نقشه راه آتی فولاد کاویان در زنجیره فولاد

به گزارش می متالز، گنجیان در این گفت‌وگو با اشاره به ظرفیت‌ها و مزیت‌های رقابتی تولید فولاد کشور و ابزارهایی که در اختیار فعالان این صنعت به خصوص در فولاد کاویان قرار دارد نقش این شرکت را در صنعت فولاد کشور تشریح کرده است که در ادامه مشروح این گفت‌وگو منتشر می‌شود.

 آقای مهندس گنجیان! موقعیت فولاد کاویان در صنعت فولاد کشور را تشریح کنید.

همان‌طور که اشراف دارید، تمرکز الگوی ۱۴۰۴ در حوزه فولاد بر تولید فولاد خام، در کنار پیچیدگی فرآیندهای تولید در حلقه‌های پایین‌تر زنجیره ارزش، منجر به آن شده است که چشم‌انداز ظرفیت تولید در حلقه نورد به مراتب تاریک‌تر از چشم‌انداز تا سطح فولاد خام باشد. از این رو، شرکت فولاد کاویان، به‌عنوان یکی از کارخانه‌های نورد گرم کشور که قادر به تولید ورق‌های فولادی با ضخامت بالا است، از مزیت رقابتی چشمگیری در افق استراتژیک برخوردار است. این کارخانه به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی مرز ایران با عراق، از امکان بسیار مناسبی برای صادرات به این کشور شیعه‌نشین - که به دلیل از بین رفتن زیر‌ساخت‌ها به شدت نیازمند محصول‌های فولادی است - برخوردار است. همچنین با توجه به نزدیکی به آب‌های خلیج‌فارس، این کارخانه در منطقه‌ای قرار گرفته است که به دلیل دسترسی مناسب به منابع آب و انرژی در طرح جامع فولاد کشور مورد توصیه قرار گرفته است. از منظر تامین مواد اولیه مورد نیاز نیز قرار گرفتن این شرکت در نزدیک‌ترین مکان نسبت به دو شرکت فولاد خوزستان (همجوار فولاد کاویان) و فولاد هرمزگان جنوب (از شرکت‌های زیر‌مجموعه شرکت فولاد مبارکه) از مزیت‌های مهم این مجموعه به حساب می‌آید.

فولاد کاویان به‌عنوان نخستین تولید‌کننده ورق فولادی ضخیم در کشور از بیش از ۲۵ سال سابقه در زمینه تولید، تعمیرات و بهره‌برداری از کارخانه نورد برخوردار است. بهره‌مندی از ماشین‌ها و تجهیزات با کیفیت (ساخت شرکت‌های اس.ام.اس، زیمنس و...)، نیروی انسانی با تجربه، زیر‌ساخت و سابقه معتبر در صادرات به ویژه به کشورهای همجوار تنها بخشی از مزیت‌های مشهود این شرکت به شمار می‌رود. فولاد کاویان که در فاصله‌ای اندک از کارون قرار گرفته و دارای واحد اختصاصی برداشت و تصفیه در ساحل این رود است، از حیث زیرساخت حمل و نقل نیز با اتصال به راه آهن سراسری جمهوری اسلامی - که تا انبار مواد اولیه و محصول ادامه یافته است - و نزدیکی به بندر امام خمینی، در زمره برترین فولاد‌سازان کشور قرار دارد. مطابقت محصول گواهی بر قدرت کیفی EN و ۱۰۰۲۹ EN‌های این شرکت با استاندارد ملی ایران و استانداردهای اروپایی ۱۰۰۲۵ تولید در این شرکت و ایجاد اشتغال پایدار برای بیش از ۸۰۰ نفر به‌طور مستقیم و حدود ۴ هزار نفر به شکل غیر مستقیم، شاهدی بر اهمیت اقتصادی این شرکت در یکی از حساس‌ترین منطقه‌های کشور به شمار می‌رود.

 ظرفیت اسمی و عملی شرکت (قابل دسترس) چگونه است؟

ظرفیت اسمی شرکت مطابق پروانه بهره‌برداری ۲۷۵۸۱-۰۶، تولید سالانه یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن معادل یا بر مبنای ورق ۲۵ میلی‌متری است.

ظرفیت عملی شرکت با توجه به مواردی همچون محدوده وسیع ضخامت (۴۰-۸ میلی‌متر) و تنوع عرض محصولات (۱۵۰۰-۶۰۰میلی‌متر)، تاثیر شدید و مستقیم دو عامل گفته شده بر میزان تولید واقعی، ملاحظه نیاز بازار، تولید اقتصادی و مقرون به صرفه و... اعداد و ارقام بسیار متنوعی است که باید بر اساس واقعیات و شرایط روز برنامه تولید تنظیم و اجرا شود.

 سطح تولید واقعی شرکت طی چند سال اخیر چگونه بوده است؟

با توجه به مشکلات اقتصادی شرکت درخصوص تامین به موقع مواد اولیه طی سال‌های اخیر، به‌صورت مشخص در فاصله سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۶ با ظرفیت تولیدی در محدوده ۱۶۰ تا ۴۰۰ هزار تن در سال فعالیت داشته‌ایم.

