ظرفیت انرژی واحد‌های صنعتی تجمیع شود/ لزوم تعیین قیمت سوخت و قیمت فروش انرژی برای نیروگاه‌های خود تامین/ نیروگاه سمنان پیشران پیشرفت ایران در تولید برق

به گزارش می‌متالز، محمد جلویان، مدیرعامل شرکت پویا انرژی به گفتگو با خبرنگار «می متالز» پرداخت که مشروح آن را در ذیل می‌خوانید:

ادغام شرکت‌های نیروگاهی با یکدیگر را مفید می‌دانید؟

به نظر بنده این یک امیتاز مثبت است، زیرا این موضوع از موازی کاری جلوگیری می کند و شرکت‌های مختلف باید روی آن کار کنند که این یک هزینه اضافه و تخصص خارج از ماموریت و رسالت این شرکت‌ها است. طبیعتا باید یک بخشی را در شرکت خود ایجاد کنند که در این حوزه فعالیت کند.

زمانی که این حوزه را فعال می‌کنند نمی‌توانند افراد با سابقه را جذب کنند، در صورتی که اکثر پرسنل شرکت پویا انرژی سوابق بالایی در صنعت برق دارند و می‌توانند در احداث و بهره برداری و تعمیرات نیروگاه ورود داشته باشند. اگر این کار انجام شود دیگر شاهد موازی کاری نخواهیم بود.

همچنین می‌توان از تجربیات پویا انرژی هم استفاده کنیم. از سویی دیگر می‌توان افراد شاغل در بخش انرژی شرکت‌های صنعتی را به شرکت پویا انرژی منتقل کرد، زیرا با توسعه فعالیت ما نیازمند افزایش پرسنل خواهیم بود یا شاید شرکت‌های زیرمجموعه اضافه و آن‌ها را در این شرکت‌ها بکار بگیریم. این ادغام فرصت بسیار مناسبی است به شکلی که متمرکز در یک جا بوده و هزینه‌ها کمتر شود.

شرکت‌ها نیاز‌های خود را با پویا انرژی مطرح کنند و ما تمام آن‌ها را بررسی کرده و ارزان‌ترین روش و نیروگاه با راندمان بالا را برای آن‌ها احداث می‌کنیم.

تفاهم نامه‌ای برای تامین انرژی صنایع مابین وزارت‌خانه‌های صمت و نیرو امضا شد. به عقیده شما این تفاهم نامه چه چالش‌هایی دارد؟

از چالش‌هایی که تفاهم نامه بین وزارت صمت و نیرو وجود دارد آن است که قیمت سوخت برای نیروگاه‌های خود تامین مشخص نشده است. این موضوع یعنی قیمت فروش انرژی هم مشخص نیست این در حالی است که واحد‌های ما وارد مدار شده و ما در آستانه قرارداد فروش انرژی با شرکت‌های فولادی هستیم، اما نمی‌دانیم قیمتی که قید شده است تغییر می‌کند یا خیر. اگر قیمت سوخت تغییر کند قیمت فروش هم تغییر می‌کند.

ما به وزیر و مقامات وزارت نیرو نامه نوشته ایم تا زودتر این بخشنامه‌ها به شرکت‌های ما و زیرمجموعه‌ها ابلاغ شود. اما موضوع دیگر آن است که اگر ما ۵۰۰ مگاوات برق داشته باشیم و ۴۰۰ مگاوات آن را تحویل یک صنعت مانند فولاد مبارکه بدهیم باید دید ۱۰۰ مگاوات دیگر را چطور و با چه قیمتی می‌توان فروخت. متاسفانه این موضوعات از نظر آیین نامه‌ای شفاف نیست و امیدوار هستیم وزارت نیرو هر چه زودتر بحث قیمت سوخت را شفاف کرده تا ریسک‌های مالی ما کاهش پیدا کند. امروز واحد ما آماده تجاری سازی است، اما تکلیف قیمت سوخت و فروش و ایجاد درآمد برای سرمایه صورت گرفته مشخص نیست.

