نوسانات نرخ ارز روانی است/ از کاهش نرخ ارز قطعاً استقبال می‌کنیم/ ۱۲ میلیارد دلار ارز ‌۴۲۰۰ کالاهای اساسی ‌تامین شد

به گزارش می متالز، عبدالناصر همتی شامگاه چهارشنبه در سکوت خبری وارد استان فارس شد و امروز در چندین برنامه از جمله شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان فارس شرکت کرد.

وی همچنین از فاز دوم متروی شیراز بازدید و در جلسه شورای هماهنگی بانک‌های استان نیز شرکت کرد، این در حالی است که در هیچ یک از این جلسات خبرنگاران و رسانه‌های استان برای پوشش خبر دعوت نشده بودند.

عبدالناصر همتی در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان فارس با اشاره به فشار بی‌سابقه تحریم‌ها در 2 سال گذشته گفت: طی سال‌های اخیر شرایط بسیار سختی را گذراندیم، لذا انتظارات از بانک مرکزی و نظام بانکی کشور هم باید متناسب با توانایی‌ها و امکانات سیستم بانکی و بانک مرکزی باشد.

وی افزود: تحریم‌های جدید آمریکا که از اواخر سال 96 اعلام شده بود از 15 مرداد سال 1397 و یک هفته پس از اینکه بنده مسوولیت بانک مرکزی را به‌عهده گرفتم عملیاتی شد و به‌مرور و طی ماه‌های بعد از آن به اوج رسید که شامل تحریم بانک مرکزی و بانک‌ها و صادرات نفتی و سایر موارد بود و عملاً منابع ارزی و اقتصاد کشور را تحت تأثیر قرار داد.

رئیس‌کل بانک مرکزی تصریح کرد: این تحریم بی‌سابقه‌ترین تحریم علیه ایران بود که تاکنون در مورد هیچ کشوری اعمال نشده بود. در طول 2 سال گذشته بخش زیادی از درآمد ارزی‌مان را از دست دادیم، بنابراین دولت در دو سال گذشته به‌شدت تحت فشار بود و همان مقدار محدود منابع ارزی نیز با هدف حمایت از اقشار ضعیف با نرخ 4200 توامان تبدیل شد. این فشار به‌حدی بود که حتی بسیاری از کشورهایی که با ما روابط دوستانه داشتند منابع ارزی کشور  را بلوکه کردند و پول‌های ما را ندادند.

رئیس‌کل بانک مرکزی افزود: سال 1399 تا آبان و آذر بیشترین فشارها را تحمل کردیم و شرایط بسیار سخت شد و بسته شدن مرزها به‌دلیل شیوع کرونا و محدود شدن سیستم بانکی نیز شرایط ویژه‌ای را برای کشور ایجاد کرده بود که از شرایط سخت عبور کردیم و دشمن علی‌رغم فشار به طبقات کم‌درآمد جامعه و ایجاد مشکلات معیشتی برای آنها به هدف خود که فروپاشی اقتصادی کشور بود نرسید.

همتی با بیان اینکه دولت در سال جاری بیش از 80 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کرده که بخش زیادی از آن در چارچوب عملیات بازار باز انجام شده است، افزود: اگر این اقدام انجام نمی‌شد 560 هزار میلیارد تومان نقدینگی اضافه ایجاد می‌شد.

وی ادامه داد: تورم موجود در کشور ناشی از محدودیت عرضه ارز و انباشت نقدینگی است؛ لذا بالا رفتن قیمت ارز به‌دلیل محدودیت‌ها قطعاً در افزایش قیمت‌ها و تورم تأثیر زیادی داشته است.

همتی گفت: در شرایط تحریم و با کاهش درآمدهای دولت، بخشی از ارزهای صادراتی هم به کشور برنگشت و البته بخش مهمی  از صادرکنندگان هم ارز خود را برگرداندند که جای تقدیر و تشکر دارد. لذا باید توجه داشته باشیم که وقتی تعادل عرضه و تقاضای ارز به هم می‌خورد قیمت ارز نیز افزایش می‌یابد.

وی تصریح کرد: اگر بانک مرکزی مانع واردات بدون انتقال ارز نمی‌شد و سایر محدودیت‌ها را اعمال نمی‌کرد نرخ ارز می‌توانست بسیار بالاتر برود.

همتی در ادامه به تشریح مشکلات نظام بانکی پرداخت و گفت: به‌دلیل مسائلی اعم از بدهی‌های دولت و بخش‌های مختلف به بانک‌ها که از سالیان گذشته وجود داشته است و نیز فشار تحریم‌ها، بانک‌های کشور که 90 درصد تأمین مالی کشور بر دوش آنهاست، دچار مشکل هستند.

