سرگذشت بازار فولاد

می متالز - طی سال ۱۳۹۶ حدود ۳۰ میلیون تن به ظرفیت موجود زنجیره فولاد کشور (از کنسانتره تا فولاد خام) افزوده شد و تراز تجاری مثبت فولاد رقم بی‌سابقه ۹میلیون تن را برای نخستین بار در کارنامه صادراتی خود ثبت کرد.

به گزارش می متالز، به بیان دیگر، بیشترین ظرفیت‌سازی در بخش گندله‌سازی رخ داد و معادل ۱۵ میلیون تن به ظرفیت گندله‌سازی کشور اضافه شد. علاوه بر این بر ظرفیت بخش کنسانتره‌سازی نیز ۶ میلیون تن افزوده شد و حدود ۵ میلیون تن به ظرفیت آهن اسفنجی کشور افزوده شد. اما ورود به سال ۱۳۹۷ با رویدادهای مهمی همچون خروج آمریکا از برجام و جهش بی‌سابقه نرخ ارز توام گشت. یکی از مهم‌ترین آثار رخدادهای مذکور را می‌توان تکرار تجربه تلخ رکود تورمی برای اقتصاد ایران دانست. بازار فولاد نیز آشفتگی بی‌سابقه‌ای را پشت سر گذاشت، به گونه‌ای که بلافاصله همزمان با متورم شدن نرخ ارز دخالت دولت با هدف کنترل بازار فولاد و حمایت از مصرف‌کننده نیز در قالب صدور بخشنامه‌ها متورم شد و همان‌طور که بانک مرکزی با اعلام نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی در پی کنترل بازار بود و در مقابل هر روز بر قیمت ارز افزوده می‌شد، وزارتخانه نیز با ابلاغ بخشنامه‌ها سعی داشت بازار فولاد را کنترل کند، اما هر روز تصمیم‌گیری برای فعالان بازار دشوارتر می‌شد و فضای رانتی به وجود آمده ناشی از تعدد نرخ‌ها منافع را به سمت سوداگران بازار سوق می‌داد.

الزام تولیدکنندگان به ارائه حداکثری در بورس کالا معادل ۱۲۰ درصد تقاضای سال ۱۳۹۶ و با نرخ دلار ۴۲۰۰ تومان، مشروط کردن صادرات به تامین نیاز داخل، الزام به ارائه ارز حاصل از صادرات در سامانه نیما، دسته‌بندی تعهد صادرکنندگان به بازگرداندن ارز حاصل از صادراتشان و... نمونه‌ای است از مداخلات دولت در بازار ارز که البته با هدف حمایت از مصرف‌کننده نهایی و جلوگیری از نفوذ التهاب بازار ارز بر قیمت فولاد ابلاغ شد. اما به دلیل آنکه ذات بازار کنترل‌پذیر نیست و از آنجا که اقتصاد یک سیستم پویا و زنده است و نمی‌توان بخشی از آن را دستوری مدیریت کرد، دولت با اعلام تنها یک نرخ دستوری مجبور شد به‌صورت پیاپی دستورالعمل و بخشنامه صادر کند. از سوی دیگر، به دلیل آنکه دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها هرگز دارای جامعیت کافی و لازم نیست (به ویژه دستورالعمل‌هایی که خلق‌الساعه و بدون بررسی‌های کارشناسی تهیه می‌شوند) به دلیل وجود نقصان خود به عاملی برای سوءاستفاده تبدیل شدند و آثاری بر خلاف اهداف در نظر گرفته شده برای صدور ۴بخشنامه‌ها از خود بر جای گذاشتند. آنچه در بازار فولاد رخ داد از جمله رشد بی‌سابقه قیمت‌ها، فزونی قیمت بازار از قیمت بورس، کاهش صادرات به ویژه صادرات شرکت‌های بزرگ فولادی خود گویای این ادعاست. سرگذشت بازار فولاد در سال ۱۳۹۷ از جمله مسائلی است که در نهمین دوره همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن ایران با نگاهی به بازار در ۹ و ۱۰ بهمن مورد واکاوی قرار می‌گیرد. *علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این همایش می‌توانند با شماره تلفن ۸۷۷۶۲۳۵۰ تماس بگیرند یا به وب‌سایت http:/ / events.den.ir مراجعه کنند.

منبع: دنیای اقتصاد