آیا برق تولیدی شما وارد شبکه سراسری می‌شود؟

بله وارد شبکه سراسری می‌شود و برای تامین شرکت‌ها تنها یک هزینه انتقال را پرداخت می‌کنیم. در واقع قرارداد دو جانبه است که ذیل آن وزارت نیرو هم امضا می‌کند که هم تضمین می‌کند که برق را قطع نکند و هم حق العمل را مشخص می‌کند.

آیا چشم انداز دیگری به غیر از تفاهم نامه یاد شده برای طرح توسعه دارید؟ آیا تمرکز تنها بر استان سمنان است؟

خیر ما تنها بر سمنان تمرکز نداریم و در مناطق دیگر نیز برنامه داریم. بحث حوزه انرژی یک خواست دو طرفه است که یک سو ما و یک سو صنعتی که نیازمند است قرار دارد.

ما در حال مذاکره با فولاد کردستان، تجلی و فولاد مبارکه هستیم. پروژه‌هایی که تا ابتدای ۱۴۰۲، آغاز می‌شود، شامل بخش بخار سیکل ترکیبی نیروگاه سمنان است که امیدوار هستیم فاز قرارداد تا ابتدای ۱۴۰۲ انجام شود. این پروژه نزدیک به ۲۷۰ تا ۲۸۰ میلیون یورو سرمایه گذاری می‌خواهد و ۳۲۰ تا ۳۶۰ مگاوات ظرفیت خواهد داشت.

در نیروگاه سمنان چه میزان سرمایه گذاری انجام شده است؟

میزان سرمایه گذاری حدود ۷۸ میلیون یورو برای بخش نیروگاه و ۱ میلیون یورو هم برای پست برق بوده است.

میزان اشتغالزایی در این نیروگاه چقدر است؟

میزان اشتغال در این نیروگاه حدود ۳۰ نفر است البته باید بدانیم وقتی یک نیروگاه از قبل وجود دارد و به آن واحد‌های جدید اضافه شوند، عملا بخش زیادی از نیروی انسانی در نیروگاه وجود دارند و با ایجاد دو واحد جدید، تنها تعدادی به شیفت‌های بهره برداری و تعمیرات اضافه می‌شوند. اگر این دو واحد به عنوان یک نیروگاه جدید نصب می‌شدند شاهد اشتغالزایی برای ۸۵ نفر بودیم، اما چون دو واحد از قبل وجود داشت، لذا در مجموع حدود ۱۱۵ نفر در مجموعه فعالیت خواهند داشت.

برنامه ریزی شما برای بحث نگهداری به چه صورت است؟

شرکت پویا انرژی برای آنکه هویت مستقل خود را داشته باشد شرکت بهره برداری انرژی ساسان را ایجاد کرده است که وظیفه بهره برداری از نیروگاه‌های ما را داشته و در مناقصه‌های خارج از گروه هم شرکت می‌کند و وظیفه نگهداری و بهره برداری از نیروگاه‌ها را بر عهده دارد.

نیروگاه سمنان جز ۴۸ پروژه پیشرانان پیشرفت ایران است، به نظر شما چه حمایت‌هایی باید صورت بگیرد تا سرعت اجرای این پروژه‌ها افزایش پیدا کند؟

در حوزه‌های نیروگاه یکی از چالش‌های اساسی بحث مبلغ یا قیمت فروش انرژی است. قیمت فروش انرژی در کشور ما یک چالش بزرگ است و قیمت‌های دستوری منجر به فرار سرمایه از صنعت برق شده و دوره بازگشت سرمایه واحد‌های نیروگاهی را افزایش داده است. اولین موضوعی که هر مدیری در صنعت برق برای آن تلاش می‌کند، اصلاح تعرفه انرژی است، زیرا به نظر می‌رسد هم ظلم به صنعت برق است و هم به اقتصاد کشور ظلم شده است. با ارزان فروشی حامل‌های انرژی، در عمل منابع انرژی خوب مدیریت نمی‌شود و این مشکل اصلی است. همچنین در کنار ارزان فروشی، فروشی که عمده آن به وزارت نیرو است، جریان نقدینگی ضعیفی دارد و مطالبات به خوبی و به صورت پیوسته پرداخت نمی‌شود.