همتی ادامه داد: علی‌رغم این موارد در سال جاری بالغ بر 700 هزار فقره وام ازدواج به‌مبلغ 37 هزار میلیارد تومان توسط بانک‌ها پرداخت شده است؛ 75 هزار میلیارد تومان برای حمایت از اقشار و کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از کرونا اختصاص یافته است که از این میزان 28 هزار میلیارد تومان وام یک‌میلیونی به سرپرستان خانوارهای یارانه‌بگیر بوده است که نقش مهمی در حمایت از اقشار ضعیف جامعه داشت همچنین در 9ماهه امسال بانکها 1200 هزار میلیارد تومان تسهیلات داده‌اند که 60 درصد آن به سرمایه در گردش بود.

رئیس‌کل بانک مرکزی تصریح کرد: بنابراین انتظارات از بانک‌ها باید معقول و مبتنی بر واقعیت‌ها باشد و اگر تعادل بین منابع ورودی و خروجی بانک‌ها وجود نداشته باشد بانک‌ها دچار مشکلات عدیده خواهند شد که نظام اقتصادی کشور را خدشه‌دار خواهد کرد.

همتی با تشکر از حمایت‌های قوه قضاییه در وصول بخشی از مطالبات بانک‌ها از بدهکاران بانکی گفت: خوشبختانه تعامل خوبی بین بانک مرکزی و قوه قضاییه وجود دارد و موارد این‌چنینی در کمیته فرادستگاهی پیگیری می‌شود و تلاش‌ها برای وصول تمام مطالبات ادامه دارد.

همتی با بیان اینکه وظایف اصلی بانک مرکزی شامل سیاستگذاری پولی، سیاستگذاری ارزی، مدیریت نظام پرداخت‌ها، بانکداری دولت و نظارت بر بانک‌هاست اضافه کرد: استقلال بانک مرکزی نقش مهمی در کنترل تورم و انجام وظایف آن دارد و مفهوم آن عدم ارتباط بانک مرکزی با دولت و مجلس نیست بلکه بدین معناست که سیاست پولی باید به‌صورت مستقل و بر اساس نظرات کارشناسی اتخاذ شود.

همتی با بیان اینکه شفاف‌سازی و انضباط در سیستم پولی و بانکی کشور با حمایت و تأکید مقام معظم رهبری انجام شده است و ادامه خواهد داشت، گفت: در سال‌های اخیر ایجاد شفافیت در نظام‌های پرداخت و تراکنش‌های بانکی نقش بسزایی در جلوگیری از پولشویی و تخلفات بانکی داشت و شاید بخشی از فشارها به بانک مرکزی و نظام بانکی به‌دلیل جلوگیری از تخلفات در تراکنش‌هاست.

وی ادامه داد: قبل از ایجاد سامانه رفع تعهد ارزی واردات در سال 1397 حدود 30 درصد از تعهدات اجرا نمی‌شد اما در زممان حاضر این رقم به حدود 6 درصد رسیده است.

همتی با تأکید بر اینکه هدف بانک مرکزی حمایت از فعالان اقتصادی به هر طریق ممکن است، افزود: قصد ایجاد محدودیت در مسیر فعالیت اقتصادی فعالان را نداریم و تا جایی که امکان داشته باشد و ظرفیت‌هایمان اجازه دهد مشکلات را تسهیل می‌کنیم.

همتی با ابراز اینکه بانک مرکزی از کاهش نرخ ارز قطعاً استقبال می‌کند، گفت: مهم‌ترین وظیفه بانک مرکزی حفظ و تقویت ارزش پول ملی است، از این رو طرح این موضوع که بانک مرکزی تمایلی به کاهش نرخ ارز ندارد، به هیچ عنوان صحیح نیست. افزایش نرخ ارز موجب افزایش هزینه‌های دولت است و نفعی از افزایش نرخ ارز از این منظر متوجه دولت نیست.

وی خاطرنشان کرد: سال گذشته از مجموع حدود 15 میلیارد دلار کالای اساسی که وارد کشور شد، هفت میلیارد دلار آن از ذخایر و منابع بانک مرکزی تأمین ارز شده است. در سال جاری نیز از 8 میلیارد دلار ارز در نظر گرفته‌شده برای واردات کالای اساسی، 5 میلیارد دلار آن توسط بانک مرکزی تأمین شده است.

عالی‌ترین مقام بانک مرکزی با تأکید به اینکه باید نرخ ارز پایدار، متعادل و به‌دور از ایجاد نوسانات و شوک در اقتصاد کاهش یابد، عنوان کرد: این گونه تولیدکنندگان، صادرکنندگان و واردکنندگان در فعالیت‌هایشان حداقل افق میان‌مدتی را لحاظ می‌کنند.

