروهها به طور مستقیم از استخراج معدن تالک در این ولایت درآمدزایی نمیکنند و هدف گلوبال ویتنس از این ادعا، توقف استخراج معادن در این ولایت است.
پرویز الیشنگی، رئیس معادن ننگرهار نیز با تایید سخنان نمایندگان این شرکتها میگوید معادن تالک در ولایتهای شیرزاد، حصارک و خوگیانی به طور کامل در کنترل این شرکتها هستند هر چند این احتمال وجود دارد که به صورت انفرادی در برخی نقاط این ولایتها تفنگداران غیرمسئول از برخی شرکتها پول گرفته باشند اما پیگیری این کار در حیطه مسئولیت وزارت معادن نیست.
یک مسئول شرکت استخراج تالک در ننگرهار که نمیخواهد نامش برده شود، به بیبیسی گفت داعش بر معادن کنترل ندارد اما طالبان از این معادن محصول میگیرد، همچنین به گفته او دولت افغانستان از هر تن تالک، ۶۰۰ افغانی و طالبان ۸۰۰ کلدار (حدود ۷ دلار امریکا) مالیات میگیرد.
پیشتر، گلوبال ویتنس نیز گفته بود درآمد طالبان از استخراج و تجارت تالک در ننگرهار در سال به حدود ۴ میلیون دلار و سهم داعش به صدها هزار دلار میرسد. بیشتر این پودر به امریکا و اروپا صادر میشود و غربیها به طور مستقیم به طالبان و داعش پول میپردازند.
از پودر تالک در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی، رنگ، کاغذ سفید و دهها مورد دیگر استفاده میشود. مقداری از این پودر برای فرآوری به پاکستان صادر میشود، اما درحالحاضر چندین کارخانه فرآوری این پودر در ننگرهار فعال شده است. بیشترین معادن تالک در مناطق حصارک، شیرزاد و پچیرآگام که نواحی ناامن ننگرهار به شمار میآیند، قرار دارند.
نرگس نهان، وزیر معادن و پترولیوم افغانستان در واکنش به این ادعا توضیح میدهد: ما نمیگوییم امکان این کار وجود ندارد و همچنین ادعا نمیکنیم از این قضیه بیخبریم، اما آنچه ما را به گزارش ناظر جهانی معترض میکند این است که در این گزارش مبالغه شده است و ارقام درآمدی که از راه استخراج تالک اعلام میشود، بسیار بالاست. رقمی که تالک با آن خرید و فروش میشود، اینقدر بالا نیست. ناظر جهانی باید توضیح دهد که این ارقام را از کجا آورده و چگونه محاسبه کرده است.
او در پاسخ به این پرسش که اگر درآمد تالک بسیار پایین است، چرا این معادن همچنان فعالند، توضیح داد: ما در تلاش هستیم از معادن افغانستان یک نقشه تهیه کنیم و تا وقتی که برآورد درستی از این معادن نداشته باشیم نمیتوانیم آنها را تعطیل کنیم.
این نخستین بار نیست که افغانستان به همکاری با گروههای شورشی در استخراج مواد معدنی متهم میشود. در واقع این ادعا بر سر زبانهاست که پس از مواد مخدر، استخراج و قاچاق معادن، دومین منبع درآمدزایی گروه طالبان و اکنون گروه داعش در افغانستان بهشمار میرود. گروه طالبان در مناطقی که کنترل آن را در دست دارند، در کنار اینکه کشاورزان را به کشت خشخاش تشویق میکنند و بابت فروش و همکاری با مافیای کلان مواد مخدر عواید بهدست میآورند، به استخراج معادن نیز معروف هستند که از این منبع عواید سرشار به جیب میزنند. علاوه بر این، بدخشان در شمالشرق افغانستان یکی از ولایتهایی به شمار میرود که دهها معدن سنگهای قیمتی در آن موجود است. معدن بزرگ لاجورد در منطقه کرانمنجان، معدن سنگ آهک در دره خستک منیقه جرم، معدن طلا در راغستان، معدن سنگ آهک در حوالی منطقه درهیمگان، معدن سنگ بیروج در منطقه جرم، معدن زمرد در مناطق بهارک و خاش از بزرگترین معادن بدخشان هستند که درحالحاضر گروه طالبان در بخشهایی از این نواحی فعالیت میکنند و مشغول استخراج این معادنند.