برند یعنی یک نام، عبارت، نشانه یا علامت یا ترکیبی از اینها که با هدف متمایز کردن یک کالا یا خدمت از سایر کالاها و خدمات یک فروشنده یا برای ایجاد تمایز میان کالا و خدمت یک فروشنده با کالا و خدمات سایر فروشندگان به کار گرفته شود. برند یا نشان تجاری از مهمترین عناصر بازاریابی و موفقیت یک واحد صنعتی است که معرفیکننده یک سازمان یا شرکت با همه ابعادش است. درواقع، یک برند معرفیکننده کالاها، خدمات و اهداف شرکت شما بوده و آن را در ذهن بیننده، مشتری و مصرفکننده به تصویر درمیآورد. نخستین قدم در تجارت اعتماد است و علامت تجاری به وسیله برندسازی به این اعتماد و تعهد شتاب میبخشد.
بیشتر برندها یک نشان خاص دارند که به منظور یادآوری تعهد، عمل میکند. در این نشان از رنگ، شکل، حروف و تصاویر، عبارات، موسیقی و... برای خلق یک تصویر خاص و متفاوت استفاده شده تا نظر مشتری را جلب کرده و او را به سمتی که مد نظر است، هدایت کند. از این رو برای توسعه بازار و گسترش دامنه مشتریان محصولات تولیدی همواره بر برندسازی تاکید شده و میشود چراکه بنگاههای تولیدی با استفاده از یک برند معتبر میتوانند حضور پیوسته و فعالتری در بازارهای داخلی و خارجی داشته باشند، در سازمانهای موفق، این روزها دیگر یک امر تشریفاتی به شمار نمیرود و ضرورت ایجاد و مدیریت آن بر بسیاری از مدیران آنها نیز پوشیده نیست، یک برند، نخستین و به احتمال بزرگترین توصیف یا «ظاهر» یک محصول، یک خدمت یا یک سازمان است. تمام برندها، به طور معمول تصویری را تداعی میکنند؛ چه فرهنگی، چه زبانی، چه شخصی!
نام تجاری یا برند باید بادقت انتخاب شود؛ زیرا اطلاعات مهمی را به سهامداران یا ذینفعان انتقال میدهد. این موضوع به ویژه درباره برندهایی که قصد دارند فرای مرزهای جغرافیایی و فرهنگی بروند، بیشتر اهمیت پیدا میکند از این رو همواره ازسوی شرکت شهرکهای صنعتی ایران به عنوان یک سازمان حمایتی بر اهمیت برندسازی تاکید شده است. در این زمینه مصطفی آمره، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان مرکزی گفت: شرکت شهرکهای صنعتی تفاهمنامه خاصی با سازمانها در زمینه برندسازی و نشان تجاری ندارد بلکه در سطح استانهای مختلف و با توجه به مزیتهای جغرافیایی هر منطقه و خوشههای صنعتی ثبت شده برندها نیز به وجود میآید.
وی با اشاره به صنایع موجود در استان مرکزی گفت: ایزوگام دلیجان و سنگ محلات دو برند مهم استان هستند که برندی مشترک به شمار میرود و از دو خوشه عایقهای رطوبتی و سنگ محلات و نیمور حاصل شده است.
آمره گفت: براساس ضوابط و قوانین، علایم تجاری ثبت میشود و اساسنامه خاصی ندارد بلکه میتوان گفت برندها نوعی نشان جغرافیایی هستند که به وجود آمدهاند.
مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان مرکزی درباره اهمیت برندسازی برای واحدهای صنعتی کوچک و متوسط نیز گفت: دورههای آموزشی در این زمینه برای صنعتگران گذاشتیم که با استقبال بسیاری روبهرو شد.
