برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد به واردات کنسانتره نیاز داریم

می متالز - یکی از اتفاق‌های مهمی که در یک دهه گذشته در صنعت فولاد روی داده، تکمیل زنجیره فولاد است که روند تکمیل آن در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به اوج خود رسید.

به گزارش می متالز، هم‌اکنون زنجیره فولاد از کنسانتره تا تولید شمش تکمیل شده است و به نظر می‌رسد تا رسیدن به چشم‌انداز ۵۵میلیون تن راهی باقی نمانده است، هرچند برخی کارشناسان معتقدند تکمیل این زنجیره در دوره‌های مختلف خالی از اشکال نبوده و در آینده نیز ممکن است با کمبود سنگ آهن و کنسانتره روبه‌رو شویم.

در زنجیره فولاد بی‌نیاز هستیم

درباره زنجیره فولاد و طرح‌هایی که تا امسال محقق شده‌اند، سیف‌الله امیری، مدیر کل دفتر امور صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت عنوان کرد: در سال ۹۶ رتبه جهانی تولید فولاد ایران ۱۳ بود و تولید خام آن نیز به ۲۱/۷میلیون تن رسید.
امیری در ادامه با اشاره به آمار تکمیل شدن زنجیره فولاد عنوان کرد: هم‌اکنون ۱۳واحد تولید گندله مشغول کار هستند که حدود ۴۷/۷میلیون تن ظرفیت ایجاد کرده‌اند. همچنین در آهن اسفنجی ۱۸واحد مشغول تولید هستند که ۲۹/۵میلیون تن ظرفیت ایجاد کرده‌اند و ۶۹واحد تولید شمش در حال تولید هستند که ۳۳میلیون تن ظرفیت در آنها ایجاد شده است.
وی با اشاره به واحدهایی که در پایین‌دست ایجاد شده‌اند، عنوان کرد: در بخش محصولات هم ۵۸واحد میلگرد و کلاف مشغول کار هستند که ظرفیت ۲۲میلیون تنی ایجاد کرده‌اند. در بخش تیرآهن ۸واحد با ظرفیت ۴میلیون تن مشغول کار هستند. در نبشی هم ۱۸واحد با ظرفیت ۲میلیون تن در حال فعالیت هستند.
مدیر کل دفتر امور صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین با اشاره به طرح‌های قابل تحقق که پیشرفت قابل ملاحظه‌ای داشته‌اند، گفت: ۵طرح قابل تحقق هستند که پیشرفت فیزیکی بالایی دارند و ۵طرح محتمل دیگر نیز در دست اقدام داریم که در شرف مجوز گرفتن هستند.
امیری با اشاره به ظرفیت‌های ایجاد شده در زنجیره فولاد عنوان کرد: در بخش کنسانتره ۱۱طرح قابل تحقق هستند که ۲۳/۵میلیون تن ظرفیت دارند، در گندله نیز ۱۲طرح با ۳۰میلیون تن ظرفیت، در آهن اسفنجی ۱۵طرح با ۱۵میلیون تن ظرفیت، در فولاد خام یا شمش ۳۲طرح با ۲۳میلیون تن ظرفیت و در مقاطع فولادی ۱۹طرح با ۹/۸میلیون تن ظرفیت ایجاد خواهند شد. البته یادآوری می‌کنم که تمام این واحدها در مناطق مختلف ایران پراکنده هستند.

طرح‌های غیراقتصادی حذف می‌شوند

وی در پاسخ به این پرسش که ممکن است طرح‌هایی از گذشته در دست اقدام داشته باشید که توجیه اقتصادی ندارند، گفت: البته برخی طرح‌ها در وضعیت تعلیق قرار گرفته‌اند چون پیشرفت فیزیکی بسیاری کمی دارند. ۲۵طرح شامل کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی و فولاد هستند که به دلیل توجیه‌پذیر نبودن و پیشرفت فیزیکی پایین از رده خارج شده‌اند یا می‌شوند.
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا در زنجیره فولاد تعادل لازم برقرار شده است و هم‌اکنون با کمبود خاصی در این زمینه روبه‌رو نیستیم؟ گفت: یک زمانی در کشور سنگ آهن خام را به راحتی صادر می‌کردیم اما با برنامه‌ریزی وزارت صنعت، معدن و تجارت در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، هم‌اکنون هیچ سنگی صادر نمی‌شود. از سوی دیگر نیازی به واردات کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی نداریم و تمام آنها در داخل تولید می‌شود. البته از آنجا که صنعت فولاد ارزش‌افزوده بالایی دارد این زنجیره در حال تکمیل شدن است.

