اما و اگرهای برداشت شن و ماسه از معادن مازندران

به گزارش می متالز، علاوه بر استفاده این محصول به‌عنوان مصالح ساختمانی، شن و ماسه یکی از اصلی‌ترین منابع سیلیس روی کره زمین است و چرخ صنایع دیگری چون شیشه‌سازی و الکترونیک را نیز به چرخش درمی‌آورد اما فعالان حوزه شن و ماسه بر این باورند که نبود بازار برای خرید این محصول باعث شده است این معادن با نیمی از ظرفیت خود فعالیت کنند.

معادن شن و ماسه یک شیفت کار می‌کنند

یک معدندار نمونه ملی با بیان اینکه در بخش معادن شن و ماسه، مازاد تولید داریم، اظهار کرد: تولید مازاد مصرف موجب شده است معادن شن و ماسه استان، یک شیفت و نیم کار کنند و برای جلوگیری از بحران، محصول خود را زیر نرخ به فروش برسانند.
مهرداد سرمستی، دلیل کاهش تولید معادن شن و ماسه استان را رکود بازار و کاهش ساخت‌وسازهای عمرانی و ساختمانی در کشور و استان دانست و اظهار کرد: معادن شن و ماسه استان در یک شیفت و نیم کاری، بیش از نیاز استان در حال تولید هستند و اگر معادن جدیدی پروانه بهره‌برداری دریافت کنند، در مقدار تولید و سهم در بازار دیگر معادن تاثیرگذارند. وی با بیان اینکه در صورت ۲ شیفته شدن معادن شن و ماسه استان می‌توان نیاز دیگر استان‌ها را نیز تامین کرد، افزود: سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران، نیاز استان به شن و ماسه را ۱۷ میلیون تن اعلام کرده اما در واقعیت مصرف شن و ماسه استان بین ۷ تا ۱۰ میلیون تن است. تولیدکننده شن و ماسه در مازندران با بیان اینکه رکود بازار موجب شده است حجم تولید شن و ماسه در معادن استان کاهش یابد، اظهار کرد: از ۶۰ معدن شن و ماسه در مازندران ۴۰ واحد معدنی فعالیت می‌کنند و احتمال ورشکستگی چند معدن دیگر تا پایان سال دور از انتظار نیست.
وی بیان کرد: وزارت صنعت، معدن و تجارت و شورای‌عالی معادن، ایجاد معادن جدید شن و ماسه در استان‌های شمالی را ممنوع اعلام کرده و حتی تاکید کرده که در جاده هراز، معدن شن و ماسه ایجاد نشود اما معلوم نیست با چه توجیهی مجتمع‌های چند ۱۰ هکتاری شن و ماسه در استان ایجاد می‌شود زیرا موجب ورشکستگی معادن شن و ماسه در سراسر استان خواهد شد. به گفته سرمستی، معادن شن و ماسه موجود با یک شیفت کاری بیش از نیاز استان تولید می‌کنند و ایجاد مجتمع شن و ماسه جدید نه تنها نیاز استان نیست بلکه فعالیت دیگر معادن را نیز تهدید جدی می‌کند.

احتیاجی به ساخت مجتمع‌های معدنی نداریم

رئیس انجمن تولیدکنندگان شن و ماسه مازندران نیز با بیان اینکه ۶۰ واحد معدنی فعال کوهی با یک شیفت کاری در مازندران فعالیت می‌کنند، اظهار کرد: ۴۰ واحد تولیدی نیز آماده نصب ادوات و تجهیزات هستند که اگر این اتفاق رقم بخورد، شاهد افزایش تولید بیش از نیاز استان و کمبود بازار برای فعالان معادن شن و ماسه خواهیم بود. عبدالرضا سرمستی با بیان اینکه اگر معادن رودخانه‌ای نیز به سمت برداشت از معادن کوهی بروند دیگر نمی‌توان جلوی تعطیلی معادن را گرفت، اظهار کرد: ایجاد مجتمع‌های معدنی، مشکلی را بر مشکلات تولیدکنندگان اضافه می‌کند. در منطقه‌ای از آمل که ۳۰ معدن شن و ماسه کنار یکدیگر در حال فعالیت هستند، ایجاد یک مجتمع شن و ماسه چه معنایی دارد؟ در صورت ادامه این کار، حیات این معادن با مشکل جدی روبه‌رو می‌شود. وی، ایجاد مجتمع‌های معدنی را موجب بیکاری دیگر معادن استان دانست و اظهار کرد: ایجاد مجتمع‌های معدنی را در مکانی که احتیاج به آن احساس نمی‌شود، باید منتفی کرد. این فعال اقتصادی، خواستار ایجاد کارگروهی تخصصی از دستگاه‌های مختلف برای موافقت اصولی با افزایش فعالیت معادن شن و ماسه شد و اظهار کرد: این کارگروه می‌تواند مشخص کند چه مقدار برای افزایش عرصه فعالیت معدنی نیاز است.
رئیس انجمن تولیدکنندگان شن و ماسه مازندران با بیان اینکه منابع طبیعی در چند سال گذشته همراهی خوبی در واگذاری عرصه فعالیت معدنی داشته است، اظهار کرد: عرصه فعالیت ابتدایی معادن ۲۰۰۰ متر بود که امروز به ۱.۵ هکتار رسیده و با دستور رئیس سازمان منابع طبیعی تا ۲ هکتار نیز مجوز داده می‌شود.
سرمستی با انتقاد از عملکرد سازمان صنعت، معدن و تجارت در واگذاری مجتمع‌های معدنی به فعالان پیشین معادن رودخانه‌ای، اظهار کرد: اگر تصمیم گرفته شده است که مجتمع‌های معدنی به فعالان پیشین معادن شن و ماسه رودخانه‌ای تعلق بگیرند، چرا آن را به مزایده می‌گذارند؟ فردی که پول بیشتری دارد، بدون داشتن تخصص و تبحر نیز امتیاز بیشتری در تصاحب مجتمع‌های معدنی دارد.

