مسیر رو به رشد مصرف مس در عربستان

به گزارش می متالز، البته در این کشور پروژه ای تعریف شده با ظرفیت سالانه 500 هزار تن کاتد مس  که از سال 2012 با اتمام زمان مطالعات امکان‌سنجی آن ادام عملی در خصوص آن صورت نگرفته است. این کشور تنها سالانه بیش از 160 هزار تن کاتد مس جهت تولید سیم و کابل (مفتول مسی) مصرف می‌کند.

این کشور دارای ذخایر مسی در قسمت مرکزی و غربی کشور است نه ذخایر قابل توجهی دارد، نه میزان اقتصادی از آن را بهره‌برداری می کنند. با توجه به عدم توجیه‌پذیری اقتصادی پیاده‌سازی تکنولوژی‌های ذوب و پالایش برای تناژهای پایین تولید مس تصفیه شده، این کشور عربی تاکنون از صنعت ذوب و پالایش مس بی‌بهره مانده است.

در نتیجه، تولید مس معدنی این کشور که تماما کنسانتره مسی است، در بازارهای بین‌المللی به فروش می‌رسد و نیاز به مس تصفیه شده بازار داخل از محل واردات تأمین می‌شود. بررسی پروژه‌های صنعت مس عربستان نشان می‌دهد که شرکت معادن عربستان، قرارداد مطالعات امکان‌سنجی پروژه احداث واحد تولید سالانه 500 هزار تن مس تصفیه شده و 200 هزار تن روی را به شرکت بکتل انگلیسی داد. محل احداث این پروژه که از نظر ظرفیت، در سطح واحدهای ذوب جهانی است و به میلیون‌ها دلار تأمین مالی نیازمند خواهد بود، در ساحل خلیج فارس در نظر گرفته شده است.

اگرچه بر اساس اظهارات شرکت بی‌گریم، مطالعات امکان‌سنجی قابل ارایه به بانک این پروژه در سال 2012 به پایان رسیده است؛ خبری از پیشرفت بیشتر آن در دست نیست. همانطور که بیان شد، ظرفیت واحد ذوب مس این پروژه سالانه 500 هزار تن است در حالی که تولید کنسانتره مس عربستان به 100 هزار تن در سال نیز نمی‌رسد. در نتیجه، امکان بهره‌برداری از این پروژه، تنها با واردات کنسانتره مس امکان‌پذیر خواهد بود. بزرگترین تأمین‌کننده کنسانتره مس در منطقه، ایران است که روابط پرتنش ایران و عربستان، امکان چنین داد و ستدی را از میان می‌برد. از این رو، تنها کشورهای مستقل مشترک‌المنافع نزدیکترین تأمین‌کنندگان کنسانتره مس به عربستان به حساب می‌آیند که در این صورت بعد مسافت و هزینه‌های حمل اهمیت پیدا می‌کند. با توجه به این مطالب می‌توان علت توقف اجرای این پروژه را درک کرد.

اگرچه با کاهش واردات مس تصفیه شده در سال 2013، مصرف فلز سرخ در این کشور نیز کاهش یافت؛ روند رو به رشد واردات طی سال‌های 2013 تا 2016، تقریبا افت مصرف سال 2013 را جبران کرد. مصرف‌کنندگان کاتد مس عربستان، شرکت‌های تولیدکننده سیم و کابل هستند که کاتد وارداتی را به مفتول تبدیل کرده و سپس برای تولید سیم و کابل به مصرف می‌رسانند.

غنی از مس اما واردکننده!

عربستان با وجود بهره‌مندی از ذخایر محدود مس، واردکننده مس تصفیه شده است. از این رو، نیاز بازار این کشور به مس تصفیه شده، به‌طور کامل از محل واردات تأمین می‌شود که به صورت سالانه سیر صعودی دارد.

بر اساس مطالعات صورت گرفته توسط بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، انتظار می‌رود که اقتصاد عربستان با متوسط رشد 2 درصدی طی 4 سال آتی توسعه یابد.

با بهبود شاخص‌ها، صنعت حمل‌ونقل و زیرساخت ارتباطی، صنعت ساختمان و کارگاه‌های تولیدی این کشور عربی، رشد خواهند داشت که همراه با رشد آن‌ها، مصرف مس نیز از سطوح کنونی افزایش می‌یابد. در حال حاضر، کشور عربستان سالانه بالغ بر 160 هزار تن مس تصفیه شده مصرف می‌کند.

بررسی پروژه‌های مختلف صنعتی این کشور ، به گونه‌ای قادر به بازتاب چشم‌انداز بازار مس در عربستان است. به‌عنوان نمونه، میزان هزینه‌های صرف شده دولت در بخش‌های زیرساخت و حمل و نقل عربستان طی سال 2017، حدود 10 درصد از مجموع بودجه دولتی را تشکیل می‌داد که نسبت به سال 2016 که سهم 5 درصدی از کل بودجه را در دست داشت، رشد قابل توجهی است.

پروژه‌های مهم بخش زیرساخت و حمل و نقل عربستان که سهم به‌سزایی در بازار مصرف مس ایفا خواهند کرد، توسعه جاده‌ها، بنادر، خطوط ریلی و فرودگاه است؛ البته پروژه‌های صنعتی بزرگ نیز تأثیر قابل توجهی در رونق بازار این فلز صنعتی خواهند داشت. علاوه بر این، برنامه دولت جهت افزایش سهم بخش املاک و مستغلات از تولید ناخالص داخلی از حدود 5 درصد به 10 درصد، رقمی معادل حدودا 75.8 میلیارد دلار، از جمله عوامل رشد ساخت و ساز و بهبود بازار سیم و کابل (و طبعا مس) خواهد بود. از دیگر برنامه‌های دولتی در این بخش می‌توان به کاهش هزینه ساخت و ساز از حدود 10 برابر دستمزد ناخالص به تقریبا 5 برابر تا سال 2020 اشاره کرد. دولت، همچنین به‌منظور تسهیل ساخت‌وساز در کشور، درصدد افزایش سهم تأمین مالی بخش مسکن از تولید ناخالص داخلی غیرنفتی از حدود 8 درصد تا 15 درصد برای سال 2020 است.

با توجه به چنین برنامه‌های توسعه‌ای، پیش‌بینی می‌شود که عربستان، با رشد اقتصادی و طبعا افزایش حجم بازار مس همراه خواهد بود. بنابراین با توجه به عدم امکان تولید مس تصفیه شده در عربستان، وابستگی این کشور عربی به واردات، سال به سال افزایش خواهد یافت.