طرح‌های معدنی موازنه‌گر در زنجیره فولاد

به گزارش می متالز، بر‌اساس این گزارش هدف سند چشم‌انداز در صنعت فولاد دستیابی به ظرفیت ۵۵ میلیون تن فولاد با استفاده بهینه از امکانات، توانمندی‌ها و سرمایه‌های ملی و با شرط برقراری توازن در زنجیره فولاد است. با توجه به اینکه صنعت فولاد جزو صنایع هزینه‌بر و ساخت‌و‌ساز طرح‌های فولادی زمانبر است، مشخص شدن وضعیت طرح‌های در حال اجرا به لحاظ میزان پیشرفت فیزیکی، بررسی‌ چالش‌ها و مشکلاتی که طرح‌ها در مسیر اجرا با آن مواجه هستند، در دوره‌های زمانی کوتاه‌مدت در بهبود عملکرد و سرعت انجام پروژه‌ها موثر خواهد بود.  بر این اساس و طی دستور وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ پایش طرح‌های زنجیره فولاد با متولی‌گری سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) در دستور کار قرار گرفت. جلسات ادواری با مجریان این طرح‌های فولادی برگزار می‌شود تا چالش‌ها و مشکلات اعلام شده از سوی آنها ثبت، بررسی و اقدامات موردنیاز، برای مرتفع کردن آنها اعلام و پیگیری شود.

عملکرد طرح‌های فولادی منتشر شده در این گزارش به بررسی ۴مورد ظرفیت اسمی واحدهای فعال و طرح‌های «در دست اجرا- قابل تحقق»، «وضعیت پیشرفت سبد طرح‌های زنجیره فولاد کشور براساس طرح جامع فولاد»، «عمده اقدامات و پیگیری‌های رفع چالش‌ها و پیشبردها» و «فهرست طرح‌های در دست اجرا- قابل تحقق» زنجیره می‌پردازد.

منظور از «طرح‌های در دست اجرا- قابل تحقق» طرح‌هایی است که احتمال به بهره‌برداری رسیدن آنها بیش از سایر طرح‌های دارای مجوز در راستای دستیابی به ظرفیت ۵۵ میلیون تن است بر این اساس کمبودهایی که در این طرح‌ها مشاهده می‌شود در ۴ بخش آهن اسفنجی، گندله، کنسانتره سنگ‌آهن و سنگ‌آهن قابل بررسی است که همان‌طور که در فوق اشاره کردیم در رابطه با اغلب آنها با کسری روبه‌رو‌ هستیم و باید برنامه‌ریزی‌های لازم برای دستیابی به ارقام برنامه صورت بگیرد.

بر‌اساس گزارش منتشر شده ایمیدرو بهره‌برداری واحدهای تولیدکننده فولاد خام حدید گستر ایساتیس به میزان (۲/ ۰ میلیون‌تن)، سپهر فولاد لنجان (۲/ ۰ میلیون‌تن) و صنعت فولاد شاهرود (۳/ ۰ میلیون تن) در سه ماهه دوم سال ۱۳۹۷ و افزایش ظرفیت اسمی فولاد خام کشور به ۳۲/ ۳۲ میلیون تن گزارش شده است، افزودن طرح معدنی و سدسازی آریا جنوب ایرانیان به میزان (۵/ ۰ میلیون‌تن) به واحدهای فعال تولیدکننده کنسانتره سنگ‌آهن و افزایش ظرفیت واحدهای فعال در این بخش به ۴۲/ ۵۲ میلیون تن تا پایان نیمه دوم سال ۱۳۹۷ هم از موارد دیگر تحولات در حلقه زنجیره فولاد است، براساس جلسات برگزار شده، طرح‌های در دست اجرا کنسانتره سنگ‌آهن مجتمع فولاد خواف احیای سپاهان- فاز ۴ به میزان (۶/ ۰ میلیون تن)، امیر سنگان پارسیان (۵۵/ ۰ میلیون تن)، شرکت جهان نمو (۳۵/ ۰ میلیون تن) مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این گزارش سفیر به میزان (۵۵/ ۰ میلیون تن) به مجموعه طرح‌های در دست اجرا قابل تحقق تحت پایش اضافه شد و از این رو ظرفیت طرح‌های در دست اجرای قابل تحقق کنسانتره سنگ‌آهن به میزان ۴۵/ ۲۰ میلیون تن افزایش یافت.  در این بین با بررسی موازنه در زنجیره، کمبود در حلقه زنجیره فولاد کشور در افق ۱۴۰۴ کنسانتره سنگ‌آهن به میزان ۱/ ۷ میلیون تن محاسبه شده است.