 از نظر انرژی، زیرساخت‌های شرکت چگونه است؟

از نظر زیرساخت‌های انرژی، شرکت در وضعیت مطلوبی قرار دارد و در هر سه مورد اصلی امکان توسعه یا بهره‌برداری بیشتر وجود دارد.

۱) فاصله کوتاه تا رودخانه کارون و بهره‌برداری از واحد برداشت و تصفیه‌خانه مقدماتی اختصاصی، وجود ظرفیت مازاد در تولیدات تصفیه‌خانه صنعتی نسبت به مصارف معمول و فعلی، نقطه قوت این بخش است.

۲) فاصله کوتاه تا ایستگاه پست برق اختصاصی نورد (جهت توسعه) و وجود ظرفیت و دیماند مازاد در این بخش نیز مزیت دیگری است.

۳) برخورداری از دو ایستگاه اختصاصی تقلیل فشار گاز، داشتن انشعاب از خط گاز اختصاصی صنایع جنوب غرب اهواز و وجود ظرفیت بالا و مازاد طراحی نیز در این زمینه مورد توجه است.

 تدابیر شرکت فولاد کاویان برای حضور در بازار‌های جهانی چیست؟

محصولات و سیستم‌های شرکت از ظرفیت، استاندارد و آمادگی لازم برای صادرات و حضور مجدد در بازارهای جهانی برخوردار بوده و در صورت مهیا شدن شرایط و تصمیم سهامداران، مشکل خاصی در این زمینه وجود ندارد و به نظر بنده می‌توانیم از ظرفیت این شرکت برای صادرات محصولات با ارزش افزوده بالاتر به‌جای صادرات مواد اولیه بهره‌مند شویم.

 زمینه تجاری واگذاری بلوکی سهام شرکت چیست؟

تولید اصلی شرکت فولاد کاویان، ورقه‌های فولادی با ضخامت ۸ تا ۴۰، عرض ۶۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی‌متر و طول ۳ تا ۱۲ متر است. این شرکت در زمره شرکت‌های اندکی قرار دارد که توانایی نورد عرض‌های ۱۵۰۰ میلی‌متر را دارند. هر چند این توانایی در کنار مزیت‌های چشمگیری که در بالا به آن اشاره شد، فولاد کاویان را تبدیل به یکی از توانمندترین شرکت‌های کشور در حوزه تولید ورق‌های فولادی کرده است، همان‌طور که قبلا اشاره شد، متاسفانه به دلیل کمبود نقدینگی و عدم تامین مواد اولیه مورد نیاز، این شرکت نه تنها تاکنون موفق به بهره‌برداری از ظرفیت اسمی نشده بلکه به ظرفیت عملی حدود ۸۰۰ هزار تن نیز نرسیده است. فولاد کاویان طی سال ۱۳۹۶ تنها توانسته است به حدود یک‌چهارم از ظرفیت اسمی خود (تقریبا معادل ۲۲۰ هزار تن ورق فولادی) دست یابد.

در وضعیتی که تحریم‌های ایالات متحده صنعت فولاد کشور را هدف قرار داده است، فولاد کاویان، به‌عنوان یک فولاد‌ساز خصوصی، همچنان امکانات گسترده‌ای برای تجارت خارجی در اختیار دارد. آنچه این شرکت را از ایفای نقش اصلی خود در اقتصاد کشور و به تحقق رساندن ارزش افزوده نهفته در بازار مطلوب داخلی و پتانسیل بزرگ‌تر بازار صادراتی برای ورق‌های با ضخامت و عرض قابل تولید توسط این شرکت باز‌داشته است، نه تنها کمبود نقدینگی بلکه نبود پشتوانه قدرتمندی است که دسترسی بهنگام به ماده اولیه را برای این شرکت تضمین کند. مالکان شرکت به منظور رفع این مشکل، در تاریخ ۲۲ آبان ۱۳۹۷ برای عرضه ۵۱ درصدی سهام شرکت در بازار سرمایه اقدام کردند که بر اساس برنامه زمانی نهایی این عرضه در تاریخ ۲۴ آذر ۹۷ در بازار سرمایه صورت خواهد پذیرفت.

با وجود تلاش‌های ذکر شده برای تامین مالی از بازار سرمایه، افزوده شدن شریک تجاری هر‌چند مشکلات نقدینگی شرکت را تا حدود زیادی برطرف خواهد کرد، تضمینی برای موفقیت در تامین بهنگام، با‌کیفیت و با‌ثبات مواد اولیه نخواهد بود. این یک واقعیت پذیرفته شده است که تمامی شرکت‌های زنجیره ارزش فولاد در سراسر جهان و به خصوص در کشور ما، با ریسک‌های جدی در زمینه تامین نهاده‌های اصلی، اعم از نهاده‌های مشهود و نامشهود، مواجه هستند و بدیهی است که یافتن شریکی که بتواند این ریسک‌ها را کاهش دهد، مطلوب تمامی صاحبان این صنعت در کشور است.