آثار کم‌رنگ تحریم‌ها بر سودآوری شرکت‌های بورسی/ ورود یک ابزار مالی جدید در آذرماه

به گزارش می متالز، رضا امامی؛ گفتگویی با علی صحرایی سومین مدیر عامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران پس از تصویب قانون بازار سرمایه در آذر ماه 1384 انجام داده ایم. وی در این گفتگو بر چشم انداز روشن سودآوری شرکت های صادرات محور تاکید کرده و عنوان کرده است برای بازار سهام برنامه ها و تصمیم های مدونی در دستور کار دارد.

گفتگوی وی از ورود یک ابزار مالی جدید تا آذر ماه امسال خبر می دهد که در ادامه می خوانید:

با فراز و فرود نماگر های بورسی همواره بازار سهام دچار رفتارهای هیجانی شدیدی از سوی معامله گران اغلب غیر حرفه ای می‌شود. چگونه می‌توان مانع بروز هیجان‌های مقطعی شد؟

صحرایی: بخش عمده ای از این موضوع به مقوله فرهنگ سهامداری باز می‌گردد. اغلب سرمایه گذاران بعد از اینکه در بازار سهام بازدهی چشمگیری کسب می‌شود شاهد حضور غیر حرفه ای‌ها در این بازار هستند. به اشخاصی که از دانش بازار سرمایه برخوردار نیستند توصیه می‌شود یا از ابزارهای غیر مستقیم از جمله انواع صندوق‌ها و یا از طریق مشاوران حرفه ای وارد بازار سهام شوند.

پیش از این ابزارهای تثبیت کننده برای کاهش هیجان در بازار کمتر بوده اما اکنون هر شرکتی که عرضه اولیه می‌شود ورود آن به بورس همراه با بازار گردان است.

از طرفی صندوق‌های تثبیت کننده ای در بازار با وزن بالا ایجاد شده تا هیجان‌ها کنترل شود. بخشی از هیجان‌های ایجاد شده در ماههای قبل نیز مربوط به تغییرات سودآوری شرکت‌ها بوده که افزایش قابل توجهی داشته و در نهایت بخش دیگری نیز مربوط به لحاظ کردن ارزش جایگزینی ناشی از تغییرات نرخ ارز در شرکت‌ها است. بخش دیگر هیجان‌های مقطعی در بازار نیز به فرهنگ سازی نیاز دارد.

چرا بازار سهام هنوز در مقایسه با بازارهای دیگر از جمله ارز و سکه رشد چندانی نداشته است.آیا در ماه‌های آتی می‌توان پیش بینی کرد که نقدینگی جدیدی وارد بازار سهام شود؟ از طرفی با توجه به تحریم‌های آمریکا و تجربه بی اعتنایی بازار به این تحریم‌ها در سالیان گذشته دورنمای بازار سهام از این پس چیست؟

صحرایی: شاخص های بورس بطور دائم نوسان دارند اما با نگاه میان مدت می‌توان گفت این بازار  تابع سودآوری بنگاه‌ها است. بنگاه‌هایی که در بورس‌ها پذیرفته شده‌اند و نشان داده‌اند که با برنامه ریزی استراتژیک، سودآوری خود را بیمه کرده‌اند. با تداوم سودآوری‌ها نیز آثار فشارها و تحریم‌ها بر بازار سهام کم رنگ خواهد شد و از این بابت نگرانی خاصی نخواهیم داشت. معاملات شهریور ماه و مهر ماه امسال نشان می‌دهد در روزهایی شاهد ارزش دو هزار میلیارد تومانی معاملات روزانه این بازار بوده‌ایم در حالی که ارزش روزانه معاملات کل بازار نیز بیش از سه هزار میلیارد تومان رسید که بواسطه ورود نقدینگی جدید بوده است.هم اکنون اغلب سرمایه گذاران فعال در بازار سهام اشخاص حقیقی هستند که با برنامه بلندمدت باید تداوم حضور این سرمایه گذاران مدیریت شود.

ابزارهای جدیدی از جمله اوراق وارانت در دست بررسی است، سازوکار این ابزارها چیست؟

صحرایی: این ابزارها قبل از هر چیز نیازمند تأمین زیر ساخت فنی است. اوراق آتی سبد سهام یا شاخص در نخستین اقدام طی آذر ماه امسال راه اندازی خواهد شد. برنامه ریزی‌ها به گونه ای است که این ابزارهای جدید به سرعت و تا قبل از شروع سال راه اندازی شود.

