نقشه اروپا برای دور زدن ترامپ

به گزارش می متالز به نقل از انتخاب، رسانه ان‌بی‌سی در گزارشی آورده است: درحالی‌که قرار است مرحله دوم تحریم‌های آمریکا علیه ایران ماه نوامبر اعمال شوند، مسوولان اروپایی در تلاش هستند کمپین ترامپ برای «فشار حداکثری» به ایران را دور بزنند و تا جایی که ممکن است تجارت با ایران را حفظ کنند. هدف اروپا این است که سران ایران را راضی کنند چند سال دیگر به برجام متعهد بمانند؛ احتمالا تا زمانی که دوره ریاست‌جمهوری ترامپ تمام شود و رئیس‌جمهور جدید آمریکا دوباره به این توافق برگردد.

آن‌طور که مقام‌های اروپایی به NBC گفته‌اند، یکی از راه‌هایی که آنها در حال کار روی آن هستند، ایجاد یک نظام انتقال پولی مستقل از آمریکا است. از زمانی که بانک‌ها مجبور به انتخاب یکی از دو راه جریمه شدن توسط آمریکا یا برقراری ارتباط با ایران هستند، مقام‌های اروپایی تلاش می‌کنند راهی برای انتقال دارایی‌های ایران توسط بانک‌های مرکزی خود پیدا کنند.

آن‌ها معتقدند ترامپ بانک‌های مرکزی دولت‌های بزرگ اروپایی را جریمه نخواهد کرد. دولت ترامپ هم تلاش می‌کند راه دولت‌های اروپایی را ببندد. آنها درحال‌حاضر هرکسی که تحریم‌ها را نقض کند جریمه می‌کنند؛ تفاوتی ندارد این شخص مدیر اجرایی یک بانک آمریکایی باشد یا عضو یک کمپین کوچک بین‌المللی.

یکی از مقام‌های ارشد دولت ترامپ گفته دیپلمات‌های این کشور در هفته‌های اخیر در تلاش بوده‌اند بازارهای جدیدی برای شرکت‌های اروپایی که از قطع ارتباط با بازار ایران ضرر می‌بینند، پیدا کنند. این مقام آمریکایی گفته برنامه‌های دولتش در این بخش، محرمانه هستند. او گفته دیپلمات‌های آمریکایی در سمینارهای بزرگ و کوچکی در اروپا شرکت ‌می‌کنند و همه تلاششان را به کار بسته‌اند تا به شرکت‌های اروپایی، آمریکایی و آسیایی در هر سطحی که باشند کمک کنند تا بازارهای جدیدی به جز ایران پیدا کنند.

مقابله با تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران، تازه‌ترین نقطه عطف جدال‌های اروپا و دولت ترامپ است. سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا قبلا درباره سیاست‌های تجاری ترامپ و همچنین وضعیت ناتو با ترامپ به مشکل خورده بودند. امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه این هفته گفته بود: اروپا به‌دلایل امنیتی بیشتر از این نمی‌تواند فقط به آمریکا تکیه کند.

دولت ترامپ فکر می‌کند مجموعه رفتارهای هم پیمان‌های اروپایی‌اش، باعث تضعیف سیاست خارجی آمریکا در قبال برجام و سایر فعالیت‌های بین‌المللی شده است. برایان هوک نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران اخیرا اتحادیه اروپا را به‌خاطر پرداخت ۲۱ میلیون دلار به ایران سرزنش کرد و این کار را «یک پیغام اشتباه در زمان اشتباه» توصیف کرد. طرف اروپایی گفته پرداخت این پول نشان می‌دهد آنها هنوز به برجام پایبند هستند.

سال ۲۰۱۵ ایران به‌واسطه قراردادش با دولت اوباما و سایر قدرت‌های جهانی، میلیاردها دلار به‌خاطر محدود کردن برنامه هسته‌ای‌اش دریافت کرد. ترامپ آمریکا را از این توافق خارج کرد و نتیجه این شد که برخی تحریم‌ها اخیرا برگشته‌اند. قرار است بخش دیگری از این تحریم‌ها نوامبر دوباره به جریان بیفتند.

این تحریم‌ها شامل ممنوعیت تبادل تجاری با تهران می‌شوند. مقام‌های اروپایی که در جریان مذاکره‌ها با ایران قرار دارند می‌گویند ایرانی‌ها با وجود خروج آمریکا و تا زمانی که برایشان از نظر اقتصادی ارزش داشته باشد، به برجام پایبند خواهند بود. هفته گذشته آژانس انرژی هسته‌ای نهاد نظارتی سازمان ملل در برجام در گزارش جدیدی تایید کرد ایران بعد از خروج آمریکا هم به این قرارداد پایبند بوده است.

با وجود این تایید، تحریم‌های آمریکا دوباره به جریان افتاده‌اند. تحریم‌هایی شامل جریمه تجارت‌کنندگان با ایرانی‌ها؛ حتی اگر طرف مقابل آمریکایی هم نباشد. به‌دلیل تسلط بیش از حد بانک‌های آمریکایی روی اقتصاد جهانی، این تحریم‌ها تقریبا همه بانک‌ها را در بر خواهند گرفت. یکی دیگر از مناقشه‌های اروپا و آمریکا سوئیفت است.

این نهاد که برای فراهم آوردن امکان انتقال پول تاسیس شده ماه نوامبر و با بازگشت بخش دوم تحریم‌ها از دسترس ایران خارج خواهد شد. آمریکا اعلام کرده کشورهایی که امکان دسترسی ایران به این سیستم را فراهم کنند، تحریم خواهند شد. بریتانیا، آلمان و فرانسه هر سه از آمریکا خواسته‌اند ایران را در این سیستم نگه دارد اما انتظار می‌رود ترامپ این درخواست‌ها را رد کند.

مقر سوئیفت در بروکسل است اما بخش بزرگی از این نهاد را بانک‌های قدرتمند آمریکایی تشکیل می‌دهند و به همین دلیل بسیار سخت خواهد بود که این سیستم مقابل درخواست آمریکا مقاومت کند. به همین دلیل مقام‌های اروپایی دنبال «مکانیزم پاکسازی» خودشان هستند تا دسترسی ایران به سوئیفت همچنان برقرار بماند. یکی از راه‌حل‌های اروپا برای رسیدن به این هدف ایجاد بستری با حضور بانک‌های مرکزی کشورهای این منطقه است تا ریسک تحریم شدن را کاهش دهد.

انتظار می‌رود چند مشتری اصلی نفت ایران مثل هند، ژاپن و کره‌جنوبی همچنان صادرات نفت ایران را ادامه دهند. آن‌ها تلاش خواهند کرد قبل از اینکه درگیر تحریم‌های ترامپ شوند، تا جای ممکن از تجارت با ایران استفاده کنند. سوال بزرگ اما تاثیر این تحریم‌ها بر قیمت جهانی نفت است.