طرح در دست اجرای آهن اسفنجی کاوند نهان زمین (۵/ ۰ میلیون تن) به مجموعه طرح‌های در دست اجرای قابل تحقق آهن اسفنجی اضافه شد، بنابراین ظرفیت طرح‌های در دست اجرای قابل تحقق آهن اسفنجی برابر با ۵/ ۱۵ میلیون تن است. بر این اساس کمبود محاسبه شده در موازنه زنجیره فولاد کشور افق ۱۴۰۴ در بخش آهن اسفنجی برابر با ۸ میلیون تن خواهد بود که در این راستا اصلاح ظرفیت فولاد کویر دامغان در طرح‌های در دست اجرا و قابل تحقق آهن اسفنجی در دست بررسی است.

وضعیت کدام طرح‌ها باید مورد بررسی قرار گیرد؟

بر اساس گزارش منتشر شده ایمیدرو هرگونه تغییر در ظرفیت و لیست طرح‌های در دست اجرا قابل تحقق در دوره‌های مورد بررسی، در نهایت منجر به ایجاد تغییر در نتایج موازنه (مازاد/ کمبود) زنجیره فولاد کشور در افق ۱۴۰۴ خواهد شد. باتوجه به کاهش میانگین عیار سنگ‌آهن معادن کشور (میانگین ۴۶ درصد در حال حاضر) و محاسبات مجدد توازن ۵۵ میلیون تن فولاد، نیاز سنگ‌آهن کشور در افق ۱۴۰۴ به حدود ۱۶۲ میلیون تن افزایش خواهد داشت. علاوه بر طرح‌های در دست اجرا و قابل تحقق، طرح‌هایی نیز وجود دارند که لازم است وضعیت اجرایی شدن این طرح‌ها مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت لزوم، برای برطرف شدن کمبود در حلقه‌های زنجیره فولاد به طرح‌های در دست اجرا و قابل تحقق اضافه یا جایگزین شوند؛ که جزئیات این طرح‌ها در زمینه‌های کنسانتره، گندله، آهن اسفنجی و فولاد خام به این شرح است: طرح کنسانتره فولاد بافت (۵/ ۲ میلیون تن) در مرحله تعیین تکلیف وضعیت طرح در مجموعه طرح‌های فولاد قرار گرفته و طرح بافت توسعه معادن آسیا (۶۵/ ۰ میلیون تن) نیزدر مرحله تعیین تکلیف مراحل عملیات اجرایی و بررسی پیشرفت فیزیکی است.

طرح گندله‌سازی نی‌ریز با ظرفیت (۵/ ۲ میلیون تن) در مرحله تعیین تکلیف درخصوص اجرایی شدن و طرح گندله‌سازی خرامه با ظرفیت (۵/ ۲ میلیون تن) در مرحله تعیین تکلیف تامین مالی برای اجرایی شدن طرح است.طرح احیای مستقیم کردستان- قروه (۸/ ۰ میلیون تن) وطرح احیای مستقیم کردستان- بیجار (۸/ ۰ میلیون تن) در مرحله تعیین تکلیف اجرایی شدن طرح‌ها قرار دارند و این دو طرح در مرحله مطالعات اولیه قرار گرفته‌اند.فولاد سبزوار با ظرفیت (۸/ ۰ میلیون تن) در مرحله تعیین تکلیف وضعیت اجرایی طرح در مجموعه طرح‌های فولاد سبزوار و طرح توسعه فولاد هرمزگان (۵/ ۱ میلیون تن) در مرحله تعیین تکلیف تامین منابع مالی است.