فعالیت ۶۰ معدن کوهی شن و ماسه

 معادن شن و ماسه و سایر معادن پرطرفدار در مازندران از اقبال بیشتر برخوردار هستند. سود هنگفت دایر کردن معدن در استان به گونه‌ای است که به عنوان مثال امروز در محور هراز، فضای زیادی به این معادن اختصاص یافته و کوه‌خواری و رودخانه‌خواری در سایه نبود نظارت سازمان صنعت، معدن و تجارت، اداره کل منابع طبیعی و نیز محیط‌زیست رواج یافته است.
 در نشست اخیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی، بخش خصوصی از اشباع بودن بازار و نبود مشتری برای تولیدات شن و ماسه خبر داد، در حالی که مسئولان صنعت و معدن از کمبود و ضرورت دایر شدن معادن جدید سخن گفتند. پیش از این، محمد محمدپور، رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران از ایجاد مجتمع‌های معدنی در مازندران خبر داد و بیان کرد: با ایجاد مجتمع‌ها و واگذاری آن به فعالان پیشین شن و ماسه، میزان تولید افزایش می‌یابد اما متولی بخش خصوصی این حوزه نظر دیگری دارد. محمدپور از وجود فشارهای مسئولان ارشد استانی در گذشته و نیز سیاسیون در واگذاری معادن سخن گفته و به نوعی تلاش کرده است، این سازمان را از مسئولیت آشفتگی وضعیت معادن استان مبرا کند.
معاون معادن و فرآورده‌های معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان که به بررسی وضعیت معادن استان اختصاص داشت، با بیان اینکه در مازندران مقدار ساخت‌وسازها زیاد است، اظهار کرد: ۶۰ معدن کوهی شن و ماسه فعال در مازندران، نیاز استان را به شن و ماسه تامین می‌کنند.
 یزدان برسان با بیان اینکه یک معدن امکان دارد ۱۰۰ هکتار ذخایر معدنی داشته باشد، تصریح کرد: منابع طبیعی برای صیانت از محیط‌زیست در ابتدا، اجازه برداشت از یک و نیم هکتار را می‌دهد که در صورت رعایت قوانین و شیوه‌نامه‌ها، واگذاری عرصه برای برداشت بیشتر افزایش می‌یابد. وی از ایجاد ۵ مجتمع معدنی شن و ماسه در استان خبر داد و گفت: برای ایجاد یک مجتمع ۵۰ هکتاری در غرب استان، ۴۰ هکتاری در آمل و ۷۰ هکتاری در تلمادره ساری، موافقت شده است.
اگر این چند مجتمع معدنی فعال شوند، مشکل نیاز استان به شن و ماسه برطرف می‌شود. معاون معدن و فرآورده‌های معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت مازندران خاطرنشان کرد: ۲ نقطه دیگر را نیز برای ایجاد مجتمع‌های معدنی شن و ماسه در شرق استان انتخاب کرده‌ایم و منتظر جواب نهادهای پاسخگو هستیم. وی، محدودیت‌های منابع طبیعی در واگذاری عرصه معدنی را یکی از مشکلات و مطالبات جدی معدنداران دانست و اظهار کرد: بسته به شرایط آب و هوایی و منطقه‌ای مازندران، حساسیت‌ها به واگذاری عرصه معدنی، زیاد است.

تامین مصالح ساختمانی در مازندران

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن مازندران با بیان اینکه فعالان معادن شن و ماسه درصدد برداشت از رودخانه نیستند، اظهار کرد: اگر فضا برای فعالیت معدن کوهی ایجاد شود، تولیدکنندگان مشکلی ندارند. عبدالله مهاجر با بیان اینکه می‌توان با ایجاد زمان‌بندی درست برداشت از رودخانه‌ها، فعالان پیشین را وارد این عرصه کرد، گفت: اگر پیش از فصل کشت؛ برداشت از رودخانه انجام شده و در فصل کشاورزی، تصحیح و سالم‌سازی بستر رودخانه‌ها انجام شود می‌توان تا حدود زیادی مشکلات این حوزه را حل کرد. وی از انتقال فعالیت معادن پیشین شن و ماسه رودخانه‌ای به معادن کوهی تصریح کرد: مازندران می‌تواند بخش قابل توجهی از مصالح ساختمانی استان را تامین کند اما واگذار نکردن عرصه مناسب، جلوی پیشرفت و توسعه معادن شن و ماسه استان را گرفته است. علاوه بر معادن شن و ماسه، معادن زغال‌سنگ، فلورین و سنگ‌های زینتی نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند و باید چاره‌ای برای آنها اندیشید.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن مازندران تاکید کرد: یکی از تولیدکنندگان زغال سنگ مازندران بیش از ۴۰۰ فرصت شغلی ایجاد کرده و توانایی افزایش نیروی کار را دارد، به گونه‌ای که تاکنون بدهی به بانک، تامین اجتماعی و مالیات نداشته است.
استاندار مازندران گفت: به سازمان صنعت، معدن و تجارت یک هفته فرصت می‌دهم فهرستی کامل از معادن استان را تهیه و مشکلات را به صورت مصداقی تعیین و تبیین کند تا آنها را در جلسه‌های تخصصی با حضور معدنداران پیگیری کنیم.