بیکاری گسترده کنار معدن مس «خونگاه» / بی‌توجهی مسوولان مشهود است

به گزارش می‌متالز، معدن مس خونگاه واقع در شهرستان دنا دارای آثار معدنکاری از دوران باستان تا دهه چهل شمسی بوده که کارگاه استخراج معدنی آن با تونلی به طول ۶۰ متر با چند دستک و دو پل باقی مانده است.

محدوده معدن مس خونگاه در پهنه اکتشافی واگذاری به شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران موضوع تفاهم نامه مورخ ۱۶ مهرماه ۹۸ واقع گردیده که فاز اول مطالعاتی پهنه پیش‌گفته به اتمام رسیده و محدوده‌های امیدبخش پهنه از جمله محدوده معدن مس خونگاه برای انجام عملیات اکتشاف تکمیلی (تعیین ذخیره و شناسایی عناصر ارزشمند همراه) ثبت شده است.

بر اساس سوابق مطالعات موجود این محدوده دارای حدود ۲۷۰ هزار تن ذخیره با عیار دو تا سه درصد اکسید مس است با وجود عناصر ارزشمندی از جمله سرب، روی و نقره نیز گزارش شده است

با توجه به گسترش رخنمون لایه‌های مس دار در طول گسل دنا و از شهرکرد تا شمال و شمال شرقی یاسوج و رخنمون مس در سازنده‌های قدیمی و جدید، اختلاف ارتفاع و شیب لایه‌های دولومیتی سازند، میلا به عنوان میزبان و زمین شناسی حاکم بر منطقه معدن، انجام عملیات اکتشاف تکمیلی برای شناسایی ذخیره نهایی در محدوده ضروری است.

متاسفانه علی رغم پیگیری‌های دو دهه گذشته سازمان صنعت، معدن و تجارت، سازمان حفاظت محیط زیست به دلیل قرارگیری این محدوده در محدوده پارک ملی و منطقه حفاظت شده با انجام عملیات اکتشاف تکمیلی مخالفت می‌کند و اکنون گره‌ای کور در شرایطی ایجاد شده که جوانان منطقه به دلیل بیکاری سرزمین مادری خود را رها می‌کنند و آواره شهر‌های دیگر می‌شوند.

این معدن مسبوق به سابقه معدنکاری بوده و سازمان حفاظت محیط زیست بر خلاف نص صریح ماده ۳ قانون حفاظت و بهسازی، محیط زیست بدون استعلام از وزارت معادن و فلزات وقت اقدام به حفاظت منطقه نموده و حق‌تقدم بخش معدن را نادیده گرفته است.

قانون معادن نیز بدون توجه به این حق بخش معدن را ملزم به اخذ استعلام از تمام دستگاه‌های ذیربط از جمله سازمان محیط زیست نموده که تعیین تکلیف این فرصت سرمایه‌گذاری استان با مشکل روبه‌رو شده است.

سالار حسین‌پور رئیس سازمان صنعت، معدن تجارت کهگیلویه و بویراحمد می‌گوید: با توجه به قرارگیری معدن مس خونگاه در پهنه اکتشافی مورد مطالعه شرکت تهیه و تولید مواد معدنی ایران پیشنهاد می‌شود به استناد حق تقدم قانونی معدن و همچنین جز آخر ماده ۳ قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست موضوع صدور مجوز عملیات اکتشاف تکمیلی مس خونگاه با استفاده از روش‌های ژئوفیزیکی، عملیات حفاری و ... از طریق وزارت متبوع در شورای عالی حفاظت محیط زیست کشور و یا هیئت محترم دولت مطرح و پیگیری شود.

البته نباید فراموش کرد که بدون تخریب و کمک گرفتن از ماشین‌های بزرگ از جمله لودر امکان توسعه وجود ندارد و بنابراین انتظار می‌رود دولت برای کمک به اقتصاد و ایجاد اشتغال نسبت به فعال سازی معدن مس خونگاه با رعایت نسبی قوانین زیست محیطی اقدام کند، زیرا بیکاری دیگر امان جوانان را بریده و بیداد می‌کند.

در سال‌های اخیر استاندار کهگیلویه و بویراحمد و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در مکاتبه‌ای، ضمن معرفی مشخصات معدن مس خونگاه واقع در پارک ملی دنا، به دلیل مخالفت سازمان حفاظت محیط زیست با بهره برداری از معدن یادشده به لحاظ واقع شدن در پارک ملی دنا، به استناد تبصره (۳) ماده (۲۴) قانون اصلاح قانون معادن – مصوب ۱۳۹۰- [۱]درخواست طرح و صدور مجوز بهره برداری از معدن یادشده را به هیئت وزیران ارایه کردند.

موضوع توسط معاون اول رییس جمهور برای بررسی بیشتر به رییس سازمان حفاظت محیط زیست ارجاع شد و سازمان حفاظت محیط زیست طی نامه مورخ ۵ /۸/ ۱۳۹۵ نظر خود را به شرح ذیل اعلام کرد:
معدن موصوف در داخل زیستگاه‌های حساس پارک ملی دنا قرار دارد که برابر قوانین و مقررات جاری کشور انجام عملیات معدنی در داخل پارک‌های ملی با ممنوعیت قانونی مواجه می‌باشد، همچنین براساس تبصره (۳) ماده (۲۴) قانون اصلاح قانون معادن - مصوب ۱۳۹۰- معادن متروکه و مسبوق به سابقه در صورت عدم توافق فی مابین وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان متبوع با لحاظ نمودن سایر موارد مندرج در متن قانون، پس از تصویب هیئت وزیران احیاء و راه‌اندازی مجدد می‌شوند؛ لذا به دلیل اینکه هیچگونه سابقه‌ای از پروانه بهره برداری اولیه معدن یادشده ارایه نشده و راه اندازی معدن موجب آسیب پذیری شدید زیستگاه‌های منطقه قلمداد می‌شود، این سازمان با طرح موضوع در هیئت وزیران به شدت مخالف است.

مخالفت سازمان حفاظت از محیط زیست اگرچه در نگاه اول کارشناسی است و برای رعایت اصول محیط زیستی باید آن را اجرایی کرد، اما کافی است مسوولان مربوطه به یک سئوال کلیدی در این زمینه پاسخ دهند که کشور‌های توسعه یافته و مطرح در صنعت معدن مثل استرالیا، کانادا، شیلی و. دیگر هم اگر پتانسیل معدنی دارند به دلیل حفاظت از محیط زیست کلا آن را نادیده می‌گیرند یا اینکه با استفاده از برای استفاده بهینه از آن‌ها راهکار‌های علمی و اصولی بکار گرفته تا علاوه بر حفظ محیط زیست اقتصاد منطقه را هم رونق دهند.

هرچند نباید فراموش کنیم بسیاری از تحقیقات علمی در داخل کشورمان از سوی متخصصان معدنی نشان می‌دهد عدم برداشت از برخی معادن می‌تواند آلودگی‌های بیشتری را به محیط زیست تحمیل کند و اتفاقا برای حفاظت از محیط زیست این معادن باید زودتر با رعایت اصول علمی و کارشناسی استخراج شوند نه اینکه صورت مساله را پاک کنیم.

گزارش از ایرج خالق نژاد

منبع: خبرگزاری تسنیم