جست‌و‌جو برای نشانه‌های حیات / چه چیزی مریخ‌نورد «استقامت» را متفاوت کرده است؟

به گزارش می متالز،انسان سابقه‌ای طولانی در قدم گذاشتن به سطح مریخ دارد و این موفقیت، یکی از دستاوردهای بزرگ بشر در برنامه‌های فضایی است. روز گذشته خبری منتشر شد مبنی بر اینکه کاوشگر مریخی ناسا به نام «استقامت»، عصر پنجشنبه به وقت شرق آمریکا، پس از سفری چند ماهه روی سطح سیاره مریخ  فرود آمد؛ در این گزارش به جزئیات این مریخ‌نورد و کارکرد آن می‌پردازیم:

استقامت؛ پیچیده‌ترین و پیشرفته‌ترین رباتی که تاکنون به فضا ارسال شده

مریخ‌نورد استقامت، پشتکار یا پشتکاری که گاهی با نام «پرسی» هم شناخته می‌شود، یک کاوشگر مریخ‌نورد سیاره مریخ است که آزمایشگاه پیش‌رانش جت برای استفاده در ماموریت مریخ ۲۰۲۰ ناسا آن را ساخته‌است.

روژه ساخت و پرتاب مریخ‌نورد استقامت ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار برای ناسا آب خورده است. این ربات کاوشگر که با سوخت هسته‌ای کار می‌کند، با نخستین فضاپیمای بین سیاره‌ای به فضا پرتاب شد. این مریخ‌نورد پس از فرود کاوشگر وایکینگ بر سیاره سرخ در دهه ۱۹۷۰ و کشف نخستین نشانه‌های حیات، نهمین ماموریت ناسا را در مریخ انجام خواهد داد. ناسا اعلام کرده است کاوشگر مریخ ۲۰۲۰ پیچیده‌ترین و پیشرفته‌ترین رباتی است که تاکنون به اعماق فضا ارسال شده است.

هدایت مریخ نورد پایداری با دقیق‌ترین نقشه‌های مریخ

در ابتدا قرار بود کاوشگر مریخی استقامت در تاریخ ۱۷ ژوئیه (26 تیر) زمین را ترک کند. ولی بنا به اعلام ناسا این پرتاب با مدتی تاخیر مواجه شد.

ناسا از دقیق‌ترین نقشه‌های تهیه شده از سطح این سیاره برای هدایت استقامت استفاده کرد؛ اعزام فضاپیما به مریخ از دهه ۷۰ میلادی آغاز شده، اما نبود نقشه‌های دقیق از سطح سیارات مختلف موجب شده تا احتمال فرود موفق فضاپیماها کاهش یابد. تهیه نقشه‌های دقیق از سطح مریخ در سفرهای قبلی مریخ‌نوردهای مختلف این مشکل را تا حد زیادی کاهش داده است.

نقشه‌های دقیق سطح مریخ با استفاده از داده‌های سفرهای قبلی به این سیاره و با همکاری مرکز علوم ستاره شناسی آمریکا، مرکز تحقیقات زمین شناسی ایالات متحده و دوربین‌های فضاپیماهای اکتشافی دیگر ناسا مانند «HiRISE» تهیه شده‌اند. دقت این تصاویر ۲۵ سانتیمتر به ازای هر پیکسل است.

فرود استقامت در سیاره سرخ

این مریخ نورد در تاریخ ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۰ ( ۸ مرداد) برای ماموریت مدارگردی مریخ در ساعت ۷:۵۰ دقیقه بعد از ظهر و  از مرکز فضایی کندی در پایگاه کیپ کاناورال فلوریدا پرتاب شد. ناسا در تاریخ ۱۰ مرداد اعلام کرد، بلافاصله بعد از پرتاب مریخ نورد استقامت، برای آن مشکلی فنی پیش آمده و وقوع این مشکل فنی برای مریخ نورد استقامت برقراری ارتباط با آن را مختل کرده و باعث شد تا فضاپیمای حامل این مریخ نورد در وضعیت ایمن قرار بگیرد تا از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری شود.  در نهایت،  ۱۹ فوریه ۲۰۲۱ در ساعت ۰۰:۳۰ ( بامداد ۱ اسفند ماه به وقت ایران) استقامت در مریخ فرود آمد.

مخابره نخستین صدای مریخ به زمین با کمک استقامت 

با وجود این که تاکنون هشت ماموریت روانه مریخ شده‌اند، اما هنوز هیچ صدایی به طور مستقیم از این سیاره به زمین مخابره نشده کاوشگر استقامت به زودی این موضوع را به کمک میکروفن‌های درنظرگرفته شده برای آن تغییر خواهد داد.

تجهیزات مریخ‌نورد

مریخ‌نورد استقامت با هفت ابزار علمی برای مطالعه سطح مریخ در دهانه جیزرو مجهز است؛ تجهیزات  استقامت در مجموع ۲۳ دوربین و دو میکروفون یک دستگاه اکسیژن‌ساز با خود دارند. این مریخ‌نورد همچنین بالگرد مریخی نبوغ؛ که پهباد کوچکی است را به همراه دارد. این پهباد آزمایشی امکان پرواز این‌گونه وسیله را در جو مریخ مشخص خواهد کرد. در صورت موفقیت این وسیله می‌تواند در پیدا کردن مکان‌های مورد نظر برای بررسی، به مریخ‌نورد استقامت کمک کند.

اهداف علمی مریخ‌نورد استقامت

استقامت قرار است نشانه‌های از قابلیت زندگی (حیات) در مریخ را جست‌وجو کند؛ شناسایی محیط‌هایی که در گذشته می‌توانسته‌اند قادر به پشتیبانی از زندگی میکروبی باشند؛ علاوه براین یافتن نشانه‌هایی از حیات میکروبی پیشین در آن محیط‌های دارای قابلیت میزبانی زیست، به‌ویژه در سنگ‌های بخصوصی که با گذشت زمان چنین نشانه‌هایی را در خود حفظ می‌کنند از وظایف تعریف شده برای این مریخ‌نورد است.

استقامت همچنین قرار است، نمونه‌هایی از سنگ اصلی و سنگ‌پوشه‌ها (خاک) و جمع‌آوری آنها در سطح مریخ و یافتن نمونه‌های جمع آوری شده توسط کاوشگر قبلی را عملیاتی کند.

به طور کلی و خلاصه وظیفه این مریخ نورد جمع آوری نمونه هایی از سطح مریخ و بازگرداندن آنها به زمین و نیز تلاش برای یافتن نشانه های حیات در سطح سیاره سرخ رنگ است.