آن چیزی که می‌تواند کمک کند آن است که فعالان بخش صنعت و معدن باید توجه نمایند ارزش بار از دست رفته یا هزینه‌های عدم النفع ناشی از خاموشی را باید با IRR نیروگاهی جمع کرد، و در نتیجه IRR واقعی بالاتر از IRR ظاهری صنعت برق است. البته صنعت هم متوجه موضوع هزینه‌های ناشی از خاموشی هست و به همین دلیل برای احداث نیروگاه تفاهم نامه امضا کرده است. اگر ظرفیت واحد‌های صنعتی تجمیع شود این کار آسان‌تر انجام می‌شود. محدودیتی از نظر تکنولوژی و ساخت و کلاس توربین وجود ندارد.

در حال حاضر شرکت‌های معدنی می‌توانند برای احداث نیروگاه با شما وارد همکاری شوند؟

بله، ما این آمادگی را داریم و در حال مذاکره هستیم و پروپزال آن را ارائه کرده ایم و همچنین فروش قرارداد دو جانبه‌ای داریم. احداث نیروگاه هم می‌تواند در این همکاری‌ها قرار بگیرد. حتی می‌توانیم فروش انرژی را هم انجام دهیم.

تفاوت مراجعه شرکت‌ها به مپنا یا شما چیست؟

مپنا خود یک پیمانکار است و این بخش حوزه تخصصی ماست و چالش‌های پروژه و قرارداد را بهتر پیش بینی یا شناسایی می‌کنیم. این موضوع در تسریع احداث، هزینه و بار مالی و.. تاثیر قابل توجهی دارد و باعث می‌شود مشارکت ما چه با «ومعادن» و چه دیگر شرکت‌های معدنی، هزینه‌های اجرا و احداث را کاهش دهد. در واقع توجیه اقتصادی و امکان سنجی‌ها از سوی ما انجام و پروژه با کمترین مشکل پیش می‌رود و این یک قرارداد شفاف خواهد بود.

ما بهتر از شرکت‌های معدنی و صنعتی می‌توانیم با تامین کنندگان مذاکره کنیم و ما می‌دانیم باید چه خدمات یا تجهیزاتی در اجرای پروژه ارائه شود. درواقع ما با نگاه کارشناسی با تامین کنندگان تجهیزات مذاکره و از تجربیات قبلی خود در این رابطه استفاده می‌کنیم و حتی می‌توانیم به شرکت‌های متقاضی مشاوره بدهیم که چه کلاس و یا ترکیبی برای نیروگاهشان انتخاب کنند تا ضمن مقرون به صرفه بودن جوابگوی نیازشان نیز باشد. ما می‌توانیم با تامین کنندگان و سازندگان تجهیزات نیروگاه، فعال در بازار، مذاکره کنیم و بهترین تجهیزات و قیمت را برای نیازمتقاضیان انتخاب و ارایه بدهیم و محدود به تامین کننده خاصی نباشیم در نتیجه شرکت‌های متقاضی می‌توانند از طریق ما گزینه‌های متنوعی را از تامین کنندگان مختلف در اختیار داشته باشند. عموما شرکت‌های معدنی، فولادی و صنعتی بنا بر اقتضا در حوزه بهره برداری ورود می‌کنند و مانند پویا انرژی پروژه محورنیستند و حال این که فلسفه وجودی پویا انرژی تامین برق صنایع وابسته به شرکت مادر از طریق احداث و یا خرید نیروگاه می‌باشد. این پتانسیل‌ها در پویا انرژی وجود دارد و ما آماده همکاری هستیم.

در حال حاضر چند شرکت زیر مجموعه پویا انرژی فعالیت دارند؟

سامان سمنان (مالک نیروگاه) و انرژی ساسان از زیرمجموعه‌های ما هستند.