بورس تهران از صندوق توسعه بازار به عنوان اهرم استفاده می‌کند و یا یک تسهیل کننده برای نقدشوندگی و تأمین مالی؟

صحرایی: صندوق توسعه بازار سرمایه متولی دارد اما طراحان آن برنامه دارند که علاوه بر ابزار نقد شوندگی به عنوان ابزار تثبیت کننده در بازار فعالیت کند. بنابراین اهرم نیست و از زمان حضور این صندوق ، صف‌های سنگین آنچنانی وجود ندارد همچنین در زمان هیجان و یا تأمین نقدینگی بازار نیز موازنه ایجاد می‌کند.

به لحاظ میزان سرمایه حقیقی و حقوقی تاکنون چقدر به این بازار وارد و خارج شده است؟

صحرایی: آمار موجود در بورس تهران نشان می‌دهد از ابتدای امسال مازاد خرید حقیقی‌ها به فروش آن‌ها بالغ بر 7 هزار میلیارد تومان بوده و 56 درصد بازار نیز از سوی خریداران حقیقی انجام شده است.

برنامه بورس تهران برای ماندگاری سرمایه در این بازار چیست؟

صحرایی: ماندگاری سرمایه تابع سودآوری شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سهام و شرایط بازارهای رقیب است .سرمایه گذاران بطور طبیعی به دنبال سرمایه گذاری بیشتر با لحاظ ریسک هستند. خوش بینی زیادی نسبت به رشد سودآوری شرکت‌ها بواسطه تغییرات نرخ ارز و شرکت‌های برخوردار از صادرات وجود دارد بویژه اینکه عملکرد شش ماهه شرکت‌ها از جمله در صنایع فلزی و پتروشیمی، معدنی و صنایع مشابه صادرات محور، سودآوری‌ها با تغییرات قابل توجهی انجام شده و نوید پایدار ماندن سرمایه گذاران در بورس را می‌دهد.

شما همواره از روند متعادل معاملات سهام بدون شائبه دستکاری قیمت‌ها و افزایش عمق معاملات دفاع کرده‌اید. آیا برنامه ای وجود دارد که در زمان مدیریت شما عرضه‌های اولیه در بورس تهران افزایش یابد و دستکم 10 ناشر جدید در بورس داشته باشیم؟

صحرایی: وظیفه اصلی بورس تأمین مالی بنگاه‌ها از طریق ابزارهای موجود در بازار سهام است. یکی از این ابزارها عرضه‌های اولیه است که از سوی سهامدار عمده عرضه می‌شود.

در پذیرش و عرضه اولیه سهام ، کیفیت سودآوری شرکت‌ها بسیار مهم است . در این راستا نیز در صنعت پتروشیمی بنا است که بنگاه‌های بزرگ وارد بازار شوند و تأمین مالی آن‌ها و کمک به تخصیص آن‌ها برای طرح‌های توسعه ای شرکت‌ها در دستور کار است.

همچنین برنامه ریزی مدونی برای توسعه سامانه‌های هوشمند به منظور رصد و پیشگیری از  دستکاری قیمت‌ها خواهیم داشت و در عین حال بتواند نیروی انسانی را در حوزه حقوقی و نظارت بازار تقویت کند.

تمرکز اصلی اقدام‌های پیشگیرانه قبل از وقوع تخلف و دستکاری قیمت‌ها است و در نهایت اشخاصی که مصرانه بر تخلف پافشاری کنند مسیر انضباطی خود را طی خواهند کرد.

سازمان بورس از ارائه 75 پرونده به قوه قضاییه به عنوان متخلفان بورسی خبر داده است. شرکت بورس در راستای برخورد با متخلفان و مسایلی که قوه قضاییه نیز بر آن‌ها حساس شده چه اقدامی انجام داده است؟

صحرایی: طبق ماده 35 قانون بازار، رسیدگی به تخلفات وظایف بورس‌ها نیز است. بورس‌ها در راستای وظایف قانونی و اساسنامه ای آن‌ها بخش‌های حقوقی خود را می‌توانند توانمند کنند و همچنین مسیر  آموزش دهی کارگزاران و در نهایت ارجاع تخلفات به مسیرهای رسیدگی را تبیین کند و اگر فعالیتی جنبه جرم داشته باشد به دستگاه قضایی معرفی می‌شود.