به گزارش می متالز، میتوان گفت که شفافیت اطلاعات مهمترین راهکار مبارزه با فساد و نیز بهترین ابزار برقراری عدالت بهشمارمیرود. یکی از مراجع رسمی تولید اطلاعات و آمار کشور، مرکز آمار ایران است، که اطلاعات عددی زیادی از منابع صنعتی و غیرصنعتی را مورد داده کاوی قرار میدهد. در ادامه، جایگاه آمار و شفافسازی اطلاعات را مورد بررسی قرار میدهیم.
برای بررسی جایگاه شفافیت اطلاعات و آمار، بهتر است تعریف مشخصی از آن داشته باشیم؛ چراکه به نظر میرسد برداشتهای مختلفی از شفافیت اطلاعات و آمار بین مردم وجود دارد. عموم مردم شفافیت اطلاعاتی را ارائه ریز و دقیق همه اطلاعات و در تمام حوزهها، اعم ازبخش دولتی و خصوصی، بدون هیچ ملاحظه و محدودیتی میدانند، که البته برداشت درستی نیست. شفافیت اطلاعاتی در واقع ارائه اطلاعات و دادههای آمار در سطحی وسیع و بهگونهای قابل فهم و در دسترس برای همگان با رعایت اصول محرمانگی است. به نظر میرسد در چند سال گذشته اقدامات مناسبی در راستای ارتقای جایگاه شفافسازی آمار و اطلاعات در کشور انجام شده که نمونه آن را در اطلاعرسانیهای اخیر از سوی مراجع مختلف شاهد بودیم.
در حوزه آمار رسمی نیز به موضوع دسترسی همگانی به دادههای آماری و ارائه توضیحات لازم درباره چگونگی تولید اطلاعات و نحوه تفسیر آنها، توجه ویژهای شده است. در اولین اصل از اصول بنیادین آمارهای رسمی که توسط سازمان ملل متحد با همکاری موسسات آماری کشورهای عضو، تصویب شده و مورد قبول قرار گرفته است، تاکید شده که ارائه آمارهای رسمی و اطلاعات در مورد وضعیت اقتصادی، اجتماعی و... جزئی ضروری از سیستم اطلاعاتی یک جامعه آزاد است که دولت، بخش خصوصی و عموم افراد جامعه از مزایای آن بهرهمند میشوند؛ بنابراین باید آمارهای دقیق توسط موسسات آماری رسمی تولید شده و بدون هیچ تبعیضی در اختیار کاربران و علاقهمندان قرار گیرد تا به این وسیله حق شهروندان در دسترسی به اطلاعات شفاف ادا شود.
همچنین در سومین اصل از اصول بنیادین آمارهای رسمی، از موسسات آماری خواسته شده که اطلاعات لازم در خصوص منابع، روشها و فرآیندهای تولید دادههای آماری منطبق بر استانداردهای علمی، در اختیار عموم قرار گیرد.
در کشور ما نیز، مرکز آمار ایران خود را متعهد به رعایت اصول بنیادین آمارهای رسمی میداند و همواره سعی میکند آمارهای تولیدی خود را به همراه اطلاعات لازم در زمینه نحوه تفسیر آنها در اختیار همگان قرار دهد. بهعنوان نمونه، پس از اعلام رسمی نرخ تورم در زمان مقرر، تلاشکرده از طریق مقالات علمی، برنامههای رادیویی و تلویزیونی و همچنین جراید، توضیحات لازم در راستای شفافسازی اطلاعات را به عموم مردم ارائه دهد.