هلدینگ تا چه اندازه در بحث انرژی‌های پاک توانمند است؟

انرژی خورشیدی انرژی پایدار نیست یعنی در طول روز تولید از صفر را شروع و در نزدیک ظهر به ماکزیمم می‌رسد و هر چه به غروب نزدیک می‌شویم کم می‌شود. در نتیجه یک انرژی ایمن را برای صنایع ایجاد نمی‌کند، اما یک انرژی پاک است. باید دید سرمایه گذار اصلی ما تا چه اندازه مایل است در این زمینه وارد شود.

احداث نیروگاه خورشیدی به تنهایی فایده ندارد و باید برنامه و استراتژی برای آن ایجاد کرد. همچنین اگر از نظر IRR بخواهیم در نظر بگیریم شرایطی پایین‌تر از نیروگاه‌های حرارتی دارد. البته بهره برداری و نگهداری پنل‌های خورشیدی در مقایسه با نیروگاه‌های دیگر بسیار ساده و ارزان‌تر است.

اصولا نیروگاه‌های خورشیدی فقط در طول روز می‌توانند برق تولید کنند و شب‌ها از مدار خارج می‌شوند، در نتیجه نمی‌تواند به شکل پیوسته برای صنایع مورد استفاده قرار بگیرند. اما می‌توان یک مجتمع خورشیدی احداث و برق را تولید کرده و براساس مگاوات ساعت، برق تولیدی را به شبکه وارد کرد و در ازای آن بر اساس مگاوات ساعت تولیدی و به مقدار ثابت و مشخص از شبکه برق دریافت و به صنایع بدهیم. همچنین نیروگاه‌های بادی را بر اساس اطلس باد ایران تنها در برخی مناطق می‌توانیم استفاده کنیم، ولی در رابطه با نیروگاه خورشیدی محدودیت به این شکل وجود ندارد. در حال حاضر با توجه به وضعیت تابش خورشید در ایران نیروگاه خورشیدی بهترین گزینه می‌باشد.

در حال حاضر موضوعی مانند مالیات کربن، الزامات دولت‌ها و بحث فولاد سبز سرمایه گذاران را مجبور می‌کند تا به سمت انرژی‌های پاک بروند یعنی بخش قابل توجهی از سبد انرژی باید به سمت انرژی‌های پاک برود که مصرف گاز را کاهش می‌دهد. بدون شک نیروگاه‌های آتی با چالش تامین سوخت مواجه اند که سرمایه گذاری در حوزه انرژی‌های پاک را توجیه پذیر می‌کند. همچنین صنایع انرژی بر در دنیا به ویژه در کشور‌های صنعتی ROE بالایی ندارند. ما باید به سمت آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی رفته تا از هدررفت منابع جلوگیری کنیم که این موضوع سود صنایع انرژی بر در داخل کشور را کاهش می‌دهد لذا بهتر است در سبد محصولات خود انرژی‌های نو هم داشته باشند.

تا چه اندازه تنوع تکنولوژی وجود دارد؟

در نیروگاه حرارتی (گازی) امکان استفاده از تکنولوژی کلاس E و F وجود دارد. اما در توربین‌های کلاس H و G و J، چون جدید هستند و عدم پشتیبانی به دلیل تحریم استقبال کمتری از آن صورت گرفته است. راندمان در کلاس F حدود ۴۰ درصد (در حالت سیکل باز) و حدود ۶۰ درصد (در حالت سیکل بسته) را شاهد هستیم. برای نیروگاه‌های خورشیدی برای وارد کردن انواع پانل‌ها و مدل ها، محدودیتی وجود ندارد. می‌توان تکنولوژی روز دنیا و با مشخصات بالا را وارد کشور کرد. بیش از ۹۰ درصد تولید و تکنولوژی خورشیدی در کشور چین است و کیفیت بالایی هم دارد. نیروگاه خورشیدی سمنان از به روز‌ترین تکنولوژی‌های روز دنیا است. در تمامی موارد نیروگاه خورشیدی امکان ساخت داخل وجود دارد و همچنین برای احداث نیروگاه‌های حرارتی، نیروگاه‌های کاملا ایرانی را در کشور شاهد هستیم.

گفت و گو از علیرضا جعفری نژاد