قراضه‌های مس جهان به‌دنبال مقصدی نو

به گزارش می متالز، چین اعلام کرد از امسال میلادی، محدودیت شدیدی بر واردات قراضه مس اعمال خواهد کرد. شایعه‌های مربوط به این تصمیم از سال ۲۰۱۶ میلادی (۱۳۹۵خورشیدی) آغاز شد و به نگرانی واردکنندگان قراضه و مصرف‌کنندگان مس این کشور انجامید.
این کار تاثیر مستقیم و سریعی بر بهای مس داشت. بهای فلز سرخ از سال ۲۰۱۶میلادی و پس از گذران ۶سال کاهشی، به طور پیوسته رو به رشد رفته است. با توقف کامل واردات قراضه مس به چین، بهای این فلز در چند ماه، افزایش بیشتری پیدا کرد و واردکنندگان، کانی و کنسانتره مس را جایگزین قراضه کردند.
ابتدای سال گذشته میلادی و اواسط دی ۱۳۹۶، بهای مس به ۷هزار دلار در تن رسید و تا ۹تیر (پایان ژوئن) به قوت خود باقی ماند و به اوج ۴ساله رشد کرد.
بر اساس این ممنوعیت، ورود کالاهایی که تنها ۵درصد یا کمتر از آنها را مس تشکیل داده باشد، متوقف خواهد شد که کابل‌های مسی و موتورهای دورانداخته شده از جمله آنهاست.
چین بزرگ‌ترین واردکننده قراضه مس در جهان است و حدود ۴۵درصد این ماده را از سراسر جهان وارد می‌کند؛ در نتیجه این ممنوعیت می‌تواند به حذف حدود ۳۰۰هزار تن مس از بازار منجر شود.
قرار است این ممنوعیت در امسال میلادی که ۲ هفته از آن سپری شده، عملی شود اما از سال گذشته و در سایه شایعه‌ها، بازار را از خود متاثر کرده و از فروردین(آوریل) واردات کابل و ضایعات مسی به چین ۸۷درصد کاهش داشته است.
این باور نیز وجود دارد که اعمال ممنوعیت بر واردات قراضه مس از سوی چین، بخشی از تعهداتی است که این کشور به کاهش آلودگی هوا دارد. در سال ۲۰۱۴ میلادی (۱۳۹۳ خورشیدی)، لی‌که چیانگ، نخست وزیر چین در کنگره ملی این کشور اعلام کرد: عزم خود را جزم کردیم که با آلودگی بجنگیم، همان طور که عزم کردیم با فقر بجنگیم. کاهش شدید واردات قراضه مس، از جمله نخستین گام‌های جدی است که این ابرقدرت اقتصادی برداشته تا نشان دهد سیاست‌های زیست‌محیطی، نسبت به سیاست‌های اقتصادی از اهمیت بیشتری برخوردارند. در سال‌های اخیر، این کشور پیشرفت‌های بیشماری در کاهش آلودگی هوا، آب و خاک داشته و این حرکت نیز در امتداد قوانین جدیدی انجام می‌شود که مبتنی بر آنها، سطوح ناخالصی‌هایی که به محصولات زائد و ضایعاتی که به چین وارد می‌شود را محدود می‌کند. از مارس گذشته (اسفند ۱۳۹۶) چین تنها ورود فلزات غیرآهنی با خلوص یک‌درصد یا کمتر از آن را مجاز اعلام کرد. درباره فلزات آهنی، کاغذ و موتورهای الکتریکی که تبدیل به ضایعات شده‌اند نیز تنها آنهایی که از خلوص ۰.۵ درصد برخوردارند، مجاز به ورود به چین هستند. موضع تهاجمی چین در برابر آلودگی در ۴سال گذشته، باعث شده که درصد ذرات جامد موجود در هوای شهرهای آن ۳۲درصد کمتر شود و با کاهش میزان ضایعات مسی که ناخالصی بیشتری دارند و کاهش تصفیه آنها، امید می‌رود این روند کاهشی رشد بیشتری یابد.
