فضای بورس های دنیا با بورس ایران درباره نفت تفاوت دارد

به گزارش می متالز، محمدعلی خطیبی، مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران با اشاره به چشم‌انداز روشن راهکار عرضه نفت در بورس گفت: انتظار اینکه بورس بیاید و به تنهایی همه مشکلات ما را حل کند؛ انتظار به‌‏جایی نیست. بلکه از این سازوکار بایستی انتظار در حد ظرفیتش داشت که البته در آینده با تکاملی که پیدا می کند باید بتواند مسیر پیشرفتش را بپیماید. بورس فعلا چنین ظرفیتی ندارد که همه مشکلات تحریم‌های نفتی را حل کند ولی به هر حال این روند قطعاً بایستی ادامه پیدا کند و ما انتظار رشد در این مسیر را باید از آن داشته باشیم.

*مقایسه بورس‌های دنیا با راهکار ما برای مقابله با تحریم‌های نفتی اشتباه است

مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران مقایسه بورس موردنظر ما با بورس‌های رایج در سراسر دنیا را غلط دانست و اظهار داشت: بورسی که در دنیا مصطلح است با بورس ایران تفاوت دارد. در واقع، بورس ما با بورس‏های دنیا ارتباط ندارد و لذا بورس خاصی است. ولی در همین سازوکار هم به نظر من نباید برای کسانی که می خواهند آنجا فعالیت کنند، منعی قائل شد و باید آزادانه هر کسی که می‏تواند در بورس شرکت کند و واقعاً فضای رقابتی باشد. بنابراین نباید برای مشارکت و فعالیت در آن محدودیتی ایجاد کرد. فضای گزینشی مانع فضای رقابتی می‏شود. بنابراین با توجه به اینکه باید حداقل شرایطی را واجدین داشته باشند، هر کسی که متقاضی بود باید بتوانند در بورس فعالیت کند. در این صورت، فضا رقابتی می شود و شفافیت پیدا می کند.

خطیبی با اشاره اینکه اطلاعیه بورس انرژی شرایط را برای همه‌ شرکت‌های خصوصی توانمند فراهم کرده است گفت: اگر ما شرکت‏کننده‏ها را محدود کنیم آن‏وقت شائبه‌‏ای پیش می‏آید که ما داریم گزینش می‏کنیم و به بعضی اجازه حضور در این رقابت را نمی‏دهیم. لذا از این نظر ایرادی ندارد که ما در بین خریداران آزادی عمل داشته باشیم و چه از داخل و چه از خارج، همه بتوانند با داشتن حداقل شرایط حضور یابند که در حال حاضر این شرایط تا حد مطلوبی فراهم شده است.

مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران در ادامه خاطر نشان کرد: بورس‏های معتبر دنیا معمولاً بورس‏های کاغذی هستند یعنی مثلاً در یک روز ممکن است صد میلیون بشکه نفت معامله می‏شود. در حالی‏که عملا آنجا نفت جابجا نمی‏شود، همه‏اش بحث کاغذی است. یعنی این می‏خرد، به آن می‏فروشد، آن می‏خرد، به آن می‏فروشد و بیشتر حالت به اصطلاح، پیپر مارکت (paper market)  است. در نهایت هم خریدار آخری محموله را تحویل می گیرد و استفاده می کند. ولی آن محموله تا به آن مصرف‏‌کننده نهایی برسد بعضاً ده‏ها بار معامله شود و این منجر به این می شود که در آنجا قیمت کشف گردد. لذا مقایسه بورس‌های دنیا با راهکار ما برای مقابله با تحریم‌های نفتی اشتباه است و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی می‌تواند میزان صادرات نفت ما را افزایش دهد.

*هدف ما کشف قیمت نیست

وی همچنین تاکید کرد: ما در ایران هدفمان این نیست که بخواهیم کشف قیمت کنیم؛ ما هدفمان فروش فیزیکی نفت است. در بورس‏های معتبر دنیا فروش فیزیکی چندان مدنظر نیست بلکه در بحث قیمت‏ها و رقابت در قیمت‏ها و منفعت، هدف کسب منفعت از این بازار هست. از این رو فضای آنها با بورس ایران فرق دارد. در ایران البته قول داده اند قسمت کاغذی را هم راه اندازی کنند ولی تا الان که بحث فیزیکی و معاملات فیزیکی است و معاملات کاغذی مطرح نیست. چون ما الان مشکلمان اصلاً مشکل کاغذی نیست؛ الان مشکل ما فروش فیزیکی نفت هست و بورس اینجا باید به ما کمک کند. بنابراین امیدواریم در آینده بخش معاملات کاغذی هم راه‏اندازی شود.

خطیبی به وجود راهکارهایی برای دور زدن تحریم‌های نفتی توسط بخش خصوصی اشاره کرد و اظهار داشت: این اولین باری نیست که فروش نفت ایران تحریم می‌شود و حتی در دوره‌ قبلی نیز تحریم‌های سخت‌تری را گذراندیم. در سری گذشته که تحریم‏ها خیلی دشوارتر بود و تقریباً به قول آمریکایی‏ها آن دفعه آنها یک اجماع جهانی علیه ایران درست کرده بودند توانستیم نفت را به لطایف‌الحیلی بفروشیم؛ الان که فقط می‏گویند آمریکا ایران را تحریم کرده است، و کسی او را همراهی نمی‌کند.

مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران در پایان تاکید کرد: پس شرایط الان مشکل‏تر از قبل نیست و بخش خصوصی می‏تواند از طرق مختلفی صادرات نفت را انجام دهد. در این رابطه مقداری عزم، اراده و اعتماد به بخش خصوصی لازم است. در این خصوص باید مقداری فضای رقابتی ایجاد شود و شرکت ملی نفت ایران هم تلاش‏های خودش را انجام دهد. بنابراین قطعاً بخش خصوصی می تواند راهکارهایی شناسایی کند و ما باید از این راه‏ها استفاده کنیم.