به گزارش می متالز، گروه آمار و تحلیل ریسک سازمان بورس در گزارش بررسی دامنه نوسان و حجم مبنا در بورس تهران و فرابورس به مطالعه تطبیقی و مدلسازی ریزساختارهای بازار سهام پرداخته و با انجام مطالعات تطبیقی و بررسی ساز و کارهای متعارف کنترل نوسانات بازار در بورس های کشورهای مختلف، اثر کهربایی دامنه نوسان و تغییرات حجم مبنا را مورد ارزیابی قرار داده است.
بر این اساس، اثر کهربایی در بسیاری از صنایع بورسی و فرابورسی بویژه در کف محدوده قیمتی مشاهده می شود. این موضوع در بازار پایه فرابورس به دلیل دامنه نوسان محدودتر به مراتب بیشتر از بازارهای اول و دوم بورس و فرابورس دیده می شود. افزایش حجم مبنا در واقع به معنای افزایش نظارت و کنترل دامنه نوسان نبوده و تغییر آن تاثیری در کنترل نوسانات قیمت سهام ندارد. به همین دلیل بهتر است حجم مبنا با هدف جلوگیری از دستکاری قیمت مدنظر قرار گیرد و نه کنترل نوسانات در بازار.
نتایج گزارش ارزیابی اثرگذاری احتمالی تغییر محدوده قیمت (دامنه نوسان) بر نوسانات بازار سرمایه نیز با بررسی تاثیر کاهش دامنه نوسان بر بازدهی، ریسک و نقدشوندگی نمادها در دوره زمانی اسفند ۹۸ تا دی ۹۹ نشان می دهد کاهش دامنه نوسان در ماه های گذشته نمی توانست مانع از وقوع نوسانات رخ داده طی ماههای گذشته در بازار شود.
بنابراین طبق مفروضات و دسته بندی های صورت گرفته برای نمادها، محدودتر بودن دامنه نوسان برای گروه نمادهای بازار پایه فرابورس، تفاوت محسوسی در روند رشد ارزش بازار این گروه ایجاد نکرده و میزان کاهش و افزایش ارزش بازار این گروه را تحت شعاع قرار نداده است. محدودتر بودن دامنه نوسان برای این گروه از نمادها نتوانسته در میزان زیان وارده به سرمایه گذاران جدیدالورود (بطور مشخص خریداران سهام در اوج قیمت) تغییر محسوسی ایجاد کند.
از دیگر نتایج این گزارش می توان به عدم تأثیر محدودتر بودن دامنه نوسان بر روند نوسانات بازدهی ماهانه اشاره کرد. محدودتر بودن دامنه نوسان تأثیر معناداری بر سطح ریسک گروه های مختلف سرمایه گذاری مورد بررسی نداشته است. از طرفی بیشتر بودن نسبت حجم مبنا به تعداد کل سهام شرکت مورد بررسی قرار گرفته که این مورد نیز تاثیر قابل توجهی در تغییر روند بازدهی در دورههای صعودی و نزولی بازار نداشته است.
اعمال کنترل ها و تغییرات ریزساختارها نیازمند آسیب شناسی و پایش ریسک های مترتب و حصول اطمینان از اثربخشی مثبت آنها است. بازار سرمایه ایران که یک بازار نوظهور و در حال توسعه محسوب می شود در برخی ابعاد به بلوغ رسیده و در برخی ابعاد دیگر در مراحل اولیه رشد قرار دارد. بنابراین کنترل نوسانات بازار از طریق هر یک از ابزارهای ممکن از جمله تغییر دامنه نوسان مستلزم تقویت و توسعه ابعاد مختلف بازار سهام است.