جان مایِر، تحلیلگر بازار مواد معدنی در موسسه اس‌پی‌انجِل در اظهارنظر خود در این باره می‌گوید: صنعت چین خیلی سریع به ممنوعیت واردات واکنش نشان داده و به نظر می‌رسد شرکت‌های چینی شتاب زیادی در کاستن از میزان تقاضای خود برای قراضه‌های ممنوعه داشته‌اند. به گمان من، تاجران و دیگر واردکنندگان نمی‌خواهند درگیر قراضه‌ای باشند که واردات آن دردسرساز است. در مقابل، واردات کانی و کنسانتره مس به طور مستمر رو به افزایش بوده است. واردات این دو به چین، در ۵ماه ابتدای سال گذشته میلادی (۲۰۱۸) در مقایسه با همین بازه زمانی از سال پیش از آن (۲۰۱۷) ۱۴درصد افزایش داشت و به ۷.۸میلیون تن رسید. تاثیر طولانی‌مدت این اتفاق بر چین اما چندان جذاب نیست زیرا مس همچنان یک فلز استراتژیک و حیاتی برای چین تلقی می‌شود و در سال‌های آینده نیز تقاضا برای آن افزایشی خواهد بود.
مایر می‌افزاید: مصرف مس چین دوباره زیاد می‌شود و باید هم زیاد شود تا رشد اقتصادی آن ادامه یابد. حتی این احتمال وجود دارد که روند مصرف مس در چین شتاب بگیرد زیرا این کشور اقدام به برقی کردن شبکه حمل‌ونقل خود کرده و دورنمای قدرتمندی در این زمینه دارد. با رشد تولید خودروهای الکتریکی، تقاضای این کشور برای مس نیز بسیار بالا خواهد رفت.
با این تفاسیر، فرض اینکه چین به دلیل تعهد به کاهش سطوح آلودگی، واردات قراضه مس را ممنوع می‌کند، به معنای توقف کامل واردات این ماده نیست.
این ممنوعیت در چین می‌تواند به این منجر شود که محموله‌های قراضه مس جهان، مقصد دیگری به جز این کشور را در پیش بگیرند. در پی شایعه‌هایی که درباره ممنوعیت واردات قراضه مس به چین به وجود آمد، شرکت‌های صادرکننده، شروع به جست‌وجو برای یافتن محل جدیدی برای استقرار تجهیزات تصفیه کردند. حتی گفته می‌شود شرکت دولتی مس جیانگشی چین نیز از جمله این شرکت‌هاست.
مایر در این باره اظهارنظر می‌کند: بیشتر شرکت‌های خریدار قراضه مس، بر آسیای جنوب شرقی تمرکز کرده‌اند زیرا سستی قوانین حاکم بر آنجا، آزادی عمل بیشتری به آنها می‌دهد. بخشی از کاهش واردات قراضه مس به چین که در ۲سال گذشته رخ داده، به این دلیل است که شرکت‌های چینی، مشغول ساخت تجهیزات خود در نقطه‌ای دیگر از آسیا به طور مثال در اندونزی بوده‌اند. او می‌افزاید: نمی‌دانم آنها تجهیزات خود را کجا قرار داده‌اند اما آنچه قابل توجه است اینکه این تجهیزات، آلودگی را به کشورهای همسایه محل استقرار واحد تصفیه انتقال می‌دهند.
در سال ۲۰۱۷ میلادی (۱۳۹۶ خورشیدی)، هنگ‌کنگ، امریکا و استرالیا در مجموع مبدأ نیمی از قراضه‌های مسی بودند که چین وارد می‌کرد اما در سال‌های اخیر، درصدی که از آسیای جنوب شرقی وارد می‌شود، تا حد زیادی افزایش پیدا کرده است. برای مثال واردات از تایلند به تنهایی در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۵خورشیدی (۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶میلادی) ۳۵۵درصد افزایش پیدا کرد.
در نهایت تاثیر طولانی‌مدت ممنوعیت واردات قراضه به چین در زمان خودش آشکار خواهد شد اما درحال‌حاضر به دلیل تاکید چین بر قوانین جدیدی که علیه آلودگی‌ها وضع کرده و رشد مستمر بخش الکترونیک این کشور، تقاضا تنها برای قراضه مس با عیار بالا افزایش دارد تا ببینیم در نتیجه تغییر رویکرد بزرگ‌ترین واردکننده قراضه مس جهان، چه جابه‌جایی و اختلالی در زنجیره تامین مس اتفاق خواهد افتاد؟