زمرد، زیبای خفته کوه‌های افغانستان

می متالز - از میان حجم انبوه و گوناگون ثروت‌های افغانستان می‌توان داستانی هم برای زمرد روایت کرد. زمرد دومین سنگ گرانبهای جهان پس از الماس است و افغانستان آنقدر زمرد دارد که می‌تواند تبدیل به دومین تولیدکننده بزرگ در جهان شود.

به گزارش می متالز به نقل از یورونیوز اکنون زمرد از معادن کوه‌های هندوکش استخراج می‌شود. این اتفاق در حالی می‌افتد که در سایر نقاط افغانستان کشت شاهدانه و مخدر راه اصلی معیشت مردم است و اهالی پنجشیر چون زمین کافی برای کشاورزی ندارند، با استخراج زمرد از کوه‌های پنجشیر امرار معاش می‌کنند. زمردهای افغانستان در دره پنجشیر و در دل کوه‌های هندوکش، در ۱۰۰ کیلومتری شمال شرق کابل و در ارتفاع ۳ تا ۴هزار متری از سطح زمین مستقر هستند و تنها راه دسترسی به آنها طی کردن این ارتفاع با پای پیاده است. حدود ۵۰سال پیش یک زمین‌شناس روسی وجود زمرد را در سنگ‌های این منطقه کشف کرد و تا امروز ۱۷۲ معدن سنگ زمرد در این دره شروع به‌کار کرده است. یورونیوز در ادامه این گزارش توضیح می‌دهد که تعداد معدنچیان مشغول در معادن زمرد افغانستان به هزار نفر می‌رسد. کار در این معادن سخت است و دستمزد معدنچیان به‌طور روزانه محاسبه می‌شود. آنها به دور از خانه و کاشانه‌شان، ۱۸ ساعت در شبانه‌روز و در شرایط ناامن در دل کوه‌ها کار و با پذیرش خطر مرگ صخره‌ها را منفجر می‌کنند که همگی آنها در خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی قرار دارند. درآمد آنها در هفته ۳۵۰۰ افغانی است و سود اصلی این کار به جیب مافیایی می‌رود که بر این تجارت احاطه دارد و بیشتر زمرد استخراج شده را به واسطه پاکستان و هند به سایر نقاط جهان صادر می‌کند. علاوه بر افغانستان در آسیا، برزیل و کلمبیا در امریکای جنوبی و زامبیا و زیمباوه در افریقا بیشترین معادن زمرد جهان را در اختیار دارند، اما وجه تمایز زمرد افغانستان از سایر مناطق جهان در شفافیت بسیار آن است. بیشتر زمرد استخراج شده در جهان حتی انواع باکیفیت آن دارای ترک‌های سطحی است، اما بیشتر زمرد افغانی بسیار تمیز و با وجود اندازه کوچک از کیفیت بالایی برخوردار است.برآورد می‌شود

افغانستان سالانه از فروش زمرد پنجشیر ۵۰میلیون دلار درآمدزایی می‌کند که بخش زیادی از آن به طور غیرقانونی معامله می‌شود. افغانستان کشوری فقیر تصور می‌شود، اما گنجینه‌ای چشمگیر از سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی دارد. این کشور یکی از مناطق باستانی استخراج معدن در دنیا به‌شمار می‌رود که پیشینه استخراج منابع معدنی در آنها به ۶۵۰۰سال پیش می‌رسد. از آغاز عصر سنگ، در هندوکش لاجورد استخراج و در مسیر تجارت در عهد باستان به بین‌النهرین، مصر و هندوستان منتقل می‌شد. عمده‌ترین منابع سنگ‌های قیمتی در افغانستان شامل زمرد، یاقوت کبود، یاقوت زرد، لاجورد، تورمالین، یاقوت زرد، گارنت و فلورایت هستند که در میان آنها ۴ نوع زمرد در پنجشیر، یاقوت سرخ و انواع مختلف یاقوت کبود در کابل، لاجورد در بدخشان و بعضی از سنگ‌های نیمه قیمتی مانند تورمالین، اکوامرین و بریلیوم در نورستان از سایرین شناخته‌شده‌ترند. براساس گزارش منتشر شده از بانک جهانی، مجموع ارزش سنگ‌های زمرد و لاجورد افغانستان حدود ۳میلیون دلار امریکا تخمین زده شده که دو میلیون آن مربوط به زمرد پنجشیر و بقیه مربوط به لاجورد بدخشان و سنگ‌های قیمتی نورستان و جکدلگ است. گزارش برنامه توسعه سازمان ملل متحد نیز نشان می‌دهد سنگ‌های قیمتی افغانستان در مجموع ۵میلیون دلار ارزش دارد و این رقم می‌تواند با استفاده از روش‌های مناسب استخراج به ۱۶۰میلیون دلار در سال افزایش یابد.درحال‌حاضر سنگ‌های قیمتی افغانی در بازارهای پاکستان و نقاطی دیگر از جهان با قیمت‌های غیرواقعی و با نام دیگر کشورها فروخته می‌شوند. ناامنی سیاسی و اقتصادی برآمده از جنگ‌زدگی افغانستان، استخراج و حمل این گنجینه گرانبها را با دشواری‌هایی روبه‌رو کرده که امکان سرمایه‌گذاری‌های عظیم را از سرمایه‌داران داخلی و خارجی سلب می‌کند. نبود دانش و فناوری لازم نیز فاکتورهای مهم دیگری هستند که صنعت جواهر این کشور از نبود آن در رنج است. علاوه بر سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، مس، آهن، نقره، نمک، سنگ مرمر، گوگرد، عناصر نادر خاکی، برلیوم، لیتیوم، تنتالیوم، نیوبیوم، آلومینیوم و سیماب دیگر داشته‌های معدنی افغان‌ها هستند که می‌توان ذخایر نفت و گاز را هم به این فهرست اضافه کرد.

منبع: صمت