دیده‌بان بورس دوشنبه (5 آذر)

به گزارش می متالز، در معاملات روز شنبه شاخص سهام با ریزش 4460 واحدی روزی سراسر قرمزپوش را تجربه کرد و در ارتفاع 171 هزار واحد ایستاد. ریزش قیمت جهانی کالاها و مهم‌تر از همه بهای نفت، مهم‌ترین عامل هیجان منفی در بازار سهام بود. صف فروش‌هایی که بی‌رحمانه در هر گروهی، مستقل از ارتباط به بازار جهانی موجب افت دسته‌جمعی سهام شده بود.

خروج سرمایه‌گذاران یا توقف در کمین‌گاه؟ بر کسی پوشیده نیست که رشد بازار سهام در سال جاری از اواخر تابستان و با ورود شتابان سرمایه‌های خُرد صورت گرفت. جایی که ارزش معاملات بورس تهران به تنهایی به بیش از هزار میلیارد تومان در روز در مهر ماه رسیده بود. فضایی کاملا هیجانی در مسیر صعودی که هر سهمی را درمی‌نوردید و گویی عصری جدید در بازار سهام در حال شکل‌گیری بود. انتظارات مثبت روزافزون در کنار عطش خرید بورس‌بازان، پیش‌بینی وضعیت کنونی را برای کمتر کسی ممکن ساخته بود.

اما مشاهده می‌شود طی هفته‌های اخیر به طور مداوم فروش از سوی همین سهامداران حقیقی در حال تکرار است که بسته به نوع خبرها شدت آن تنظیم می‌شود. در این شرایط می‌توان دو حالت متفاوت را در نظر گرفت. حالت اول نشان‌دهنده آن خواهد بود که سرمایه‌های خُرد از بازار سهام در حال خروج است و احتمالا بورس به وضعیتی نیمه‌رکودی می‌رسد که هم‌زمان با افت ارزش معاملات، حرکت سهام کُندتر شده و عوامل بنیادین بیشتر مورد توجه معامله‌گران قرار می‌گیرد. در چنین وضعیتی، کسب سودهای نامتعارف به شدت دشوار می‌شود، اما از نوسان‌های هیجانی نیز کاسته خواهد شد. خروج سرمایه به این نحو باید نشانه‌ای در سایر بازارها از خود برجای بگذارد، زیرا پول در شرایط تورمی اقتصاد کشورمان منطقی برای نقد ماندن نمی‌بیند. افزایش قیمت اوراق بدهی و در نتیجه کاهش نرخ سود آنها (ارتباط معکوس قیمت و بازدهی این اوراق) طی هفته‌های اخیر می‌تواند یکی از شواهد تاییدکننده سناریوی خروج سرمایه‌ها از بورس باشد. اما در بازارهای دیگر، به ویژه ارز و سکه با توجه به فروکش تلاطمات فعلا جذابیتی برای حرکت سرمایه‌ها دیده نمی‌شود.

بنابراین نمی‌توان حالت دوم را که حرکت سرمایه‌ها به کمین‌گاه است نادیده گرفت. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران بورسی در انتظار سیگنالی مثبت و تغییری هرچند اندک در فضای معاملات سهام هستند تا بار دیگر در قالب خریدار ظاهر شوند. دو شاهد این ماجرا را می‌توان در استقبال بی‌نظیر از عرضه اولیه «کگهر» و همچنین بالا بودن دامنه نوسان روزانه شاخص سهام دانست. نمی‌توان بدون حضور این سرمایه‌ها، افت و خیزهای چند هزار واحدی را در معاملات بورس شاهد بود. همین سال گذشته بود که تغییرات بیش از 200 واحدی شاخص کل باعث تعجب فعالان قدیمی بورس می‌شد، اما اکنون درصد نوسان روزانه بورس به طور ملموسی بالاتر از قبل است. سرمایه‌هایی که اکنون فرصت بسیار محدودی نیز در اقتصاد پیدا کرده‌اند و شاید بورس را آخرین گزینه خود می‌دانند. باید توجه داشت مهار تلاطم ارز و سکه در کنار رکود بازار مسکن، سهام را به طور بالقوه می‌تواند تقویت کند. در سال‌های اخیر، سود بانکی مانع از این جذابیت می‌شد اما با تجربه نرخ‌های تورم و بازدهی اخیر بازارها، هنوز سرمایه‌گذاران عطش سودهای بالا را دارند که می‌تواند همچنان بورس را گزینه اول بالقوه سرمایه‌گذاری نگه دارد. برای تحقق این امر نیاز به محرکی تازه است، گزارش‌های ماهانه جذاب، چرخش در بازار جهانی، سیگنالی در سیاست خارجه و یا اصلاح سیاست ارزی می‌تواند خروج از کمین سرمایه‌ها را در پی داشته باشد. در مورد آخر، مجدد وعده‌هایی از سوی مقامات بانک مرکزی برای یکسان کردن نرخ ارز نیما (آنچه برای شرکت‌های بورسی اهمیت دارد) با نرخ بازار آزاد داده می‌شود که در صورت تحقق می‌تواند تحولی تازه برای بازار سهام باشد. فرض کنیم نرخ همگن‌سازی دو بازار 10 هزار تومان باشد، این خود به معنای حداقل 25 درصد افزایش نرخ نسبت به رقم 8 هزار تومانی کنونی سامانه نیما است.