همتی با بیان اینکه بخشی از نوسانات نرخ ارز روانی است، در خصوص صادرات نفتی کشور گفت: صادرات نفت ما علی‌رغم عدم لغو تحریم‌ها بهبود یافته و صادرات نفت نسبت به پنج ماه پیش بیش از دو برابر شده است، همچنین روند صادرات فرآورده‌هایمان نیز طی دو سه ماه اخیر بهتر شده است.

رئیس‌کل بانک مرکزی با اشاره به آمار عرضه ارز در سامانه نیما گفت: در سامانه نیما دیروز 250 میلیون دلار ارز توسط صادرکنندگان عرضه شده است که امری بی‌سابقه است؛ لذا روند عرضه ارز نسبت به گذشته روان‌تر شده است و صادرات غیرنفتی در حال بازگشت به کشور است. امیدوارم با مطلوب شدن شرایط و ایجاد ثبات، طی ماه‌های آینده شاهد شرایط بهتری باشیم.

همتی ضمن تأکید بر توجه بیش از پیش به رفاه حال مردم عنوان کرد: معیشت مردم و به‌ویژه دهک‌های پایین جامعه طی این دو سال متحمل آسیب‌هایی شده است، لذا ضروری است با همیاری یکدیگر و با وحدت رویه در جهت بهبود وضعیت معیشتی مردم و رفع مشکلات آنان تلاش کنیم.

رئیس شورای پول و اعتبار ضمن تأکید بر افزایش همکاری‌ها میان استانداری‌ها و شبکه بانکی تصریح کرد: بانک‌ها باید مباحث طرح‌شده و تصمیمات اخذشده از سوی «هیئت خبرگان بانکی استان‌ها» را جدی بگیرند. این هیئت که متشکل از سه تا پنج نفر است، به‌نوعی هیئت تشخیص مصلحت استانها در امور بانکی محسوب می‌شود که به‌موجب قانون تسهیل به‌پیشنهاد استاندار و با حکم رئیس‌کل بانک مرکزی منصوب می‌شوند، از این ضروری است در صورت تخطی بانک‌ها از اجرای تصمیمات هیئت خبرگان بانکی، این موارد به بانک مرکزی گزارش شود.

همتی با ابراز اینکه بانک مرکزی به‌دنبال محدود کردن تولید نیست، گفت: عمده واحدهای تملیکی توسط بانک‌ها، پیش از تملیک توسط شبکه بانکی، تعطیل و فاقد کارایی بودند و از این رو تأکید می‌کنم که شبکه بانکی به‌دنبال حمایت از تولید است.

وی در پایان با بیان اینکه "از دوران سخت عبور خواهیم کرد" گفت: نسبت به بهبود شرایط بسیار خوش‌بین هستم و البته بالاخره اراده ملت در برابر فشارهای دشمنان پیروز شد، در این زمینه طی شش ماه ابتدایی امسال رشد اقتصادی کشورمان مثبت بود، این امر نشان از تحقق جهش تولید مدنظر مقام معظم رهبری دارد. خوشبختانه ما در بخش کشاورزی وضعیت مطلوب و جهش داشتیم اما در بخش خدمات به‌دلیل شرایط مرتبط با ویروس کرونا با افت مواجه بودیم.

ضرورت شفافیت اطلاعات نظام بانکی

همتی در شورای هماهنگی بانک‌های استان فارس نیز  با تأکید بر ضرورت شفاف‌سازی اطلاعات نظام بانکی، گفت: همسو با اقدامات بانک مرکزی برای شفاف‌سازی و انضباط نظام پولی کشور، بانک‌ها در استان‌ها باید اطلاعات خود را به‌طور شفاف به استانداری‌ها اعلام کنند که این شفافیت نقش مهمی در اقتصاد کشور دارد.

وی افزود: نسبت میزان سپرده‌های بانکی بین تهران و شهرستان‌ها به‌صورت 50ـ50 است و ارائه تسهیلات نیز به همین نسبت بین تهران و شهرستانها انجام می‌شود؛ البته این تناسب باید به‌تفکیک استان‌ها نیز رعایت شود و میزان تسهیلات ارائه‌شده در هر استان متناسب با میزان جذب سپرده‌ها در آن استان باشد.

رئیس‌کل بانک مرکزی تأکید کرد: تأمین مالی 105 پروژه استان فارس که بیش از 90 درصد پیشرفت داشته‌اند باید توسط بانک‌های استان انجام شود و این پروژه‌ها هرچه سریعتر به بهره‌برداری برسند.

همتی ادامه داد: در راستای جهش تولید بانک‌ها بایستی حتی‌الامکان منابع خود را به‌سمت واحدهای تولیدی هدایت کنند که این امر اثر مثبتی در رشد اقتصادی خواهد داشت.