استفاده از سازوکار بورس کالا برای کشف قیمت های واقعی

رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار هفته گذشته از پایان قیمت گذاری دولتی در صنعت سنگ آهن خبر داده بود، این درحالی است در حال حاضر قیمت هر تن سنگ آهن در حالی در بندر چین به ۹۴ دلار رسیده که در ایران هر تن کنسانتره سنگ آهن با نرخ ۴۰ دلاری به فولادسازان داخلی فروخته می شود.

همچنین قیمت سنگ آهن در حالی در بازارهای جهانی از جمله چین از ۹۰ دلار به ازای هر تن عبور کرده است که در داخل به فولادسازان معادل ۴۰ دلار فروخته می شود و فروش سنگ آهن در ایران بر اساس یک فرمول دولتی بوده که اکنون با کنار کشیدن دولت از قیمت گذاری و ورود این فرآورده معدنی به بورس کالا، قیمت سنگ آهن و فرآورده های آن در حال واقعی شدن است.

با وجود این اما این تنها چالش صنعت سنگ آهن نیست، چرا که پرداخت حق انتفاع سنگین در کنار تعیین عوارض‌های مختلف از جمله عوارض صادراتی، آلایندگی و اخیرا عوارض آسیب به ابنیه و زمین های کشاورزی ۱۰ هزار میلیارد تومان طرح توسعه این صنعت استراتژیک را بلاتکلیف گذاشته است!

بر این اساس قدیر قیافه صبح امروز در نشست در جمع خبرنگاران رسانه‌های گروهی، از برگزاری نشستی مشترک با حضور رضا ویسه، معاون هماهنگی و نظارت معاون اول رییس جمهور، جعفر سرقینی، معاون معدنی وزیر صنعت، معدن و تجارت، اعضای انجمن صنفی تولیدکنندگان سنگ آهن و مدیران و سهامداران شرکتهای سنگ آهنی در خصوص رفع مشکلات این صنعت از جمله پایان قیمتگذاری دولتی خبر داد.

رییس هیات مدیره انجمن تولید کنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن افزود: در این جلسه انجمن سنگ آهن ایران پیشنهاد  قیمتگذاری سنگ آهن از طریق بورس کالای ایران را که قبلا مطرح شده بود دوباره ارائه داد؛ چرا که در ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید بر حفظ سازوکار بورس در قیمت گذاریها تاکید شده است.

وی اضافه کرد: بر این اساس به منظور کشف قیمت، شفاف سازی معاملات و همچنین ضمانت اجرایی قراردادها و پرداخت معاملات بورس کالا، پیشنهاد قیمت گذاری سنگ آهن در این بازار ارائه شده است.

این مقام مسئول توضیح داد: در پی تعامل مشترک انجمن سنگ آهن و شرکت بورس کالای ایران طی تفاهم نامه ای، فرمولی برای قیمت گذاری سنگ آهن تعیین شد که این فرمول بر مبنای قیمتهای جهانی تنظیم شده است که در آن هزینه های حمل و نقل داخلی از قیمت مشخص شده تحویل درب معدن سنگ آهن کم می شود.

رییس هیات مدیره انجمن تولید کنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن در برابر این پرسش که آیا در این فرمول جدید، قیمت سنگ آهن دیگر تابعی از قیمت شمش فولاد خوزستان نخواهد بود گفت: ما به دنبال واقعی شدن قیمتها هستیم تا در درون یک بستر رقابتی شفاف همچون بورس کالا در تمامی حوزه ها، قیمت تمامی محصولات در زنجیره سنگ آهن تا فولاد شفاف و مشخص شود.

وی افزود: در واقع در این مذاکرات تمام تلاشها استفاده از سازوکار بورس برای کشف قیمتهای واقعی و تسهیل معاملات است.

قیافه ادامه داد: شاید برخی از تولید کنندگان بخواهند محصولات خود را با قیمت تعادلی به فولادسازان داخلی بفروشند اما نکته حائز اهمیت مورد توافق تمام دوستان ما در کل زنجیره تولید فولاد این است که محصولات داخل زنجیره ارزش فولاد باید از طریق بورس عرضه شود و برای همیشه قیمت فرآورده هایی که به تولید فولاد منتج می شود از جمله کنسانتره،گندله و سنگ دانه بندی شده واقعی شود.

وی در برابر این پرسش دیگری مبنی بر این که آیا وزیر صنعت و یا برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در خصوص این فرمول اظهار نظری داشته اند گفت: اصلا آقای نعمت زاده و آقای سرقینی تمایلی به ورود به عرصه قیمت گذاری سنگ آهن ندارند و در جلسه مزبور هم از سوی معاون وزیر صنعت بر این موضوع تاکید شد.

این فعال صنعت سنگ آهن به یادآوری این مساله پرداخت که ظرفیت معامله در بورس کالا سالهاست که ایجاد شده است و به موجب سازوکار این بازار، برخی از کالاها و محصولات مانند کامودیتی ها با کشف قیمت شفاف فروخته می شوند.

وی گفت:بر اساس مقررات موجود در ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید، دولت با کسب نظر از بخش خصوصی برای اجرای آن یک آیین نامه اجرایی نیز تعریف و ابلاغ کرده است.

این مقام مسئول درخصوص زمان اجرایی شدن این فرمول عنوان کرد: قرار بود که روند اجرایی این فرمول از دهه فجر آغاز شود ولی فراز و فرودهای موجود در بازار سنگ آهن موجب شد تا اجرای آن در بورس کالا با تاخیر مواجه شود. از سوی دیگر باید برای عرضه هر محصولی در بورس کالا، یک سری قوانین و مقررات و الزاماتی در بورس کالا محقق شود، بنابراین اجرای این فرمول به سال آینده موکول شد.

وی همچنین در خصوص الزام شرکتهای بزرگ تولید کننده سنگ آهن مانند گل گهر و چادرملو برای عرضه محصولات خود در بورس کالا گفت: هیچ الزامی برای عرضه محصولات شرکتهای سنگ آهنی در بورس کالا وجود ندارد؛ اما از آنجایی که عرضه محصولات این شرکتها در بورس کالا دستکم در حوزه تضمین پرداختها می‌تواند کمک کند؛  آنها می‌توانند به خوبی از این سازوکارها و تسهیلات بهره ببرند.

قیافه ادامه داد: از سوی دیگر نیز آنها می توانند همان مسیر گذشته را ادامه دهند و بر اساس قیمتهای توافقی و قراردادهای فیمابین خود عمل کنند، اما باید به این مساله توجه داشته باشند که ملاک قرار دادن بورس کالا برای همیشه قیمت این ماده معدنی استراتژیک را شفاف خواهد کرد.

رییس هیات مدیره انجمن تولید کنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن گفت: در جلسه یاد شده در خصوص پهنه‌های اکتشافی، عوارض صادراتی و هزینه حمل بالای مواد معدنی هم بحث و بررسی شد