برندسازی را واحدهای صنعتی در حالی تاکید میکنند که باید آنها درصدی از قدرت مالی و ابراز وجود در بازار را داشته باشند. به علاوه اینکه برند نوعی ابزار پایداری در فضای اقتصادی است که به وسیله آن تولیدکنندگان و دارندگان واحدهای صنعتی میتوانند اعتبار و اعتماد بسیاری در بین مشتریان خود کسب کنند از این رو دورههای آموزشی برندسازی و آشنایی با نشان تجاری میتواند برای واحدهای صنعتی سودمند باشد. این رویکرد موثری ازسوی سازمانهای توسعهای و حمایتی مانند صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران است که میتواند پیوسته برای صاحبان صنایع برگزار شود.
مرتضی دارایی، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی استان ایلام در این زمینه گفت: در استان ایلام دورههای آموزشی گوناگونی برای صنعتگران در زمینه نشانسازی تجاری برگزار شد که آنها از این دورههای آموزشی استقبال بسیاری کردند.
دارایی افزود: در استان ایلام خوشه فرش و گلیم ایجاد شده که در این زمینه بهتر و سودمندتر است برندهای متفاوت شکل گیرد. البته برند در استان به صورت تکتک بین واحدهای صنعتی ثبت میشود و هنوز در مراحل ابتدایی این امر است.
وی تاکید کرد: برندسازی محصولات زمانی انجام میشود که اعتبار ملی، منطقهای و بینالمللی یافته باشد که این مهم با توسعه بازارهای هدف و روند صحیح صادرات بهدست میآید.
دارایی نشان تجاری را معرف نوع خدمات و دارایی مشهود یک بنگاه تولیدی دانست که به ایجاد ارزش افزوده برای آن محصول منجر میشود. امروز فعالیت اقتصادی در دنیا رقابتی است و اگر در این محیط رقابتی نتوان مزیت خلق کرد، نمیتوان سهمی از بازار را بهدست آورد.
امروزه برندسازی هزینه چندانی ندارد و نشانهای تجاری هوشمند با بهرهگیری از سطح میانگینی از ابزارهای جدید رشد جهانی برند خود را سرعت بخشیده و آن را تقویت میکنند و اگر به تغییرات اقتصادی تازه نگاهی بیندازیم متوجه خواهیم شد که برندها در مقایسه با محصولات بدون برند عملکرد بهتری داشتهاند و چرخه عمر محصولاتی که نشانسازی تجاری شدهاند از سایران طولانیتر بوده و در این زمان چالشبرانگیز همچنان برندهای قوی در حال تقویت خود هستند و صاحبان آنها فرصتها را تشخیص داده و تمام تلاش خود را برای سالهای آینده به منظور رشد برنامهریزی میکنند. اگر برندسازی نکنیم و اگر تفاوت ایجاد نکنیم، هیچگاه به سود بلندمدت نخواهیم رسید و مردم نمیتوانند با محصولات ما رابطه عاطفی برقرار کنند و به برند ما وفادار نخواهند بود.
برندها میتوانند میلیونها نفر از انسانها را برای پیوستن به انجمنها تحت تاثیر قرار دهند و برای برخی از محصولات حس جمعی ایجاد کنند. همچنین برندها میتوانند احساسات گروهی مردم را برای انجام کاری برانگیخته کنند که محصولات بدون نشان هیچگاه چنین توانایی را نخواهند داشت. امروزه ساخت برند همانند گذشته دیگر کار سادهای نیست و یک مدیر صنعتی به یک استراتژی رو به رشد فرهنگی برای رسیدن به رشدی پایدار نیاز دارد تا بتواند نشانی ویژه ایجاد کند. با این حال فرصتها و ایدههای زیادی در این راه موجود است. یکی از این فرصتها توجه به مزیتهای نسبی در هر منطقه است. بهتر است چینش صنعتی در هر استان و منطقه به سمتی برود که خوشههای تخصصی و در کنار آن نشانهای تجاری ویژه آن مرز و بوم ایجاد شود. این امر نهتنها فرهنگ مشارکت صنعتی در آن مناطق را گسترده میکند بلکه خواهد توانست مشکل تامین بازار و بازاریابی را برای صاحبان صنایع حل و فصل کند.