کنسانتره عقب مانده است

تمام واحدهای فولادی کنسانتره، شمش فولاد و حتی محصولات نهایی در مناطق مختلف ایران پراکنده شده‌اند و این زنجیره در حال تکمیل شدن است. البته ممکن است بخش‌هایی از این زنجیره کمبودهایی داشته باشد.
درباره تکمیل شدن زنجیره فولاد و کمبودهای آن در کشور، مجید محمودی، کارشناس فولاد اظهار کرد: اگر هدف، تولید ۵۵میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴ باشد، در بخش‌های مختلف زنجیره فولاد سرمایه‌گذاری شده و تا حدی به این هدف دست پیدا کرده‌ایم اما یک‌سری نقص‌ها وجود داشت و در بخش‌های گندله‌سازی و احیای مستقیم با کمبودهایی روبه‌رو بودیم. در ۴ سال گذشته این تفکر در ایمیدرو وجود داشت که این زنجیره را تکمیل کنند تا به هدف ۵۵میلیون تن نزدیک شوند.
محمودی در ادامه توضیح داد: از مرحله گندله‌سازی به بعد، در زنجیره فولاد در حال شکل گرفتن است و به تعادل نسبی هم رسیده است. واحدهای احیا از یک سو با واحدهای گندله‌سازی در بالادست خود و از سوی دیگر با واحدهای فولادسازی در تعادل قرار دارند.
وی با اشاره به کمبودهای موجود در زنجیره خاطرنشان کرد: در بخش کنسانتره همچنان با مشکل روبه‌رو هستیم و تا ۴سال آینده، واحدهای کنسانتره مشکل اصلی گندله‌سازی‌ها خواهند بود که در این زنجیره عقب مانده‌اند. وی در ادامه توضیح داد: اگر ابتدای زنجیره را معدن و کنسانتره در نظر بگیریم، در زمینه سنگ آهن و کنسانتره مشکل داریم چراکه برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد باید حدود ۱۴۰ میلیون تن سنگ آهن استخراج کنیم، انتقال دهیم و به کنسانتره تبدیل کنیم. از سوی دیگر معادن هم تجهیز نشده‌اند. در زمینه کنسانتره تا ۴سال آینده مشکل داریم. اگر این مشکل هم حل شود در ابتدای این خط که همان سنگ آهن است با مشکل روبه‌رو خواهیم بود و در آن صورت باید معادن را تجهیز کنیم یا سنگ آهن وارد کنیم.

چشم‌اندازتاریک توسعه راه‌آهن

این کارشناس فولاد در ادامه تاکید کرد: بهتر است برخی از فولادسازی‌ها را به جنوب کشور ببرند و در بندرعباس یا چابهار مستقر کنند یعنی بخشی از ۵۵میلیون تن را آنجا تولید کنند و بخش دیگر را وارد کنند چون در داخل به سرمایه‌گذاری برای معادن نیاز داریم و برای انتقال نیز با مشکل روبه‌رو هستیم.
در زمینه راه و خط آهن مشکل داریم و هیچ چشم‌انداز مشخصی برای راه‌آهن وجود ندارد. بنابراین سرمایه‌گذاری سنگینی برای معادن و سرمایه‌گذاری سنگینی برای انتقال آن لازم داریم. از این‌رو واردات سنگ آهن و البته کنسانتره به‌صرفه‌تر خواهدبود. محمودی تاکید کرد: در زنجیره فولاد منطقی است که بخشی از نیاز زنجیره را وارد کنیم، مگر اینکه نخواهیم ۵۵میلیون تن فولاد تولید کنیم و تجدیدنظر کنند که به ۴۵میلیون تن رضایت بدهیم اما برای تولید ۵۵میلیون تن باید واردات انجام شود و سرمایه‌گذاری ویژه‌ای در زمینه راه‌ها و خطوط راه‌آهن انجام دهیم که البته در این زمینه چشم‌انداز مشخصی از سوی دولت‌ها دیده نمی‌شود.

منبع: صمت