امید به آرامش نفت: پس از تجربه یک «جمعه سیاه» بازار جهانی معاملات این هفته را با آرامش و رشد نسبی قیمت‌ها آغاز کرده است. به این ترتیب، نفت برنت بار دیگر در تلاش برای بازگشت به کانال 60 دلار است و فلزات نیز وضعیت نسبتا باثباتی را تجربه می‌کنند. باید دید این آرامش نسبی در بازار جهانی موجب فروکش هیجان منفی بورس‌بازان نیز خواهد شد یا خیر.

رویدادهای داخلی از نگاه «دنیای بورس»

الف) کلان: عباس عراقچی؛ معاون وزیر خارجه در گفت‌وگویی تاکید کرد: امروز دو‌ رویداد در روابط ایران و اروپا در بروکسل اتفاق می‌افتد؛ براین اساس مهم ترین آن گفت‌وگوی عباس عراقچی و امانوئل اشمید است که در چارچوب بحث هسته‌ای و مبادله ایران و اروپا پیش می‌رود. در همین حال در دیگر رویدادهای مربوط به تحریم‌ها، بیژن زنگنه؛ وزیر نفت هم با اشاره به خروج شرکت توتال فرانسه از پروژه توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی تاکید کرد: سی‌ان‌پی‌سی چین به طور رسمی جایگزین توتال شده‌، اما شروع به کار نکرده است.

در رویدادهای داخل، شورای عالی هماهنگی اقتصادی سه قوه، پیشنهادهای بانک مرکزی برای تسهیل و شفاف‌سازی مبادلات بانکی و مقابله موثرتر با پولشویی را تصویب کرد. این در حالی است که بررسی ایرادات تازه‌ترین و جنجالی‌ترین لایحه از لوایح پیش‌شرط خروج ایران از لیست سیاه  FATF، یعنی لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم (CFT) این هفته در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بررسی می‌شود.

بر مبنای آمار اعلامی مرکز آمار ایران تورم نقطه به نقطه ۳۴.۹ درصد شد. نرخ تورم خانوارهای شهری نسبت به ماه قبل افزایش ۲.۱ درصدی داشت و نرخ تورم سالیانه به ۱۵.۶ درصد افزایش یافت. حسن روحانی؛ رییس‌جمهوری نیز دیروز در سخنانی در این باره گفت: در ماه آبان نسبت به ماه‌های قبل، تورم یک ماهه یک سوم شد. پیش‌بینی هم این بود که اگر درست عمل کنیم، باید از ماه آبان تورم به تدریج شروع به سیر نزولی کند. تا حد امکان در ماه‌های بعد هم روند کاهش و مهار تورم را ادامه می‌دهیم.  به گفته وی امروز شرایط یک مقدار سخت شده است و مردم به دلایلی نسبت به آینده نگرانی‌هایی دارند. مردم تحمل می‌کنند و از این مقطع عبور خواهیم کرد.

ب) صنایع: سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان براساس افزایش قیمت کیسه‌های سیمان و آرد، قیمت‌های جدید فروش سیمان پاکتی را اعلام کرد. براساس اطلاعیه اعلام شده در خصوص افزایش قیمت کیسه‌های سیمان و آرد، نرخ (درب کارخانه) برای هر تن سیمان کیسه‌ای نسبت به نرخ‌های قبل معادل 17 هزار تن در هر تن افزایش قیمت را نشان می‌دهد. دنیای بورس پیش‌تر در بخش صنایع «دیده‌بان» آن را مطرح کرده بود.

همچنین نرخ پایه فروش فرآورده‌های نفتی ویژه به عنوان خوراک صرفا جهت مصارف داخلی از تاریخ یکم آذرماه امسال و نرخ پایه فرآورده‌های نفتی ویژه صرفا جهت مصارف داخلی از تاریخ یکم آذرماه محاسبه شد. در همین حال سرپرست سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) هم از آغاز نصب نخستین کارخانه تولید آهن اسفنجی به روش ایرانی «پرد» در چین خبر داد.

ج) شرکت‌ها: زامیاد بعد از اعلام رسمی افزایش قیمت 4 محصول، زمان اجرای این تصمیم و اعمال افزایش 33.5درصدی را به تعویق انداخت. در همین حال موسسه صندوق بازنشستگی شرکت ملی صنایع مس ایران قصد دارد بیش از 624 میلیون سهم معادل 7.81 درصد از سهام بانک سامان را به طور یکجا و نقد یا اقساط از طریق عرضه در بازار فرابورس ایران به فروش برساند. قیمت پایه هر سهم 190 تومان و تاریخ عرضه یکشنبه 11 آذرماه اعلام شده است.